در حالی که تولید چای خشک در کشور به شدت کاهش یافته است، بازار مصرف در اختیار قاچاقچیان قرار گرفته و بیش از 60 درصد مصرف داخلی از این طریق وارد کشور می‌شود.
به گزارش مهر، در سال گذشته 29 هزار و 500 تن چای خشک تولید شد در حالی که سال پیش از آن، این میزان 30 هزار تن بود که این امر نشان می دهد تولید چای خشک در کشور با کاهش 500 تنی مواجه شده است، البته این رقم از سوی تولیدکنندگان تایید نمی شود و آنها معتقدند که حداکثر تولید چای خشک در کشور بین 20 تا 25 هزار تن است.
گرچه علی محرر سرپرست سازمان چای با اعلام این خبر در گفتگو با مهر گفت که تولید چای خشک نسبت به گذشته کیفی تر شده است اما چایکاران معتقد هستند که کاهش تولید چای خشک به تولید برگ سبز چای ضربه می زند.
براین اساس، تولید چای خشک در سال 1376 بیش از 70 هزار تن، درسال 1377 بیش از 64 هزار تن و در سال 1378 بیش از 67 هزار تن بوده است اما این میزان در سال 1379 رو به کاهش گذاشت و هم اکنون حتی با آمار اعلام شده از سوی رئیس سازمان چای کشور با کاهش بیش از 40 هزار تنی روبرو است.
در واقع بازار نابسامان تولید چای و واردات چای های خارجی به کشور هر روز صنعت چای داخلی را در گرداب فرو می برد و این درحالی است که کشورهای دیگر تولیدکننده چای از ایران به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای مصرف کننده چای، سود زیادی را به دست می آورند.
همچنین در این سالها تولید برگ سبز چای متاثر از واردات چای خشک گرفتار بی کیفیتی شده است و چایکاران تنها از روی اجبار به کشت برگ سبز چای ادامه می دهند، البته دولت سعی کرده با خرید تضمینی برگ سبز چای درجه یک با قیمت560 تومان و درجه دو 290 تومان به کشاورزان کمک کند.
اما این موضوع نه تنها موجب تشویق کشاورزان نشد بلکه در تمام این سالها چایکاران از نرخ خرید تضمینی ابراز نارضایتی می کنند و اینکه این قیمتها جوابگوی هزینه زندگی آنها نیست به همین جهت کشاورزان در کنار کشت چای به کارهایی مانند دامپروری و نوغان داری روی آورده اند.
ورود بیش از 60 هزار تن چای قاچاق به کشور
واردات چای زمینه قاچاق این محصول را به کشور فراهم آورده است به طوریکه هم اکنون از کل مصرف 100 هزار تنی چای خشک در کشور حدود 60 تا 70 هزار تن به صورت قاچاق به کشور وارد می شود و مصرف کننده نمی تواند بین آنها تفاوتی را ببیند در واقع بیش از نیمی از چای های موجود در کشور قاچاق است.
اما موضوع عدم رعایت بهداشت در چای های قاچاق در کنار این نظریه که چای های قاچاق همان چای های خارجی با اسانس های غیربهداشتی هستند که در کشورهای همسایه بسته بندی می شوند، سلامت مصرف کنندگان ایرانی را در خطر قرار داده است.
رئیس اسبق سازمان چای کشور در گفتگو با مهر علت کاهش تولید چای خشک را در اولویت کارخانجات به خرید برگ سبز با کیفیت عنوان کرد و گفت: در گذشته دولت برگ سبز چای را از کشاورزان خریداری می کرد و در اختیار کارخانجات قرار می داد بنابراین آنها هم تمام این برگ ها را به چای خشک تبدیل می کردند اما الان دیگر دولت برگ سبز را به کارخانجات نمی دهد.
عبدالغفار شجاع افزود: در این رابطه در برنامه سوم توسعه، طرح آزادسازی چای مطرح شد اما به دلیل اینکه آیین نامه ای برای آن تعریف نشد و فقط به دستور وزیر وقت انجام گرفت، طرح از مسیر واقعی خود منحرف شد و بصورت امروزی درآمد.
وی یکی از بزرگترین اشتباه ها را در این سال ها جلوگیری از واردات چای خارجی به کشور عنوان کرد و گفت:: منع ورود چای خارجی منجر به قاچاق چای خشک به کشور شد بطوریکه تنها 10 تا 15 درصد از چای مصرفی درکشور از طریق مجاز وارد می شود.
کاهش حدود 10 هزار هکتاری سطح کشت برگ سبز چای
رئیس اسبق سازمان چای کشور بابیان اینکه مشکل اصلی در کاهش تولید چای خشک اینست که سطح زیر کشت برگ سبز چای کاهش یافته است، گفت: سطج زیر کشت چای از 32 هزار هکتار به کمتر از 25 هزار هکتار رسیده است که همین امر بر میزان تولید چای خشک موثر است.
شجاع بابیان اینکه در ابتدا هم چای داخلی با مخلوط با چای خارجی به فروش می رفت، اظهار داشت: دولت در سال های گذشته چای داخلی را با چای خارجی مخلوط می کرد به همین جهت چای داخلی به فروش می رفت که با توقف این موضوع، 200 هزار تن چای انباری از سنوات گذشته باقی مانده که در حال پوسیده شدن است.
وی بااشاره به برگ سبز بهاره، افزود: بخشی از برگ سبز چای که مربوط به فصل بهار است بازار دارد و به فروش می رسد اما برگ های مربوط به تابستان و پاییز بازاری ندارد و قابل مصرف نیست.
رئیس سابق سازمان چای کشور نوع فرآوری چای را هم مورد انتقاد قرار داد و گفت: در کشور کارشناسان زیادی برای فرآوری چای وجود ندارد و برای همین کیفیت تولیدچای خشک به شدت پایین است.