قائم مقام بنیاد ملی نخبگان از راه اندازی یک رصدخانه ملی برای شفافیت در آمار مهاجرت نخبگان، اشتغال، تحصیل و معیشت خبر داد و گفت: آمار رصدخانه مهاجرت ایران اتقان کافی ندارد و قابل اتکا نیست.
به گزارش مهر، سید سلمان سید افقهی با اشاره به راه اندازی رصدخانه ملی نخبگان گفت: این رصدخانه قرار است در ۴ حوزه معیشت، اشتغال، تحصیل و مهاجرت و براساس همکاری‌های بین دستگاهی ایجاد شود.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان افزود: یعنی با استفاده از داده‌های دستگاه‌های مرتبط با ۴ حوزه نام برده این رصدخانه فعال خواهد شد، مثلا در حوزه معیشت وزارت کار، بیمه، بانک‌ها و نهاد‌هایی که در بخش اشتغال کار می‌کنند و داده‌ای دارند، اطلاعاتشان را باید در اختیار بنیاد قرار دهند. یا مثلا در حوزه تحصیل وزارت آموزش و پرورش و بهداشت یا در حوزه مهاجرت نهاد‌های مرتبط با خروج افراد از کشور مثل پلیس مهاجرت گذرنامه، وزارت علوم (آمار ترجمه مدرک پیش از مهاجرت و یا درخواست فرصت مطالعاتی) داده‌های خود را به ما ارائه خواهند داد و یک بانک داده (بیگ دیتا) ایجاد می‌شود که عملا ماده خام بررسی‌های ما خواهد بود.
سیدافقهی با اشاره به اینکه راه اندازی این رصدخانه از سوی هیات امنای بنیاد به ما ابلاغ شده است، خاطرنشان کرد: در حال حاضر در ارتباط با این رصدخانه یک اساسنامه نوشته ایم که در آن، عنوان رصدخانه ابتدا «قرارگاه مهاجرت» نام داشت و علت این بود که ما در بحث مهاجرت با یک فضای جنگی رو به رو هستیم.
به گفته قائم مقام بنیاد ملی نخبگان، پشت مهاجرت استعداد‌ها به خارج یک برنامه ریزی وجود دارد و اینطور نیست که نخبگان جسته و گریخته از ایران بروند بلکه کاملا سازماندهی شده است. رییس جمهور نیز در خصوص تشویق به مهاجرت و موسساتی که در حوزه مهاجرت، بیزنس درست کردند، تاکید کرده اند که باید جرم انگاری شود.
وی ضمن تاکید بر این مطلب که در حوزه مهاجرت ما با یک جریان طرف هستیم نه با یک مجموعه یا افراد، خاطرنشان کرد: لذا تصور این است که متناسب با این جریان، باید یک کار قرارگاهی عملیاتی انجام شود تا دستگاه‌ها نسبت به این موضوع حساس شوند که در شرایط ویژه و خاصی قرار داریم. نکته دیگر اینکه این قرارگاه باید یک فرمانده داشته باشد و پیشنهاد شده معاون اول رییس جمهور متولی آن باشد.
سید افقهی با اشاره به اینکه محتوا و جزییات اساسنامه رصدخانه ملی مهاجرت نخبگان در جلسه با حضور دستگاه‌ها ارائه شد، گفت: این جلسه با حضور نمایندگانی از وزارت کشور، وزارت علوم، بهداشت، پلیس کارنامه، وزارت اطلاعات و وزارت کار برگزار و مقرر شد یک فرصتی به آن‌ها داده شود تا محتوای اساسنامه را مورد بررسی قرار دهند و نظراتشان را ارائه دهند و ما منتظر بازخورد هستیم.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان تصریح کرد: براساس آخرین پیگیری‌ها از دفتر معاون اول رییس جمهور دکتر مخبر، گفته شد که با دستگاه‌ها در تعامل هستند و ۳ دستگاه نظراتشان را ارائه داده اند و در صورت امکان، اصلاحات قابل اعمال انجام و انشاالله در جلسه آتی با دستگاه‌ها این اساسنامه تصویب خواهد شد.
