مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مصاحبه‌ای که شامگاه سه‌شنبه منتشر شد احیای برجام را در گرو انجام اقداماتی از سوی ایران دانسته است.
به گزارش فارس، «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز سه‌شنبه احیای برجام را به شفاف‌سازی ایران درباره آنچه به ادعای او «اورانیوم اعلام‌نشده» ایران است گره زده است.
نشریه نیوزویک به نقل از مدیر کل آژانس اتمی نوشت ایران باید برای احیای توافق هسته‌ای حاصل‌شده در سال ۲۰۱۵، درباره اورانیوم اعلام‌نشده‌ای که در سایت‌هایش پیدا شده شفاف‌سازی کند.
او در مصاحبه با این نشریه گفته برای مشخص کردن مکان اورانیوم اعلام‌نشده ایران به «گفتگو‌های مفصل و فنی» نیاز است و این مسئله به آینده برجام، «کاملاً مرتبط» است.
رافائل گروسی مدعی شده درباره اثرات اورانیوم که در سایت‌های ایران یافته شده مسائلی وجود دارند که «هنوز روشن نیستند.»
گروسی گفت: «لازم است ما بدانیم در آنجا چه اتفاقاتی افتاده. لازم است دقیقاً بدانیم چه نوع فعالیت‌هایی در آنجا جریان داشته و باید بدانیم اگر موادی وجود داشته‌اند آن مواد الان کجا هستند؟»
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «چون، این گزارش نشده است. این مستلزم گفتگو‌هایی بسیار مفصل و فنی است که صورت نگرفته است.»
ادعا‌های مدیر کل آژانس اتمی در ادامه فضاسازی‌های رسانه‌ای است که در روز‌ها و هفته‌های گذشته، همزمان با مطرح شدن بحث بازگشت آمریکا به برجام، درباره برنامه هسته‌ای ایران در رسانه‌های غربی مطرح شده است.
تحلیلگران می‌گویند هدف از این فضاسازی‌ها افزایش فشار بر ایران جهت عقب‌گرد از اقدامات جبرانی‌ای است که این کشور بعد از خروج آمریکا از برجام آغاز کرده است.
دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرده قصد دارد کشورش را به برجام برگرداند، اما گفته این امر مستلزم آن است که نخست ایران آن اقدامات جبرانی را به عقب برگرداند.
جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به برجام ندارد تأکید کرده واشنگتن با توجه به نقض یکجانبه برجام در جایگاهی نیست که برای اجرای این توافق شرط بگذارد.
رافائل گروسی در سفر چند وقت پیش خود به تهران ادعا‌ها درباره آثار اورانیوم اعلام‌نشده را با مقام‌های ایران مطرح کرد.
آژانس اتمی گفت در این سفر به ایران گفته «بدون شفاف‌سازی، همه چیز لطمه خواهد خورد، چون در این برهه، همه چیز درهم‌تنیده است.»
رافائل گروسی در مصاحبه با نیوزویک گفت: «برای عموم مردم، فقط یک چیز وجود دارد و آن هم اتفاقاتی است که در برنامه [هسته‌ای]ایران رخ می‌دهد.»
نیوزویک نوشته رافائل گروسی اوایل ماه آوریل در تهران این موضوع را با مقام‌های ایرانی بررسی خواهد کرد. او گفت: «ما اطلاعاتی داریم، فرضیه‌هایی داریم و سوالات بسیار روشنی را از همتایان ایرانی‌مان مطرح خواهیم کرد تا ببینیم می‌توانیم درباره این مسئله روشن‌سازی انجام دهیم یا خیر.»
رافائل گروسی از اظهارنظر دقیق درباره اینکه چه زمانی درباره این مسئله جمع‌بندی‌هایش را ارائه خواهد کرد خودداری کرد. او گفت: «گفتن اینکه می‌خواهم تکلیف این مسئله را در تاریخ X روشن کنم دشوار است. اما هدف من این خواهد بود که طی ماه‌های آینده و در صورت امکان تا تابستان دست‌کم پاره‌ای شواهد موثق در این خصوص گردآوری کند.»
او گفت: «وظیفه‌ام این است که اطمینان حاصل کنم همه چیز در نظر گرفته می‌شود در غیراین صورت ممکن است تجربیات گذشته را، که طی آن‌ها آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مسائل مطرح‌شده در دیگر نقاط ممنوعه یا فعالیت‌های اعلام‌نشده را در نظر می‌گرفت، تکرار کنیم.»
وی اضافه کرد: «این مسئله‌ای است که به شفاف‌سازی نیاز دارد، چون بدون شفاف‌سازی، سایه آن روی هر همکاری که با ایران داریم گسترده خواهد شد.»
