فرارو- کمبود ویتامین دی D. از مشکلات شایع در ایران به شمار می‌رود؛ به طوری که شیوع کمبود ویتامین دی. از حدود ۲۴ درصد در کودکان ۲۳-۱۵ ماهه تا ۸۶ درصد در مادران باردار متغیر است.
ویتامین دی. به عنوان ویتامین محلول در چربی دارای نقش‌های متعددی در بدن است؛ از جمله شرکت در متابولیسم کلسیم و فسفر در سلامت استخوان و تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماری‌ها از جمله بیماری‌های تنفسی. کمبود ویتامین D. در بروز بیماری‌های غیرواگیر، از جمله سرطان، بیماری‌های قلبی-عروقی، دیابت و بیماری‌های خودایمنی دیده شده است.
از جمله راهکار‌های پیشگیری و کنترل کمبود ریز مغذی‌ها در سیستم بهداشتی درمانی کشور، مکمل‌یاری، غنی‌سازی مواد غذایی و آموزش و اصلاح الگوی غذایی جامعه است.
نکته مهم: استفاده از مکمل‌های باید حتما تحت نظر پزشک باشد چراکه ممکن است استفاده بیش از حد از مکمل‌ها مشکلات و عوارض دیگری در پی داشته باشد.
نور خورشید برای بالا بردن مقدار ویتامین D در بدن بسیار اهمیت دارد ولی اگر فرد بیشتر از حد مجاز در مغز تابش مستقیم نور خورشید باشد، خطر ابتلا به سرطان پوست افزایش خواهد یافت.
برای دریافت ویتامین، فرد باید هر روز به مدت کوتاهی در فضای باز قرار بگیرد. در این مدت فرد نباید ضد آفتاب استفاده کند و باید دست‌ها، ساعد و قسمت پایینی پاهای خود را در معرض تابش نور مستقیم خورشید قرار دهد.
اینکه چه زمانی در در روز و به چه مدتی فرد باید در معرض تابش نور خورشید قرار بگیرد به این بستگی دارد که در چه زمانی از سال و یا در چه موقعیت جغرافیایی قرار داریم.
توصیه‌هایی برای دور شدن از ابتلا به کمبود ویتامین D عبارتند از:
عوارض کمبود برخی ویتامین‌ها برای بدن
مصرف بیش از حد این ویتامین کشنده است
آیا مکمل ویتامین D. برای سلامتی مفید است؟
دستورالعمل مصرف ویتامین دی برای مقابله با کرونا
نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد افرادی که به اندازه کافی ویتامین دی مصرف می‌کنند، در مقایسه با آن‌هایی که در بدنشان کمبود «ویتامین نور آفتاب» دارند، ۵۲درصد کمتر احتمال دارد در اثر کووید ۱۹ جان خود را از دست بدهند.
به گزارش فرادید به نقل از دیلی میل، ویتامین دی نقش مهمی در سیستم ایمنی ایفا می‌کند و می‌تواند با التهاب مبارزه کند. این ویژگی‌ها باعث شده ویتامین دی بازیگر مهمی در مبارزه بدن علیه ویروس کرونا باشد.
این مطالعه همچنین نشان می‌دهد کمبود ویتامین دی در افراد مسن و رنگین‌پوست باعث شده این افراد با شدت بیشتری گرفتار ویروس کرونا شوند. این پژوهش رابطه علی بین کمبود ویتامین دی در بدن و دچار شدن به کووید ۱۹ را بررسی نکرده است، اما پیشنهاد می‌دهد که ویتامین دی نقش بسیار مهمی در افرادی که شکل‌های شدید بیماری کووید ۱۹ را می‌گیرند، ایفا می‌کند.
دکتر مایکل هالیک از دانشگاه بوستون در تحقیقات قبلی خود به این نتیجه رسیده بود که افرادی که به قدر کافی در بدنشان ویتامین دی دارند، ۵۴ درصد کمتر احتمال دارد ویروس کرونا را بگیرند.
