کلیات
فریبرز عرب نیا متولد ۲۵ فروردین ماه سال ۱۳۴۳ در شهر تهران، هنرپیشه سینما، تئاتر و تلویزیون و کارگردان ایرانی است که در سال ۱۳۷۴ و با بازی در فیلم سینمایی «ضیافت» مورد توجه قرار گرفت و در ادامه با نقش آفرینی در فیلم‌های «جهان پهلوان تختی»، «شوکران» و «شیفته» به اوج شهرت در عرصه بازیگری رسید. با این حال چهره او در ذهن مخاطبان بیشتر با بازی او در نقش مختار ثقفی و در مجموعه تلویزیونی «مختارنامه» شناخته می‌شود که در سال ۱۳۸۹ پخش گردید. وی همچنین در اوایل دهه ۹۰ به فعالیت جدی در زمینه کارگردانی پرداخت و یک مجموعه تلویزیونی هفت قسمتی به نام «رنگ شک» را کارگردانی کرد که از شبکه سوم سیما پخش شد.
زندگی و ورود به دنیای هنر
فریبرز عرب نیا در فروردین ماه سال ۱۳۴۳ در شهر تهران چشم به جهان گشود. او تحصیلات خود را در مقطع ابتدایی و متوسطه در شهر تهران به اتمام می‌رساند و موفق می‌شود در سال ۱۳۶۰ و در رشته ریاضی مدرک دیپلم خود را اخذ کند. پس از آن تصمیم می‌گیرد تا برای ادامه تحصیل راهی خارج از کشور شود و به همین دلیل در ابتدا عازم خدمت سربازی می‌شود و پس از آن در سال ۱۳۶۴ راهی ترکیه می‌شود و در دانشگاه خاورمیانه آنکارا مشغول به تحصیل رشته مدیریت شد. حضور در ترکیه چندان با خواسته‌های عرب نیا همسان نبود برای همین پس از مدتی به ایران بازگشت و تصمیم گرفت تا در رشته گرافیک به ادامه تحصیل بپردازد. هم‌زمان با تحصیلات دانشگاهی، آموزش سینما را در مجتمع آموزشی سینما آغاز کرد و کلاس‌های بازیگری تئاتر را نیز در کانون تئاتر تجربی، زیر نظر اساتیدی همچون حمید سمندریان گذراند. عرب نیا از سال ۱۳۶۹ فعالیت‌های رسمی هنری خود را با کارگردانی تئاتر آغاز کرد و سپس در همان سال برای اولین بار در فیلم «آهوی وحشی» جلوی دوربین حمید خیرالدین رفت. وی در سال ۱۳۷۱ نیز دوباره با حمید خیرالدین همکاری کرد و برای اولین بار با بازی در مجموعه تلویزیونی «چشمه زندگی»، در قاب تلویزیون ظاهر شد.
بازیگری و شهرت
فریبرز عرب نیا اگرچه فعالیت در عرصه بازیگری را در سال ۱۳۶۹ آغاز کرد، اما به مدت چند سال، بازی‌های او در فیلم‌ها منحصر به نقش‌های غیر اصلی بود. با این حال در این مدت او با کارگردانان مشهوری همچون بهرام بیضایی، ابراهیم حاتمی کیا، رسول ملاقلی پور و تهمینه میلانی همکاری داشت و همین امر سبب شد تا تجربه‌های ارزشمندی را بدست بیاورد. در نهایت در سال ۱۳۷۴ توسط مسعود کیمایی برای بازی در فیلم «ضیافت» دعوت شد و در این فیلم برای اولین بار به عنوان نقش اول در جلوی دوربین ظاهر شد. بازی موفق عرب نیا در فیلم ضیافت، توجه مخاطبان و منتقدان را به خود جلب کرد و این امر سرآغاز شهرت او در عرصه بازیگری شد. عرب نیا با حضور در فیلم‌های «سلطان» (۱۳۷۵) ساخته مسعود کیمیایی، «جهان پهلون تختی» (۱۳۷۶) و «شوکران» (۱۳۷۷) ساخته بهروز افخمی و بازی متفاوت و بسیار دشوار در فیلم «شیفته» (۱۳۷۹) به کارگردانی محمد علی سجادی، به یکی از شاخص‌ترین بازیگران سینمای ایران در دهه ۷۰ بدل شد. او در سال‌های ۱۳۷۶ و ۱۳۷۹، به ترتیب برای بازی در فیلم‌های سلطان و شوکران، به عنوان دومین بازیگر برتر سال از سوی نویسندگان و منتقدان سینمایی ایران انتخاب شد. عرب نیا پس از آن نیز در فیلم‌های متعددی به نقش آفرینی پرداخت که از شاخص‌ترین آن‌های می‌توان به «خاک و آتش» ۱۳۸۹ مهدی صباغ‌زاده، «پرتقال خونی» (۱۳۸۹) ساخته سیروس الوند و «چ» (۱۳۹۲) به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا اشاره کرد که البته در برخی از آن‌ها نیز با حواشی مواجه شد.
مجموعه تلویزیونی مختارنامه
فریبرز عرب نیا اگرچه به عنوان یک بازیگر شاخص در عرصه سینما شناخته می‌شود، اما در سال‌های اخیر به واسطه ایفای نقش در مجموعه تلویزیونی «مختارنامه»، بیش از همه با نقش مختار ثقفی در ذهن مخاطبان شناخته می‌شود. فریبرز عرب نیا بیش از پنج سال از عمر هنری خود در دهه ۸۰ را برای بازی در سریال پربیننده «مختارنامه» به کارگردانی داوود میرباقری صرف کرد که این مجموعه در تاریخ جمعه ۹ مهر ۱۳۸۹ از شبکه اول سیما، برای اولین بار پخش شد. این سریال با اقبال زیادی از سوی مخاطبان همراه شد و به همین دلیل از آن پس هر ساله و با شروع ماه محرم از سیمای جمهوری اسلامی ایران بازپخش می‌شود.