فرارو- آنتونی بلینکن با هدف احیای مذاکرات آتش‌بس و کاهش بحران به اسرائیل سفر کرد. آنتونی بلینکن تلاش می‌کند با اعمال فشار بر اسرائیل برای توقف‌های موقت جنگ، زمینه ارسال کمک‌ها را فراهم سازد و از نفوذ کشور‌های منطقه، مانند قطر و مصر، برای تسهیل مذاکرات مربوط به گروگان‌ها استفاده کند. این سفر در سایه انتخابات آتی آمریکا و فشار‌های بین‌المللی برای پایان بحران غزه انجام می‌شود.
به گزارش فرارو، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا با هدف احیای مذاکرات متوقف‌شده برای آتش‌بس در غزه به اسرائیل سفر کرد. بلینکن در دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل تأکید کرد که اسرائیل باید از فرصت کشته شدن یحیی سنوار استفاده کند و ضمن آزادی گروگان ها، به جنگ در غزه پایان دهد. البته قبل از سفر آنتونی بلینکن به منطقه، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده بود که تمرکز بلینکن بر پایان جنگ در غزه، آزادی گروگان‌های اسرائیلی و کاهش رنج غیرنظامیان فلسطینی خواهد بود. بعد از اسرائیل، انتظار می‌رود که آنتونی بلینکن به چندین کشور عربی از جمله اردن، عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی سفر کند. با توجه به وضعیت کنونی، اولویت‌های آنتونی بلینکن در رابطه با مسئله غزه چه باید باشد؟ در مجموع اهداف بلینکن از سفر به منطقه خاورمیانه و به طور خاص اسرائیل چه بوده است؟
اهداف آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا از سفر به اسرائیل به چند بخش قابل دسته بندی است:
الف) تشدید فشار بر اسرائیل برای اعمال آتش بس یا توقف‌های موقت: یکی از اهداف اصلی آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده در سفر به اسرائیل، افزایش فشار بر رهبری این کشور برای بررسی امکان برقراری توقف‌های موقت یا آتش‌بس در جنگ غزه است. این توقف‌ها به‌منظور ارسال کمک‌های بشردوستانه ضروری از جمله غذا، آب و تجهیزات پزشکی به غیرنظامیان که در غزه با بحران انسانی رو‌به‌رو هستند، طراحی شده‌اند.
ب) تاکید بر ارسال کمک‌های بشردوستانه: یکی دیگر از اهداف اصلی آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، در سفر خود به اسرائیل، تأکید بر لزوم افزایش کمک‌های بشردوستانه به غزه است. اخیرا آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه و لوید آستین وزیر دفاع نامه‌ای رسمی به رهبران اسرائیل ارسال کردند که در آن هشدار داده شده است که کمک‌های نظامی ایالات متحده ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد، اگر اسرائیل فوراً گام‌هایی برای بهبود وضعیت انسانی در غزه برندارد. به طور خاص، این نامه به نگرانی‌هایی درباره کاهش شدید میزان کمک‌های وارد شده به غزه پرداخته و بر مسئولیت اسرائیل در اجازه دادن به ورود کمک‌های بیشتر به شمال غزه تأکید کرده است. پیام آنتونی بلینکن هم‌راستا با فشار‌های بین‌المللی گسترده‌تر برای کاهش بحران انسانی است، در حالی که همچنان از حق اسرائیل برای دفاع از خود حمایت می‌کند. البته این نکته را نباید نادیده گرفت که ایالات متحده به دلیل حمایت و پشتیبانی نظامی مستمر از اسرائیل خود عامل اصلی گسترش بحران انسانی در غزه می‌باشد.
ج) مذاکره برای آزادی گروگان ها: مذاکره برای آزادی گروگان‌های نگه داشته شده توسط حماس یکی از اهداف اصلی سفر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، به اسرائیل است. پس از حملات حماس در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۳ که در آن بیش از ۲۵۰ نفر به گروگان گرفته شدند، آنتونی بلینکن اولویت خود را بر مذاکرات برای تأمین آزادی امن گروگان‌ها قرار داده است. او به طور نزدیک با رهبران اسرائیلی از جمله نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو همکاری کرده تا راه‌های دیپلماتیک ممکن برای بازگرداندن گروگان‌ها را بررسی کند. این بخش از مأموریت بلینکن شامل مذاکره با بازیگران منطقه‌ای و بهره‌گیری از تلاش‌های میانجی‌گری بین‌المللی مانند مصر و قطر، برای تسهیل آزادی گروگان‌ها می‌شود.
