فرارو- اولین حضور سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران در نشست جدید سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک در چند روز گذشته کانون توجهات را به سوی خود جلب کرده است. هیات سیاسی ایرانی که از دوشنبه (۲۸ شهریور) عازم نیویورک شده‌اند، در چند روز اخیر علاوه بر دیدار‌های دیپلماتیک با رسانه‌ها نیز گفتگو داشته‌اند.
به گزارش فرارو، حضور سید ابراهیم رئیسی در نیویورک در شرایطی است که علاوه بر موضوعات مرتبط با سیاست خارجی به ویژه برجام، احتمالا مسائل مرتبط با داخل ایران نیز از سوی رسانه‌ها به عنوان پرسش‌هایی چالشی از رئیسی و هیات همراه او مورد پرسش قرار خواهد گرفت. در این میان، موضوع جان باختن مهسا امینی علاوه بر داخل کشور، در صحنه بین‌المللی نیز واکنش‌هایی را به همراه داشته است. به نظر می‌رسد در هفتاد و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، این موضوع یکی از چالش‌های مهمی خواهد بود که سید ابراهیم رئیسی می‌بایست پاسخ‌گوی آن باشد.
با این اوصاف، اکنون مساله این است که در سفر اخیر رئیسی به نیویورک احتمالا او با چه چالش‌هایی همراه خواهد شد؟ مساله دیگر نیز این است که اساسا حضور رئیسی در سازمان ملل چه تفاوتی را با حضور روسای جمهوری سابق ایران در نیویورک دارد؟ در راستای پرداختن به این مساله فرارو دیدگاه کارشناسان مسائل سیاست خارجی را جویا شده است.
حشمت‌الله فلاحت پیشه، کارشناس مسائل بین‌الملل و رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس در ارتباط با چالش‌های سفر سید ابراهیم رئیسی و هیات همراه او به نیویورک، اظهار داشت: «در ابتدا می‌بایست به این مساله توجه داشت که حضور روسای جمهور ایران در سازمان ملل در گذشته همواره «سخنرانی محور» بوده است. این روند کاملا بر خلاف رویه رهبران سیاسی کشور‌های بزرگ دنیا بوده که از بزرگ‌ترین اجتماع سالانه جهان در پی تحقق اهداف و منافع ملی خود هستند. اساسا سخنرانی صرف کمکی به تحقق منافع ملی نخواهد کرد. واقعیت امر این است که سران کشور‌ها در تمامی لحظات، حتی در راهرو‌های محل گردهمایی نشست عمومی سازمان ملل متحد در پی تحقق منافع ملی و اخذ امتیازات ویژه برای خود هستند. در همین راستا، کشور‌های مختلف دیدار‌های دوجانبه مختلفی را در سطوح مختلف برگزار می‌کنند، اما رویه دیپلماتیک حضور سران کشورمان در نیویورک نشان داده که از این فرصت بزرگ تاکنون کمترین استفاده را داشته‌ایم.»
وی افزود: «سفر سید ابراهیم رئیسی در شرایطی صورت گرفته که ایران یکی از مهم‌ترین چالش‌های تاریخ خود را با کشور‌های غربی تجربه می‌کند که آن‌هم عبارت است از برجام یا توافق هسته‌ای. اساسا باید توجه داشت گذر زمان در بحث توافق هسته‌ای کاملا به ضرر ایران است؛ چرا که این کشور ما است که در وضعیت تحریم قرار دارد و روزانه ضرر هنگفتی را متحمل می‌شود. متاسفانه رئیس‌جمهور از اختیار لازم برای تنش زدایی در موضوع هسته‌ای برخوردار نیست. بر همین مبنا می‌توان گفت که حتی فراتر از رویه سابق، سفر و سخنرانی آقای رئیسی در سازمان ملل «سخنرانی محور» خواهد بود. حتی هر گونه دیداری صورت بگیرد بیشتر نوعی اعلام موضع است و نه تلاشی منسجم و برنامه‌ریزی شده برای حل اختلافات و توافق.»
نصرت‌الله تاجیک کارشناس مسائل سیاست خارجی و سفیر اسبق ایران در اردن در ارتباط با چالش‌های سفر رئیسی به نیویورک گفت: «باید توجه داشت در صورتی که هیات سیاسی ایرانی بر مسائلی کلیشه‌ای همانند مدیریت جامعه جهانی و تضاد‌های کلان با غرب تمرکز داشته باشد، هیچ دستاوردی را کسب نخواهد کرد. داشتن یک برنامه منسجم برای حضور هیات ایرانی در نیویورک ضروری بود که البته این موضوع را به تیم سیاست خارجی دولت پیشنهاد داده بودم.»
وی افزود: «اگر تیم سیاست خارجی دولت برنامه‌ریزی دقیق را پیرامون بده و بستان‌های خود اتخاذ کند، از اهمیت فوق العاده برخوردار است. در این میان، باید توجه داشت که حضور رئیسی در مجمع عمومی سازمان ملل هم از حیث مسائل داخلی و هم مسائل خارجی با سفر روسای جمهور سابق متفاوت است. اساسا روند نامطلوب برجام و مسائل داخلی چند وقت اخیر موجب شده که سفر هیات ایرانی حساسیتی ویژه داشته باشد. در مقطع کنونی اگر تیم سیاست خارجی دولت و شورای عالی امنیت ملی برنامه ویژه‌ای را طراحی کرده باشد که ایران می‌خواهد به جهان چه بگوید، می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد. به ویژه ایران باید چنین تداعی کند که به هیچ عنوان خواهان عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نبوده و نیست. این امر باعث می‌شود که مخالفان تهران نتوانند برنامه خود برای اجماع‌سازی علیه ایران را اجرایی کنند.»