فرارو- عقب‌نشینی تروئیکای اروپایی از صدور قطعنامه ضدایرانی در نشست اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منجر به گشایش روزنه‌های امید جدیدی درخصوص حل وفصل دیپلماتیک برجام شده است و اغلب مقامات کشور‌های عضو ۱+۴ و حتی آمریکا نیز از این مساله استقبال کرده‌اند.
به گزارش فرارو، در این رابطه تروئیکای اروپایی در بیانیه‌ای با اشاره به اینکه طرح خود را برای ارائه قطعنامه علیه ایران در جلسه شورای حکام متوقف کرده‌اند، نسبت به اینکه ایران در این زمان وارد گفتگو‌های اساسی با آژانس شود، ابراز امیدواری کردند. همزمان خبرگزاری رویترز ادعا کرد که ایران اخیرا نشانه‌های دلگرم‌کننده‌ای را درخصوص آغاز گفتگو‌های غیررسمی بروز داده است.
واشنگتن نیز اعلام کرد که آمریکا از نتیجه جلسه شورای حکام «رضایت دارد» و تاکید کرد: «ما تمایل زیادی به خواست ایران برای همکاری به نحوی که منجر به پیشرفتی معتبر و عینی شود، داریم.» این درحالی است که این خبر‌های مثبت، اتمسفر جدیدی را در بازار ارز ایجاد کرد و قیمت دلار را یک کانال پایین‌تر برد.
این تصمیم تروئیکای اروپا، با واکنش مقامات ایران مواجه شد و سیدکاظم غریب‌آبادی، سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین در این خصوص گفت: «تلاش‌ها برای ایجاد تنش غیرضروری از طریق شورای حکام، متوقف شد.»
غریب‌آبادی افزود: «در اثر تلاش‌های گسترده دیپلماتیک، فرآیند صدور قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام متوقف شد.» وی ضمن انتقاد از اقدامات با انگیزه‌های سیاسی و سوءاستفاده از آژانس برای مقاصد چانه‌زنی، از هوشیاری و تدابیر اعضای آژانس، به‌ویژه شورای حکام و مدیرکل، در تلاش‌های خود برای جلوگیری از ایجاد تنش‌های غیرضروری و حفظ فرصت‌های موجود برای دیپلماسی، استقبال کرد.
همچنین سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امورخارجه در توضیح تحول آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ضمن اشاره به تلاش‌های فشرده دیپلماتیک در تهران، وین و پایتخت‌های همه اعضای شورای حکام و به ویژه سه کشور اروپایی و همچنین همراهی چین و روسیه گفت که طرح قطعنامه منتفی شد.
سخنگوی وزارت امورخارجه اضافه کرد: «این تحول می‌تواند مسیر دیپلماسی را که ایران و آژانس باز کرده‌اند، حفظ کرده و زمینه را برای اجرای کامل تعهدات از سوی تمامی طرف‌های برجامی فراهم کند.» خطیب‌زاده تاکید کرد: «ایران امیدوار است، طرف‌های مشارکت‌کننده در برجام بتوانند با استفاده از این فرصت و با همکاری جدی، اجرای کامل برجام از سوی همه را تضمین کنند.»
دو روایت از تصمیم اخیر آژانسامیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل آمریکا در
گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه در مورد عدم بررسی قطعنامه پیشنهادی اروپا علیه ایران در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی دو روایت را می‌توان بررسی کرد، اظهار داشت: روایت اول مرتبط به رسانه‌های آمریکایی و اروپایی است، مبنی بر اینکه این قطعنامه با چراغ سبز آمریکا کنار گذاشته شده و این مسئله می‌توان یک پالس مثبت از سوی بایدن باشد، با توجه به چنین تحلیلی همچنان می‌توان امیدوار بود که مذاکره بین دو طرف انجام باشد.
وی افزود: اما از سوی دیگر روایتی دیگر وجود دارد، با این مضمون که ایران طرف اروپایی را تهدید کرد که اگر این قطعنامه پیشنهادی بر ضد فعالیت‌های هسته‌ای ایران صادر شود، ایران در مورد توافق موقت و سه ماهه خود تجدید نظر خواهد کرد و این موضوع به نوعی اروپا و آمریکا را تحت فشار قرار داد تا دیگر این قطعنامه را پیگیری نکنند، با این حال به نظر می‌رسد تهدید ایران در این باره کارساز بوده است.