در ادامه این تحقیق، تیم او دریافت افرادی که به قدر کافی ویتامین دی دریافت نمی‌کنند بیشتر احتمال دارد که با شدت بیشتری بیمار شوند، دچار عفونت‌های شدید شده یا در اثر ابتلا به ویروس کرونا جان خود را از دست بدهند.
افرادی که دچار انواع دیگری از بیماری‌ها هستند و به دلیل همین بیماری‌ها ممکن است شکل‌های شدیدتری از کووید ۱۹ را تجربه کنند نیز با کمبود ویتامین دی مواجه هستند؛ به همین دلیل نمی‌توان به درستی اعلام کرد که با مصرف مقادیر کافی از ویتامین دی واقعاً چند نفر از خطر مرگ ناشی از ویروس نجات پیدا خواهند کرد.
دکتر هالیک می‌گوید: «اما ما می‌دانیم که حدود ۴۲ درصد از جمعیت آمریکا دچار کمبود ویتامین دی هستند. اگر این میزان برای بیش از ۲۰۳۰۰۰ نفری که از کووید ۱۹ جان خود را از دست داده‌اند درست باشد، پس ما می‌توانستیم جان ۸۵۰۰۰ نفر را با تقویت سطح ویتامین دی نجات دهیم.»
«این پژوهش شواهد قابل اتکایی را در اختیار ما می‌گذارد که نشان می‌دهند میزان کافی از ویتامین دی در بدن می‌تواند مشکلاتی نظیر طوفانِ سیتوکین (انتشار بیش از اندازه پروتئین‌ها در خون و با سرعت زیاد) و نهایتاً مرگ در اثر کووید ۱۹ را کاهش دهد.»
دکتر هالیک و همکارانش برای انجام این آزمایش نمونه خون ۲۳۵ بیمار را که به دلیل بیماری کووید ۱۹ در بیمارستانی در تهران بستری شده بودند، بررسی کردند.
در مجموع ۶۷ درصد از بیماران دچار کمبود ویتامین دی (زیر ۳۰ نانوگرم بر میلی‌لیتر) بودند. شاخص ایدئالی برای سطح ویتامین دی در خون وجود ندارد، اما ۳۰ نانوگرام بر میلی‌لیتر کافی به نظر می‌رسد. زیر این مقدار «ناکافی» است، اما به این معنی نیست که مشکلات شدیدی ایجاد می‌کند، اما اگر این میزان زیر ۲۰ نانوگرم بر میلی‌لیتر باشد، «کمبود» ویتامین دی محسوب می‌شود.
در آمریکا تقریباً ۴۲ درصد از جمعیت کمبود ویتامین دی دارند، اما این میزان در گروه‌های جمعیتیِ متفاوت، متفاوت است. در حدود ۶۰ درصد از سالمندان در خانه‌های سالمندان دچار کمبود ویتامین دی هستند. محتمل‌ترین توضیحی که برای این کمبود می‌توان ذکر کرد آن است که این افراد به قدر کافی در معرض نور آفتاب نیستند، زیرا ساعت‌های بیشتری را در محیط‌های سرپوشیده سپری می‌کنند.
نور خورشید منبع اصلی ویتامین دی است. وقتی در معرض اشعه‌های فرابنفش که در طیف‌های نور خورشید قرار دارند، قرار می‌گیریم، این اشعه فرابنفش با کلسترول موجود در پوست واکنش نشان می‌دهد که باعث تولید ویتامین دی در بدن می‌شود. اگر ساعات طولانی در محیط‌های سرپوشیده سپری شود، کمبود ویتامین دی افزایش پیدا می‌کند.
در این مطالعه، رویهم‌رفته، ۷۴درصد از بیماران که بین ۳۰ تا ۹۰ سال بودند، بیماری کووید ۱۹ را در شدیدترین شکل آن تجربه کرده بودند. از میان این افراد فقط ۶۴ درصد از کسانی که مقادیر کافی از ویتامین دی در بدنشان داشتند، به شدت بیماری شده بودند.
