فرارو- تمام انتخاباتی که از سال ۱۳۹۸ تا امروز در کشورمان برگزار شده، مشارکت کم‌تر از ۵۰ درصد را ثبت کرده است. بر اساس آمار‌های منتشر شده، درصد مشارکت مرد در انتخابات مجلس یازدهم ۴۲.۵، ریاست‌جمهوری سیزدهم ۴۸.۸۸ و مجلس دوازدهم ۴۰ درصد بود. برای این کاهش مشارکت دلایل مختلفی ذکر می‌شود؛ برخی آن را به نارضایتی‌ها نسبت می‌دهند. برخی تحلیلگران معتقدند که ناامیدی مردم و طبقه متوسط از تاثیر نتیجه انتخابات در فرآیند تصمیم گیری کلان کشور کاهش مشارکت را رقم زده است و عده‌ای دیگر اعتراض به یکدست‌سازی را مطرح می‌کنند.
به گزارش فرارو، در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ فاصله میان نفر اول (سیدابراهیم رئیسی) و سوم (محسن رضایی میرقائد) را سه میلیون و هفتصد و چهل‌هزار رای باطله پر کرده بود. این میزان از آرای سفید و باطله در انتخابات‌های ایران تا پیش از انتخابات ۱۴۰۰ بی‌سابقه بود. تحلیلگران معتقدند که هر چه میزان مشارکت در انتخابات کم‌تر باشد، سیاستمداران تندروتری بر سر کار می‌آیند.
با چنین شرایطی از نگاه به انتخابات و صندوق رای، با شهادت رئیس‌جمهور کشور درگیر یک انتخابات زودهنگام شد. انتخاباتی که آرای خاموش و قهرکرده از صندوق رای می‌توانند نتیجه آن را تعیین کنند. تجربه سوالی که این روز‌ها وجود دارد، این است که چطور می‌شود این آرای خاموش را به چه صورت می‌توان فعال کرد. برای بررسی این مساله، گفتگویی با حمیدرضا جلایی‌پور استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران و فعال سیاسی اصلاح‌طلب داشتیم.
آقای جلایی‌پور، بحث تلاش برای فعال کردن آرای خاموش و افزایش مشارکت این روز‌ها در رسانه‌ها و تحلیل‌های انتخاباتی مطرح می‌شود. چطور می‌شود آرای خاکستری و خاموش را فعال کرد؟ این آرا در صورتی که فعال شوند، در سبد کدام نامزدها قرار می‌گیرند؟
معتقدم اگر بیست درصد از طبقه متوسطی که در انتخابات ٩٨، ١۴٠٠، ١۴٠۲ پای صندوق نیامد، در انتخابات ١۴٠٣ پای صندوق بیایند کار انتخابات را به نفع پزشکیان یکسره می‌کنند. پیشنهاد من این هست آن‌هایی که در انتخابات شرکت خواهند کرد، تا ساعات پایانی هشتم تیر (روز جمعه و برگزاری انتخابات) صورت خستگی‌ناپذیری دوستان، فامیل و همکاران را برای رای دادن تشویق کنند.
به نظر می‌رسد سونامی رای دادن در متن مردم در انتخابات ١۴٠٣ دیر به وجود می‌آید، اما در ساعات پایانی روز رای گیری راه می‌افتد و به همین دلیل اعتقاد دارم که سرنوشت انتخابات در ساعات پایانی روز جمعه تعیین می‌شود. شایسته است که وزارت کشور و ستاد‌های انتخاباتی آقای پزشکیان از همین حالا، از آمادگی شعب رای‌گیری برای پذیرش رای‌دهندگان در ساعات پایانی برنامه‌ریزی و دفاع کنند.
مساله‌ای که وجود دارد، این است که اصلاح‌طلبان در انتخابات‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ شرکت نکردند. در حال حاضر چطور می‌شود بدنه رای این طیف سیاسی را برای شرکت در انتخابات اقناع کرد؟
همینطور است؛ چون انتخابات ١۴٠٣ کمی رقابتی شده، خوشبختانه اکثر اصلاح‌طلبان به سیاست مشارکت در انتخابات پیوستند. برای دعوت بدنه جمعیت خاکستری به رای دادن، خوب است که پیشنهادات مندرج در پاسخ به سوال اول در میان مردم پیگیری شود.
اگر بخواهیم یک مقدار مصداقی‌تر شویم؛ دولت پزشکیان و جلیلی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ چون شنیده می‌شود که تفاوت زیادی میان این نامزدها وجود ندارد. در دولت احتمالی هر کدام از این نامزدها، چه تغییراتی در کشور ایجاد خواهد شد؟
در دولت جلیلی بوروکراسی کشور از سوی اقلیت خالص‌سازان بیشتر شخم زده می‌شود. فرآیند رشد اقتصادی سرعت نخواهد گرفت، قدرت‌های خارجی هم بیشتر اقتصاد ایران را تحریم می‌کنند. اما با دولت پزشکیان در بخش اداری کمی شایسته‌سالاری تقویت می‌شود، شکاف دولت و ملت کم می‌شود و رشد اقتصادی شتاب می‌گیرد. نتانیاهو و ترامپ هم از غصه عزا می‌گیرند.