ابوالفتح گفت: با توجه به شرایطی که وجود دارد به نظر می‌رسد، تا زمانیکه آمریکا قدمی در جهت کاهش تحریم‌ها و لغو آن‌ها برندارد، هیچ اتفاق مثبت و گشایشی در این رابطه رخ نخواهد داد، در این رابطه اقداماتی که دولت بایدن در مورد پس گرفتن مکانیزم ماشه و یا عدم قطعنامه پیشنهادی انجام داده است، به هیچ عنوان آن نشانه‌ای محسوب نمی‌شود که بتوان بر اساس آن، این استنباط را کرد که آمریکا می‌خواهد گام‌های عملی در این راستا طی کند.
این کارشناس مسائل آمریکا اضافه کرد: این در حالی است که موضع اصولی ایران در این باب کاملا مشخص است و باید دید که آیا اتفاقات مثبتی رخ خواهد داد، آزادسازی بخش‌هایی از منابع بلوکه شده ایران در عراق و کره جنوبی از آن دست رخداد‌هایی است که می‌تواند نشان دهنده آن باشد که آمریکا می‌خواهد حُسن نیت خود را نشان دهد، اما باز هم این اقدامات به اعتقاد بنده کافی نیست و باید تلاش‌های بیشتری از سوی دولت بایدن انجام شود، در غیر این صورت نمی‌توان انتظار داشت که تحول و تحول اساسی ایجاد شود.
ایران و آمریکا هر دو به مذاکره نیاز دارندعلی بیگدلی کارشناس مسائل بین‌الملل در
گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه همانگونه که پیش بینی می‌شد، شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی قطعنامه پیشنهاددی اروپا علیه ایران را کنار گذاشت، گفت: این موضوع نشان داد که همچنان پنجره دیپلماسی باز خواهد ماند، در این رابطه ایران و آمریکا دو طرف به مذاکره و توافق نیاز دارند، از یک سو در آمریکا دولت جدید این کشور به دنبال آن است که موضوع ایران را به سرانجام برساند، در این رابطه با توجه به این موضوع که دولت بایدن تیم سیاست خارجی آمریکا را هماهنگ با برجام چینش کرده، می‌خواهد این قضیه را به نتیجه برساند، اما عجله‌ای از این بابت از خود نشان نمی‌دهد.
وی افزود: در سوی مقابل نیز ما هم به مانند آمریکا به این مذاکره و توافق دوباره نیازمندیم، زیرا که تحریم‌های حداکثری آمریکا در زمان ترامپ فشار زیادی را از لحاظ اقتصادی به مردم وارد کرده است.
بیگدلی اظهار داشت: اما از سوی دیگر به اعتقاد بنده آمریکا به این راحتی‌ها تحریم‌ها را بر نمی‌دارد، به خصوص تحریم‌های ثانویه را که از زمان ترامپ وضع شده و آمریکا هزینه زیادی نیز برای اجرای آن‌ها کرد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه از زمان روی کار آمدن بایدن ایران مذاکره گریز شده است، اضافه کرد: اینکه شما در عرصه بین الملل قدم عملی برندارید و تنها با حرف بگویید که این می‌شود و یا آن خواهد شد، شما نمی‌توانید، قدم مثبتی را بردارید، در روابط بین الملل کشور‌ها با انجام مذاکره و دادن امتیاز متقابل به هم منافع ملی خود را تامین می‌کنند، بنابراین ما تا زمانیکه به میز گفتگو برنگردیم، هیچ اتفاقی برایمان رخ نمی‌دهد و بعید است که آمریکا تحریمی را لغو کند، بنابراین باید در این زمینه عملگرایانه اقدام کرد و با انجام مذاکره گره‌های موجود بر سر احیای برجام را یکی یکی باز کرد.
این تحلیلگر مسائل بین الملل ادامه داد: یک نکته مهم این است که ایران می‌داند، اگر به میز مذاکره برگردد، اروپا و آمریکا تنها بر سر برجام مذاکره نخواهند کرد، بلکه سایر موضوعات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای را نیز مطرح می‌کنند، این درحالیست که به نظر بنده ما با توجه به نفود منطقه‌ای که در عراق، یمن و... داریم، می‌توانیم به عنوان برگ برنده در مذاکرات استفاده کنیم و از این طریق به خواسته‌های خود برسیم، زیرا که ما درا ین مناطق هزینه‌های زیادی را کردیم و بالاخره باید نتیجه این هزینه‌ها را به دست آوریم.