پیشنهاد جدید مصر برای آتش بس موقت در غزه
بر اساس گزارش آکسیوس به قلم باراک راوید، حسن رشاد مدیر جدید سازمان اطلاعات عمومی مصر پیشنهادی به رونن بار رئیس شین بت اسرائیل ارائه کرده است که هدف آن شکستن بن بست مذاکرات طولانی مدت میان دو طرف است. این پیشنهاد شامل یک توافق کوچک گروگان گیری و آتش بس در غزه می‌شود. مذاکرات بر سر این مسائل برای بیش از دو ماه متوقف شده بود و این طرح تلاش می‌کند تا با آزادسازی تعداد محدودی از گروگان‌های حماس در مقابل چند روز آتش‌بس، مذاکرات به مسیر خود بازگردد. جلسه‌ای که در قاهره برگزار شد، نخستین تعامل رسمی حسن رشاد با یک مقام اسرائیلی بود. این پیشنهاد از سوی یوآو گالانت وزیر دفاع اسرائیل مورد حمایت قرار گرفت، اما با مخالفت وزرای راست‌گرای اسرائیل یعنی ایتمار بن گویر و بزالل اسموتریچ مواجه شد. به این ترتیب، این طرح همچنان در مسیر اجرای خود با چالش‌هایی مواجه است.
نقش انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سفر بلینکن به اسرائیل
انتخابات آتی ریاست جمهوری ایالات متحده نقشی ظریف، اما مهم در سفر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، به اسرائیل ایفا می‌کند. با نزدیک شدن به انتخابات، دولت بایدن تحت فشار است تا حمایت خود از اسرائیل را با درخواست‌ها برای مداخله بشردوستانه و یافتن راه‌حلی برای بحران غزه متعادل کند. بنابراین، سفر بلینکن نه تنها تعهد ایالات متحده به اسرائیل را منعکس می‌کند، بلکه هدف آن پرداختن به نگرانی‌های بین‌المللی در مورد بحران بشردوستانه در غزه است که می‌تواند بر افکار عمومی ایالات متحده و موقعیت دولت در آستانه انتخابات تأثیر بگذارد. در مجموع، سفر آنتونی بلینکن با اهداف گسترده‌تر حفظ روابط قوی با اسرائیل و همچنین پاسخگویی به انتظارات بین‌المللی و داخلی همسو است که هر دوی این موارد می‌توانند پیامد‌هایی برای انتخابات آتی داشته باشند.
چالش‌های سیاسی پیش روی بنیامین نتانیاهو
موسسه واشینگتن برای سیاست خاور نزدیک به قلم «دیوید ماکوفسکی» در یک گزارش مفصل سعی کرده به مذاکرات مربوط به آزادی گروگان‌ها بپردازد. وی معتقد است: کشته شدن یحیی سنوار رهبر اصلی حماس در غزه، مرکز ثقل سیاسی در تصمیم گیری این گروه را دچار اختلال کرده است. به نظر می‌رسد تصمیم گیری‌ها در حال انتقال از فرماندهان نظامی باقی مانده در غزه به رهبری سیاسی مستقر در قطر است. دو شخصیت اصلی در این تغییر خالد مشعل، رئیس سابق سیاسی حماس و خلیل الحیه، مذاکره‌کننده اصلی در معامله گروگان‌ها برای آتش‌بس هستند. اگر این تغییر پایدار باشد، ممکن است فرصتی برای بلینکن ایجاد شود تا فشار بیشتری بر قطر به‌عنوان میانجی، وارد کند و از نفوذ آن بر رهبران حماس استفاده کند. از سوی دیگر، ممکن است قدرت بین قطر و غزه تقسیم شود و هر جناحی ادعا کند که نماینده حماس است. در چنین شرایطی، احتمالاً محمد سنوار برادر کوچکتر یحیی سنوار و سایر فرماندهان نظامی غزه خواهان داشتن حق تصمیم‌گیری نهایی در مذاکرات خواهند بود.