وی ادامه داد: در صورت تصویب این اساسنامه، ما یک پایگاه داده از نخبگان را ایجاد خواهیم کرد و آن موقع می‌توانیم درباره وضعیت مهاجرت، اشتغال، مسکن و وضعیت زندگی و تحصیل نخبگان گزارش واقعی ارائه دهیم. در حال حاضر اخبار مربوط به مهاجرت ماهیتا در رسانه‌ها زرد شده و فضا را برخی رسانه‌ها به سمت بحران سازی می‌کشانند در حالی که بالاخره در همه کشور‌ها مهاجرت وجود دارد.
سیدافقهی در پاسخ به این سوال که با توجه به راه اندازی یک رصدخانه جدید، وضعیت رصدخانه فعلی مهاجرت که زیر مجموعه دانشگاه شریف قرار دارد، چه می‌شود، گفت: بنیاد ملی نخبگان یکی از اعضای هیات امنای رصدخانه مهاجرت است و تشخیص معاون علمی و فناوری دولت قبل بر این بوده بحث مهاجرت نخبگان به دانشگاه شریف سپرده شود.
وی با اشاره به اینکه آمار‌های رصدخانه اتقان کافی را ندارد و خود بنده مغایرت‌هایی را پیدا کردم، گفت: ما نمی‌گوییم رصدخانه فعلی مهاجرت عمدا داده غلط منتشر می‌کند، ولی معتقدم از یک مکانیزم اعتبار سنجی دولتی عبور نکرده است و این اتفاق، چون نیفتاده نمی‌توان بر آن مهر تایید زد و این مدل کار‌ها یک کار حاکمیتی است و بار رسانه‌ای دارد و مدیریت آن نباید در اختیار بخش خصوصی باشد بلکه دولت باید مدیریت آن را برعهده بگیرد.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان ضمن تاکید بر اینکه آمار مهاجرت مربوط به رصدخانه مهاجرت را قابل اتکا نمی‌دانم، گفت: استناد و گزارشات رصدخانه براساس اطلاعات آشکار و پایگاه‌های داده بر بستر اینترنت و یا در ژورنال‌ها است و اگر آن اطلاعات را مبنا قرار دهیم فرقی نمی‌کند آن را رصدخانه ارائه دهد یا دانشگاه یا یک فرد. داده‌های مربوط به مهاجرت زمانی اعتبار پیدا می‌کند که منتسب به یک مجموعه دولتی باشد.
سید افقهی افزود: رصدخانه مهاجرت تعداد زیادی از پایگاه‌های داده را بررسی و جمع بندی می‌کند و آمار ارائه می‌دهد و کار عاقلانه‌ای است و من نمیگویم کار، اصولی نیست و حتی در جایگاه خودش ارزش دارد، اما نباید مبنای تصمیم گیری و درک اجتماعی نسبت به یک پدیده باشد. مردم نسبت به موضوعات مختلف در جامعه واکنش‌ها و بازخورد‌هایی دارند و نسبت به موضوع نخبگان نیز حساسیت دارند و ذکر آمار منفی پیرامون موضوع نخبگان، بار روانی زیادی دارد.
وی در پایان گفت: البته اگر آمار واقعیت داشته باشد، دولت باید پاسخ بدهد که چرا شرایط اینگونه است و وقتی اطلاعات مربوط به مهاجرت را بخش دولتی ارائه ندهد و بخش خصوصی آن را اعلام کند، واکنش دولت این خواهد بود آن مجموعه خلاف می‌گوید. راه اندازی رصدخانه دولتی در عمل شاید به ضرر دولت باشد، اما دیگر جایی برای شانه خالی کردن وجود ندارد و در نهایت داده و اطلاعات درست و متقن خواهیم داشت.