«گفتم شما که ویرانه را ویرانه‌تر کردی»؛ جمله‌ای خطاب به آیت‌الله شاهرودی که به گفته لقمانیان، نماینده همدان در مجلس ششم باعث بازداشت او شد. او دلیل بازداشت خود را نشر اکاذیب و توهین مطرح کرده بود.
به گزارش هم میهن، لقمانیان به‌عنوان نخستین نماینده مجلس شورای اسلامی شناخته شد که راهی زندان شد، نماینده اصلاح‌طلبِ استانی که بافت غالب آن را اصولگرا‌ها تشکیل می‌دهند. این تنها اتفاق شاخص سیاسی منتسب به همدانی‌ها نبود. مسئله سیاست در همدان خیلی پیشتر از این‌ها بر سر زبان‌ها بود؛ شاید آن زمان که آیت‌الله مفتح به‌عنوان یک همدانی ریاست دانشکده الهیات دانشگاه تهران را برعهده گرفت و به‌عنوان یک چهره روحانی مبارز از همدان شناخته شد.
ابوالحسن بنی‌صدر، نخستین رئیس‌جمهور ایران نیز همدانی بود. پدر او روحانی معروف همدانی بود که با آیت‌الله خمینی ارتباط نزدیکی داشت. شیرین عبادی، دیگر چهره سیاسی از استان همدان است. حمیدرضا حاجی‌بابایی و عبدالناصر همتی نیز دیگر چهره‌های شاخص سیاسی این استان هستند.
همدان استانی است که بستر اتفاقات سیاسی گوناگونی نیز بوده است که یکی از دلایل آن را وجود چند دانشگاه برجسته و مطرح می‌دانند. در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸، زمانی که مهدی کروبی برای ایراد سخنرانی به دانشگاه بوعلی رفت؛ مسئولان دانشگاه درِ دانشگاه را به روی او بستند و او هم از پشت میله‌ها برای دانشجو‌ها سخنرانی کرد و حضور او در همدان خبرساز شد.
سخنرانی معروف هاشم آقاجری در دانشگاه بوعلی‌سینای همدان، اتفاق سیاسی مهم دیگری بود که باعث شد تا او برای این سخنرانی دادگاهی شود و از قاضی همدانی حکم اعدام دریافت کند؛ حکمی که پس از آن در پی اعتراضات و ایراد دیوان عالی کشور شکسته شد و به حبس، تبعید و محکومیت از تدریس تقلیل یافت.
استان همدان ۷ حوزه انتخابیه و ۹ نماینده در مجلس دارد، اما همانگونه که از اسامی پیداست، نفوذ و شهرت سیاسیون این استان بسیار بالا است. فعالان سیاسی این استان معتقدند همدان استانی با بافت مذهبی است و گستره اصولگرایی در این استان همواره بیشتر از اصلاح‌طلبان بوده است؛ به‌گونه‌ای که حتی در زمانی که فضای غالب جامعه با اصلاح‌طلب‌ها یاری می‌کرده، همدانی‌ها اصولگرا‌ها را ترجیح می‌دادند.
برای مثال در انتخابات سال ۹۶ آراء سیدابراهیم رئیسی در این استان بر حسن روحانی پیشی گرفت. اما ساختار اصولگرایی نیز در این استان ترکیبی از حضور سنتی‌ها و حزبی‌ها است و جریانی با ریشه‌های قوی دارد. اما اصولگرا بودن به مشارکت بالای مردم این استان در انتخابات ادوار مجلس ختم نشده است. بررسی درصد مشارکت مردم استان همدان در ادوار مختلف انتخابات مجلس تاییدکننده این مطلب است.
بیشترین مشارکت مردم همدان در انتخابات مجلس پنجم رقم خورد. همدانی‌ها در این دوره مشارکت ۷۳درصدی را ثبت کردند و از بین نماینده‌های انتخاب‌شده، دو نماینده مطرح را راهی بهارستان کردند. حمیدرضا حاجی‌بابایی که بعد‌ها در دولت احمدی‌نژاد، وزیر آموزش و پرورش شد و مرضیه حدیدچی، نخستین فرمانده زن سپاه در ایران، معروف به خواهر دباغ و بانوی محافظ امام خمینی در فرانسه. اما مشارکت مردم این استان در انتخابات مجلس یازدهم با رکورد بی‌سابقه ۳۶درصدی به کمترین میزان مشارکت ثبت‌شده می‌رسد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد مشارکت مردم این استان در انتخابات همچون دیگر استان‌ها متأثر از تحولات جامعه است و باید منتظر ماند و دید همدانی‌ها این‌بار چه عکس‌العملی نسبت به فضای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی موجود در کشور و استان خود نشان خواهند داد.