آمریکا اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ با نقض تعهداتش از این توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد خارج شد و علاوه بر احیای تحریم‌های رفع‌شده علیه ایران، تحریم‌های تازه‌ای را علیه کشورمان اعمال کرد.
ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا به طور کامل تعهداتش در توافق هسته‌ای را اجرا کرد و به کشور‌های اروپایی که وعده جبران آثار این خروج را می‌دادند برای عمل به تعهداتشان فرصت داد.
یک‌سال بعد که دولت‌های اروپایی نتوانستند به وعده‌هایشان عمل کنند تهران اعلام کرد طبق مفاد مندرج در توافق هسته‌ای طی چند گام تعهداتش در توافق هسته‌ای را کاهش خواهد داد.
ایران از آن زمان اعلام کرده الزامی برای رعایت محدودیت‌های مندرج در برجام در زمینه غنی‌سازی، میزان ذخائر اورانیوم و تحقیق بر روی سانتریفیوژ‌های پیشرفته ندارد. تهران علاوه بر این کار بر روی یک خط مونتاژ جهت ساخت اورانیوم فلزی را هم از سر گرفته است.
ایران اخیراً از روز پنج اسفندماه اعلام کرد اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف می‌کند. این اقدام در راستای اجرای قانون مصوب مجلس شورای اسلامی ایران است که شریکان ایران در برجام را به لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران، در راستای حقوق مصرح جمهوری اسلامی ایران تحت بند‌های ۲۶ و ۳۶ برجام ملزم می‌کند.
جمهوری اسلامی ایران و آژانس اتمی اخیراً به توافقی دست پیدا کرده‌اند که به موجب آن بازرسی‌های ضروری آژانس اتمی به مدت سه ماه در ایران حفظ می‌شود.
رافائل گروسی هشدار داد این فرصت سه‌ماهه «کاملاً شکننده» است و چنانچه تا اواسط ماه مه پیشرفت‌های ملموسی حاصل نشود، روابط میان آمریکا و ایران احتمالا وارد «دورانی بسیار پرآشوب» خواهد شد.
گروسی گفت: «ممکن است ما در وضعیتی قرار بگیریم که رایزنی‌های جاری، مذاکرات جاری و چشم‌انداز نوعی توافق داشته باشیم. ممکن است توافقی هم در کار باشد، اما ممکن است هیچ‌کدام از موارد فوق هم اتفاق نیفتد.»
او اضافه کرد: «اگر این اتفاق بیفتد، ما با مشکل عمده‌ای مواجه خواهیم شد. این به معنای آن خواهد بود که تقریباً همه درب‌ها و پنجره‌های توافق هسته‌ای بسته خواهند شد و در چنین شرایطی وارد دورانی بسیار پرآشوب می‌شویم.»
«محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران در مقاله‌ای که چندی پیش در مجله «فارن‌افرز» منتشر کرده بود شرط بازگشت آمریکا به برجام را رفع بی‌قید و شرط تمامی تحریم‌های اعمال‌شده (imposed)، بازاعمال‌شده (reimposed) یا دوباره برچسب‌گذاری‌شده (relabaled) اعلام کرده بود.
مقام‌های دولت بایدن گفته‌اند می‌خواهند از بازگشت به برجام به عنوان سکویی برای رسیدن به «توافقی قوی‌تر و طولانی‌تر» که در آن به مسائل موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران پرداخته می‌شود برسند. تهران گفته تنها بعد از بازگشت آمریکا به برجام در چارچوب جلسات مرسوم این توافق و درباره برنامه هسته‌ای با آمریکا گفتگو خواهد کرد.
گروسی در این مصاحبه تصریح کرد فعلاً چیزی به نام توافق هسته‌ای جدید وجود ندارد، اما طرف‌ها ممکن است در برجام تجدیدنظر کنند و «نسخه‌ای اصلاح‌شده» از توافق هسته‌ای قدیم ایجاد کنند.
این دیپلمات تصریح کرد مذاکرات باید هر چه سریعتر پیش بروند، چون روابط میان تهران و واشنگتن به شکل فعلی آن، قابل ادامه نیست.
رافائل گروسی در ادامه گفت: «من فکر می‌کنم هر کدام از طرف‌ها می‌خواهند به سمت توافق بروند، ولی برخی تردید‌ها و اکراه‌ها وجود دارند که قابل درکند.»
او مدعی شد: «ما خودمان را بخشی از راه حل می‌بینیم، چون وقتی طرف‌ها از فعالیت‌ها سر در می‌آورند و به آن‌ها ضمانت‌های لازم درباره مسائل داده می‌شود، بدبینی‌ها و تنش‌ها کاهش می‌یابند.»