معاینه چشم‌ها یک فرآیند غیرتهاجمی است که می‌تواند بسیاری از بیماری‌های دیگر را که ممکن است با چشم‌ها ارتباطی نداشته باشند از جمله فشار خون بالا، دیابت، اختلالات تیروئید و بیماری‌های تخریب‌کننده عصبی مانند بیماری آلزایمر و ام‌اس را شناسایی کند.
به گزارش نشریه پزشکی "مدیکال‌نیوزتودی"، بسیاری از ما چشم‌های خود را به‌طورمرتب آزمایش می‌کنیم، اما تعداد کمی ممکن است بدانند که آزمایش چشم فقط برای بررسی بینایی و اصلاح مشکلات بینایی نیست. اپتومتریست‌ها و چشم‌پزشکان می‌توانند نه‌تن‌ها اختلالات چشم، بلکه بیماری‌های سیستمیک را نیز تشخیص دهند؛ آن دسته از بیماری‌هایی که برخی اندام‌های بدن یا کل بدن را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند. این تنها یک دلیل است که چرا همه بزرگسالان باید حداقل هر دو سال یکبار معاینه چشمی منظم داشته باشند.
در ادامه به برخی از این مشکلات سلامتی خواهیم پرداخت.
تغییرات در رگ‌های خونی شبکیه می‌تواند نشانه‌های اولیه دیابت و فشار خون باشد. دیابت با توجه به علائم کلاسیک در معاینه شبکیه که می‌تواند شامل خونریزی، نشت مایعات و مناطقی با جریان خون ضعیف در شبکیه باشد، شایع‌ترین بیماری تشخیص داده شده است. اگرچه تشخیص قطعی دیابت تنها با آزمایش قند خون انجام می‌شود، تغییرات در رگ‌های خونی شبکیه می‌تواند نشانه‌ای قوی از ابتلای فرد به دیابت باشد.
مطالعات نشان داده‌اند که نشانه‌های فشار خون بالا در چشمان حدود ۱۰ درصد از جمعیت بزرگسال قابل‌تشخیص است. در معاینه، چشم پزشک ممکن است آثاری از باریک شدن شریان‌ها در شبکیه و خونریزی‌های شبکیه چشم را ببیند. همه این‌ها نشانگر پرفشاری خون هستند. خبر خوب این است که اگر فشار خون بالا کنترل شود، می‌توان آسیب‌های ناشی از آن را متوقف کرد. اقدامات احتیاطی مناسب و تغییرات لازم در سبک زندگی مانند رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، علاوه بر شروع درمان پزشکی مناسب در کاهش فشار خون بالا موثر است.
در طول یک آزمایش معمول چشم، چشم پزشک عصب بینایی را نیز برای بررسی هرگونه ناهنجاری یا تغییر معاینه می‌کند. تورم یا التهاب عصب بینایی می‌تواند برای بینایی مضر و نشانه ابتلا به ام‌اس و همچنین تومور مغزی باشد.
غربالگری بیماری آلزایمر از طریق شبکیه چشم در خط مقدم تحقیقات پزشکی کنونی است. شبکیه از لایه‌های متعددی از سلول‌های عصبی تخصصی تشکیل شده است و شواهد قوی وجود دارد که تغییرات مشابهی در مغز که مقصر ابتلا به آلزایمر هستند، می‌تواند در شبکیه رخ دهد. روش‌های کنونی تشخیص آلزایمر اغلب طولانی، تهاجمی و گران هستند، بنابراین تشخیص این بیماری از روی شبکیه یک پیشرفت بزرگ خواهد بود.
متخصصان به بزرگسالان توصیه می‌کنند که حداقل یک بار در ۲۰ سالگی، دو بار در سنین ۳۰ سالگی و بعد از ۴۰ سالگی به‌طورمنظم معاینه سالانه چشم انجام دهند.