سیدعلی شیخ‌الاسلامی، قائم‌مقام حزب کارگزاران در استان همدان، معتقد است که جریان اصولگرا در همدان چنان ریشه عمیقی دارد که فضا را برای اصلاح‌طلبان سخت کرده است. او جزئیاتی از فضای سیاسی و انتخاباتی در این استان را شرح داده است که در ادامه می‌خوانید:
در مورد فضای سیاسی استان همدان، با توجه به اینکه در ماه‌های منتهی به برگزاری انتخابات مجلس دوازدهم نزدیک می‌شویم، توضیح دهید.
فضای سیاسی همدان نیز جدا از فضای سیاسی کل کشور نیست و رخوتی که در تمام کشور حاکم است، در همدان نیز حاکم شده است. اما در توضیح کامل‌تر باید بگویم که فضای سیاسی همدان از قدیم تحت تاثیر چهره‌های اصولگرای سنتی بوده است؛ در واقع یکی از پایگاه‌های جناح‌های راست سنتی بعد از انقلاب در همدان واقع شده و اصولگرایی در همدان به قدری جدی است که فضای نفس کشیدن سیاسی سایر جریانها در این محیط سخت خواهد بود.
در جریان ثبت‌نام انتخابات مجلس، آیا چهره‌های شاخص جناح‌های مختلف ثبت‌نام کرده‌اند؟
کاندیدا‌های همه احزاب و جناح‌ها برای انتخابات مجلس دوازدهم ثبت‌نام کردند؛ از جمله نمایندگان کنونی مجلس و شانس خوبی هم دارند چرا که هم پایگاه اجتماعی و هم نفوذ سیاسی خیلی جدی در این استان دارند. از طرفی نمایندگان ادوار گذشته نیز کاندیدا شده‌اند که شنیده می‌شود برخی از آن‌ها ابتدا ردصلاحیت شدند و سپس صلاحیت دریافت کردند. در مجموع جریان اصولگرا به صورت تمام‌قد کاندیدا شدند و فعالیت‌های خود را آغاز کردند و خیلی جدی مشغول فعالیت هستند.
از جریان‌های اصلاح‌طلب، اکثر افراد نام‌نویسی کرده‌اند و عده بسیار زیادی ردصلاحیت شده‌اند؛ از جمله دبیر استانی حزب کارگزاران. اما اصلاح‌طلب‌های معتدل‌تری که با فرم وزارت کشوری قبل همراه بودند، از هیئت اجرایی تایید صلاحیت گرفتند و در انتظار نظر هیئت نظارت هستند.
در نتیجه احتمال اینکه اصلاح‌طلب‌های مطرح در فضای رقابت حاضر باشند وجود دارد؟
یکی از چهره‌های مطرح اصلاح‌طلب از تهران ثبت‌نام کرد و قرار بود حوزه خود را به همدان منتقل کند. ایشان در دوره‌های مختلف معاون سیاسی، فرماندار و در وزارت کشور حضور داشتند و اگر از هیئت نظارت تایید صلاحیت دریافت کند، به احتمال زیاد یک اجماع کاملی بین اصلاح‌طلب‌ها شکل بگیرد و صرفاً از همین یک نفر حمایت کنند.
همدان نماینده‌های مشهوری در مجلس داشته است. آیا این شهرت دستاوردی برای این استان داشته و چقدر تاثیرگذار بوده که مردم استان تصمیم بگیرند در انتخابات‌ها شرکت کنند؟
فکر نمی‌کنم دیدگاه این باشد که به دلیل شهرت به کسی رای دهند. در همدان چند چهره شاخص داریم؛ برای مثال آقای زلفی‌گل هرچند که همدانی نیستند، اما از دل جریان سیاسی همدان رشد کرد و به وزارت علوم رسید. آقای مصطفی رستمی که اکنون نماینده مقام معظم رهبری در دانشگاه هستند، از همدان رشد کردند. آقای اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد نیز اصالتاً همدانی هستند و حضور همدانی‌ها در بین مسئولین خیلی جدی است.