در ادامه این یادداشت، وی به طرح یک سوال مهم می‌پردازد: آیا واشنگتن به فرمت سه مرحله‌ای برای آزادسازی گروگان‌ها در ازای شش هفته آرامش ادامه خواهد داد یا به دنبال توافقی یک‌مرحله‌ای خواهد بود که مستلزم خروج کامل اسرائیل از غزه است؟ در پاسخ به این پرسش تاکید می‌کند: در توافق یک مرحله ای، تمامی گروگان‌ها یک باره از اسارت خارج می‌شوند؛ در حالی که در توافق سه مرحله ای، حدود یک سوم از آن‌ها در مرحله نخست آزاد می‌شوند. اما از دیدگاه اسرائیل، نقطه ضعف توافق یک‌مرحله‌ای این است که اسرائیل را مجبور به خروج فوری از غزه می‌کند. در مقابل، توافق سه‌مرحله‌ای مذاکرات خروج را به مرحله دوم یعنی پس از آزادسازی بخشی از گروگان‌ها در مرحله اول موکول می‌کند.
البته این گزینه برای بنیامین نتانیاهو یک معضل و چالش سیاسی ایجاد می‌کند. طبق یک نظرسنجی جدید که توسط کانال ۱۳ اسرائیل انجام شده است، ۵۲ درصد از پاسخ‌دهندگان خواهان اولویت دادن به گروگان‌ها هستند، حتی اگر به معنای توقف جنگ باشد. اما در میان رأی‌دهندگان حزب لیکود نتانیاهو، ۷۸ درصد معتقدند که اسرائیل باید جنگ را نسبت به گروگان‌ها اولویت دهد.
در گزارش دیگر انستیتو میدل ایست به قلم «بریان کاتولیس» بر کارنامه ضعیف دولت بایدن در دستیابی به اهداف خود در خاورمیانه از جمله آزادی گروگان‌ها و پایان دادن به جنگ غزه تاکید می‌کند. وی در این گزارش برای افزایش شانس موفقیت دیپلماسی بایدن، تاکید می‌کند که دولت بایدن باید به این اقدامات متوسل شود:
الف) همگام سازی اقدامات نظامی و امنیتی با دیپلماسی؛ دیپلماسی آمریکا زمانی موفق است که در محیطی پایدار و امن انجام شود، نه در شرایطی که امنیت کاهش یافته است.
ب) تقویت هماهنگی با شرکای منطقه ای؛ یکی از دلایل ناکامی‌های دیپلماسی بلینکن در سال گذشته این بود که نتوانست هم‌افزایی مؤثری با شرکای کلیدی آمریکا در منطقه، به‌ویژه کشور‌های عربی مانند اردن، مصر و کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس داشته باشند. این کشور‌ها باید در تحقق اهدافی، چون ایجاد یک دولت فلسطینی نقش برجسته تری ایفا کنند.
ج) افزایش تعاملات آمریکا در منطقه خاورمیانه؛ دولت بایدن کمتر از سه ماه تا پایان دوره خود فرصت دارد و باید از این زمان برای بهبود وضعیت خاورمیانه استفاده کند. هرچند بعید است که وضعیت منطقه در پایان دوره بایدن بهتر از آغاز آن باشد، این دولت باید به دنبال بهبود وضعیت خود باشد که به دولت بعدی فرصت بیشتری برای تأمین امنیت منطقه بدهد. این به معنای حضور فعال‌تر و مشارکت بیشتر در منطقه می‌باشد.
در نهایت شورای روابط خارجی آمریکا بر دشوار بودن تصور دستیابی به آتش بس رسمی اشاره می‌کند. در این گزارش تاکید می‌شود: بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و به‌ویژه شرکای راست‌گرای او در ائتلاف حاکم، همچنان بر این باورند که شکست کامل حماس ضروری است و فشار نظامی بهترین راه برای بازگرداندن گروگان‌هاست. بنابراین، منطقی‌تر این است که دولت اسرائیل به ادامه استفاده از برتری نظامی خود در غزه ادامه دهد. این استراتژی ممکن است به اشغال مجدد نوار غزه منجر شود، رویکردی که برخی از شرکای نتانیاهو نیز به‌طور آشکار از آن حمایت می‌کنند.
نتیجه گیری
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در سفر اخیر خود به اسرائیل با هدف اعمال فشار بر این کشور برای توقف‌های موقت یا برقراری آتش‌بس وارد عمل شد. هدف از این اقدامات، کاهش فشار افکار عمومی آمریکا بر دولت بایدن و کامالا هریس در آستانه انتخابات ریاست جمهوری است.
منابع: فرارو برگرفته از گزارش‌های موسسه واشینگتن برای سیاست خاور نزدیک، انستیتو میدل ایست، شورای روابط خارجی آمریکا، هاآرتص، واشنگتن پست و گاردین