تمام بیماران زیر ۴۰ سال که در این مطالعه مشارکت داشتند توانسته بودند از کووید ۱۹ جان سالم به در ببرند. اما ۱۶.۳ درصد از آن‌هایی که ۴۰ سال یا بالاتر بودند – ۳۸ نفر- نهایتاً جان خود را از دست دادند. این تعداد شامل ۹.۷ درصد از افرادی بود که مقادیر کافی از ویتامین دی را در خون خود داشتند. ۲۰ درصد از کسانی که جان خود را از دست دادند دچار کمبود ویتامین دی بودند.
این پژوهش همچنین نشان داد کسانی که مقادیر بالایی از ویتامین دی داشتند – ۴۰ نانوگرم بر میلی‌لیتر- کمترین احتمال مرگ در اثر ویروس را داشتند و فقط ۶.۳ درصد از این افراد جان خود را از دست داده بودند.
ویتامین دی نقش بسیار مهمی در فرایند‌های متعدد سیستم ایمنی ایفا می‌کند. برخی از این نقش‌ها شامل این موارد است: ویتامین دی به سلول‌های ایمنی کمک می‌کند تا به پاتوژن‌ها (عوامل بیماری‌زا) بچسبند، این ویتامین سلول‌های قاتل T را که به دنبال هر چیزی از باکتری‌ها گرفته تا سرطان هستند، تنظیم می‌کند. اما از همه مهمتر این ویتامین کمک می‌کند تعادل بین التهاب «خوب» - زمانیکه سلول‌های ایمنی به محل عفونت هجوم می‌برند – و التهاب «بد» - وقتی که سلول‌های ایمنی از کنترل خارج شده و به سلول‌های سالم حمله می‌کنن - حفظ شود.
ویتامین دی طوفان سیتوکین – پروتئینی که در بسیاری از بیماران کرونایی به شکل «طوفانی» کشنده در بدن تولید می‌شود- را متعادل می‌کند.
نویسندگان این پژوهش می‌گویند: درواقع، نقش ضدالتهابی ویتامین دی با نام شیمیاییِ ۱,۲۵ (OH) ۲D، نقش محافظتی آن علیه بیش‌واکنشی (هایپر) سیستم ایمنی و شکل‌گیریِ طوفان سیتوکینی در برخی از بیمارانِ کووید ۱۹ را توضیح می‌دهد. کمبود ویتامین دی در گروه‌هایی که دچار بیماری‌های مزمن مانند بیماری قلبی و چاقی هستند نیز شایع است. این افراد همچنین بیشتر از سایرین در معرض خطر مرگ در اثر کووید ۱۹ هستند. اما هنوز نمی‌توان مشخص کرد که آیا کمبود ویتامین دی منجر به این بیماری‌ها شده یا عکس آن صادق است. دانشمندان همچنان برای یافتن پاسخی به این پرسش‌ها مشغول تحقیق هستند.
کمبود ویتامین دی در بین رنگین‌پوستان بسیار شایع است. در آمریکا کمبود ویتامین دی در رنگین‌پوستان ۲ برابر سفید پوستان است. مقادیر بالای ملانین در پوست‌های تیره و قهوه‌ای کار جذب ویتامین را برای بدن سخت می‌کند. به دلیل کمبود نور آفتاب، کمبود ویتامین دی در فصول سرد سال احتمال ابتلا به کووید ۱۹ را افزایش می‌دهد.
کارشناسان بهداشتی از کلینیک مایو توصیه می‌کنند که افراد حداقل ۶۰۰ واحد (IU) ویتامین دی در روز مصرف کنند که می‌تواند از طریق نور خورشید یا مکمل‌ها باشد. تا ۲۰۰۰ واحد ویتامین دی در روز ایمن است، اما کسانی خطر ابتلا به بیماری‌های کلیوی در آن‌ها بالاست نباید این میزان را مصرف کنند، زیرا به کلیه‌ها صدمه می‌زند و منجر به سنگ کلیه و سایر مشکلات می‌شود.
مصرف زیاد از حدِ ویتامین دی همچنین سطح کلسیم خون را افزایش می‌دهد که می‌تواند مشکلات گوارشی ایجاد کرده و به تحلیل استخوان‌ها منجر شود. دانشمندان هنوز نمی‌دانند میزان مناسب و بهینه ویتامین دی یا خیلی کم و خیلی زیاد آن در خون چقدر است.