این موضوع عادی است و اینگونه نیست که بگویند، چون فلانی وزیر شد ما مشارکت کنیم و رای دهیم. اتفاقاً این موضوع منجر به برخی شکاف‌ها نیز بین اصولگرا‌ها می‌شود. در همدان مجمعی به نام مجمع معتمدین محلات داریم که بسیجی‌های سابق محله‌ها هستند و در کنار هم جمع شدند و فرد معتمدی دارند. این مجمع در شهر همدان به شدت تاثیرگذار است و زمانی که تصمیم بگیرند به کسی رای دهند، آرا جابه‌جا می‌شود و یکی از رای‌های بسیار سیاسی در همدان را رقم می‌زنند.
محمود الفت، دبیر حزب مؤتلفه اسلامی در استان همدان، توضیحاتی درباره فضای سیاسی این استان، فعالیت احزاب و اقداماتی که در ماه‌های منتهی به برگزاری انتخابات مجلس در این استان در جریان است، ارائه داده است که در ادامه می‌خوانید.
لطفاً توضیحاتی درباره کاندیدا‌هایی که تاییدصلاحیت شدند و حضور احزاب در انتخابات مجلس دوازدهم در همدان بدهید.
از هزار و ۱۲۴ نفری که برای انتخابات پیش ثبت نام کردند، ۵۵۰ نفر از هیئت اجرایی تاییدصلاحیت گرفتند که چیزی حدود ۵۰ درصد ثبت‌نام‌کنندگان را در بر می‌گیرد. همه نمایندگان کنونی استان همدان در مجلس ثبت‌نام کردند. همچنین نمایندگان دوره قبل استان در مجلس نیز ثبت‌نام کردند. از طرفی چهره‌های جدید و جوانی نیز پا به عرصه انتخابات گذاشتند که البته برخی از آن‌ها در دوره قبل نیز کاندیدا شده بودند.
احزاب در استان همدان، چه اصولگرا و چه اصلاح‌طلب فعال هستند و از حدود دو ماه پیش کلید انتخابات را عملاً زدند. این انتخابات نیز با توجه به دشمنی‌های غرب علیه ایران، همچنین دشمنان داخلی و مسائل موجود بر فضای انتخاباتی تاثیر گذاشته است. به نظر می‌رسد فضا آرام‌آرام در حال گرم شدن است، اما نیاز داریم که رسانه ملی فعال‌تر شود، مطبوعات و رسانه‌ها نیز فضا را انتخاباتی و به این سمت حرکت کنند. در مجموع در استان همدان فعلاً احزاب فعال هستند و آن فضای انتخاباتی را که انتظار داریم، در استان حاکم نشده است.
در بین احزاب اصولگرای استان، کدام‌ها مشغول فعالیت هستند؟ آیا قرار است اجماعی بین احزاب مختلف شکل گیرد و لیست واحد تشکیل دهند؟
با توجه به نزدیک شدن به انتخابات، طبیعی است که احزاب فعالیتهایی در این زمینه انجام دهند و نسبت به تشکیل لیست واحد و به وحدت رسیدن و رایزنی‌ها نیز اقدام کنند، اما هنوز آن اتفاق مبارک رخ نداده است که احزاب زیر یک چتر بروند و صدای واحد از آن‌ها شنیده شود. در حال حاضر شاهد این هم‌صدایی در استان همدان نیستیم و تفرقه وجود دارد، اما امیدواریم در آینده این اتفاق رخ دهد و یک وحدت خوبی بین احزاب اصولگرا شکل بگیرد.
در بین طیف‌های مختلف اصولگرا، کدام‌یک از احزاب قوی‌تر در حال فعالیت هستند و اگر قرار بر اجماعی باشد، پیش‌بینی شما ترکیبی از کدام احزاب است؟
حزب مؤتلفه از حدود دو ماه قبل شورای انتخابات خود را تشکیل داده است و فعالیت‌های انتخاباتی خود را کلید زده است. یکی از کار‌هایی که انجام داده، مطالبه از نمایندگان فعلی بوده و همچنین شورای انتخابات را نیز تشکیل داده است و شاخص‌هایی را برای کاندیدا‌هایی که قرار است به مجلس بروند، تعیین کرده است.
از طرفی رایزنی‌ها با کاندیدا‌هایی که مطرح هستند و به دفتر حزب مراجعه می‌کند، شروع شده است و با آن‌ها صحبت می‌شود، اما صحبت از اینکه کدام‌یک از آن‌ها در لیست قرار بگیرند، زود است و نمی‌توان نظر قطعی داد. گفتگو‌های دو طرفه‌ای شکل گرفته و کاندیدا‌ها در حال معرفی خود و برنامه‌های خود به حزب هستند و اگر در شاخص‌های مقرر حزبی قرار بگیرند و مقبولیت لازم هم داشته باشند، انشاءلله در لیست قرار خواهند گرفت.