میزان شیوع عفونت ویروس HPV در ایران در بررسی انجام شده در ۴ استان برای جمعیت زنانی که در سنین باروری هستند، ۸ درصد اعلام شده است، اما با وجود شیوع کم آن، اهمیت توجه به این ویروس به عنوان عاملی برای بیماری‌های سرطانی است؛ سرطان دهانه‌رحم با انواع خوش‌خیم و بدخیم یا زگیل تناسلی قابل انتقال در مردان و زنان که می‌تواند منجر به سرطان‌های نادر در سر، گردن و آلت تناسلی شود؛ این در حالی است که واکسن HPV با نام گارداسیل به عنوان عامل حفاظتی در کودکان و بزرگسالان مقابل برخی از انواع این ویروس مطرح است و به صورت محدود وارد کشور میشود، اما تاکنون در برنامه واکسیناسیون کشوری قرار نداشته است.
به گزارش همشهری، قیمت یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی این واکسن خارجی برای هر دوز آن (تزریق ۳ دوزی) هم باعث شده بسیاری توانایی خرید واکسن را نداشته باشند؛ هر چند که تولید داخل هم برای این واکسن وجود دارد و یک شرکت دانش‌بنیان این واکسن‌های دوظرفیتی را تحت عنوان پاپیلوگارد تولید و در داروخانه‌های تحت پوشش دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور توزیع می‌کند، اما این واکسن هم بسیار محدود تولید و توزیع میشود و قیمت آن هم برای هر دوز ۵۰۰ هزار تومان اعلام میشود.
پیگیری‌ها نشان می‌دهد افزایش اطلاع‌رسانی‌ها نسبت به خطرات ویروس HPV، تقاضا برای این واکسن را افزایش داده و شنیده میشود که سازمان غذا و دارو مجوز‌های افزایش واردات این واکسن را برای یکی از شرکت‌های واردکننده صادر کرده است.
حالا هم براساس اعلام علی قنبری‌مطلق، رئیس اداره مدیریت سرطان وزارت بهداشت به ایسنا، بررسی‌های کارشناسی برای افزوده شدن این واکسن به برنامه واکسیناسیون کشوری در دستور کار قرار گرفته است.
به گفته رئیس اداره مدیریت سرطان وزارت بهداشت در حال حاضر تنها مساله شیوع این عفونت مطرح نیست، بلکه میزان افزایش سرطان طی ۲ دهه آینده و نوع خوش‌خیم HPV که سبب بروز زگیل تناسلی و نوع بدخیم که باعث بروز سرطان‌هایی از جمله سرطان دهانه رحم میشود، اهمیت دارد.
البته به گفته قنبری‌مطلق، از زمان ورود HPV به بدن تا بروز سرطان حدود ۲ دهه زمان می‌برد، اما این به آن معنا نیست که تمام افرادی که به عفونت HPV مبتلا شوند، قرار است با سرطان دست و پنجه نرم کنند.
او با بیان اینکه در حال حاضر سرطان دهانه رحم در ایران بروز بالایی ندارد، می‌گوید: «در حال حاضر تنها سرطان قابل پیشگیری سرطان وابسته به HPV و واکسن آن است. این واکسن تولید شده و در کشور‌ها موجود است. در ایران هم ۲ شرکت دانش‌بنیان به این موضوع ورود کرده‌اند که یکی از آن‌ها واکسن را تولید کرده و دیگری هم در حال گرفتن مجوز برای تولید است. برای آنکه بتوانیم از بروز این عفونت جلوگیری کنیم، راهکار‌هایی مانند افزایش دانش افراد درباره HPV و راه‌های جلوگیری از ابتلا به این عفونت و تزریق واکسن را داریم.»
این مسئول در وزارت بهداشت ادامه می‌دهد: «رعایت نشدن بهداشت فردی از سوی زنان و مردان در تماس‌های جنسی مهم‌ترین عامل آلودگی به عفونت HPV است که می‌تواند سبب انتقال عفونت شود. اخیرا برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد آلودگی به HPV حتی در بین کسانی هم که روابط پرخطر جنسی ندارند، ممکن است به وجود بیاید؛ مثلا درخصوص استخر یا آب‌های آلوده هم این احتمال مطرح شده که افراد از این طریق به عفونت مبتلا شوند؛ هرچند این احتمال چندان قوی نیست.»
به گفته رئیس اداره مدیریت سرطان وزارت بهداشت تزریق این واکسن برای هر دو جنس امکانپذیر است، اما اولویت تزریق در دختران به‌ویژه در گروه سنی ۹ تا ۱۴سال است: «در سنین بالاتر هم منعی برای تزریق وجود ندارد و کسانی که در سنین بالاتر ازدواج کرده‌اند هم می‌توانند آن را تزریق کنند، اما علت اینکه اعلام میشود در سنین پایین واکسن تزریق شود، این است که قبل از ازدواج واکسن تزریق شود تا اثرات خود را بگذارد.»
قنبری‌مطلق درباره برنامه وزارت بهداشت برای ورود واکسن HPV به برنامه واکسیناسیون کشوری، می‌گوید: «در حال بررسی این موضوع هستیم که آیا واکسن HPV وارد برنامه کشوری واکسیناسیون شود یا خیر. در صورت اتمام اقدامات کارشناسی ممکن است این واکسن هم به برنامه واکسیناسیون کشوری اضافه شود. همچنین با کاهش قیمت تست HPV در کشور این غربالگری تحت پوشش بیمه قرار گرفته و کمک می‌کند افراد در معرض خطر را شناسایی کنیم.»
توزیع واکسن HPV به دلیل محدودیت واردات در داروخانه‌ها چندان گسترده نیست و به گفته محمود هادی‌پور، کارشناس دارو به همشهری، سهمیه داروخانه‌های منتخب از این واکسن، ۳ تا ۱۰ عدد به صورت ماهانه است.
او ادامه می‌دهد: «افزایش اطلاع‌رسانی‌ها در فضای مجازی باعث شده که جوانان تمایل بیشتری نسبت به تزریق این واکسن داشته باشند، اما میزان واردات جوابگوی نیاز فعلی نیست و قیمت یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی آن برای هر دوز واکسن هم باعث میشود که برخی از خریدش منصرف شوند؛ البته این واکسن تولید داخلی هم دارد و به صورت محدود با حدود ۵۰۰ هزار تومان در حال توزیع است.»
به گفته هادی‌پور، ورود این واکسن به برنامه واکسیناسیون کشوری، نیازمند برنامه‌ریزی و پروتکل دقیق است؛ چراکه یا باید خط تولید قوی در کشور داشته باشیم یا تقاضای ثبت واردات بموقع انجام شود: «شرکت‌های محدودی در دنیا این واکسن را در حجم بالایی براساس سفارش‌های جهانی تولید می‌کنند و اگر قرار بر واردات باشد، ابتدای سال میلادی باید این برنامه‌ریزی صورت بگیرد، اما واردات محصولات دارویی خارجی به کشور با توجه به محدودیت‌های ارزی، اولویت‌بندی شده و به نظر نمی‌رسد که واکسن HPV در این اولویت‌بندی قرار داشته باشد.»