فرارو- کارشناسان بورس هرجا بروند به سهامداران توصیه می‌کنند سهام بنیادی بخرند. منظورشان این است که سراع شرکت‌هایی بروید که دست کم عملکردی مثبت از خود به جا گذشته باشند. شاید پیدا کردن سهام بنیادی کار سختی باشد، اما به راحتی می‌توانیم با شناسایی سهام غیربنیادی، آن‌ها را از فهرست خریدمان کنار بگذاریم. شرکت‌هایی که زیان‌ده هستند و حباب بزرگی برای قیمت سهامشان تشکیل شده. این شرکت‌ها به نسبت قیمت سهامشان، بیشترین زیان را در کارنامه خود ثبت کرده‌اند و به‌شکلی عجیب اغلب آن‌ها در گروه خودرویی‌ها جای می‌گیرند. کار بعضی از آن‌ها به جایی رسیده که از بس زیان داده‌اند، نمادشان مشمول فرآیند تعلیق شده است.
یک | ولیز؛ شرکت لیزینگ ایران
عنوان بزرگترین حباب در بازار سرمایه، متعلق به شرکت لیزینگ ایران است که سهام آن با نماد ولیز در بورس معامله می‌شود. فعالیت این شرکت نوعی واسطه بین خریدار و فروشنده است. به این صورت که انواع کالا‌ها به خصوص خودرو سواری را خریداری و آن را به صورت قسطی به مشتریان می‌فروشد. لیزینگ ایران شرکت با سابقه‌ای است و تاسیس آن به دهه پنجاه برمی‌گردد، اما در سال‌های اخیر شرایط مطلوبی نداشته و عملکرد آن در یک سال گذشته حدود ۱۰۳ میلیارد تومان زیان به بار آورده است. با ممنوعیت واردات خودرو، چنین شرایطی دور از انتظار نبود. هر سهم این شرکت در حال حاضر با قیمت ۹۷۱ تومان در بورس معامله می‌شود. اوایل مرداد هر سهم ولیز تا دو هزار و ۱۰۴ تومان پیش‌روی کرده بود و در دو ماه اخیر ۵۴ درصد کاهش داشته و سرمایه سهامدارانش را نصف کرده است. با وجود کاهش قیمت دو ماهه، همچنان ولیز بزرگترین حباب بورس را دارد.
دو | خودرو؛ ایران خودرو
شرکت ایران خودرو در یک سال گذشته، با وجود آمار‌هایی که از افزایش تولید خودرو به گوش می‌رسد، حدود هفت هزار و ۱۸۰ میلیارد تومان زیان به بار آورده. بعضا گفته می‌شود پایین نگه داشتن قیمت خودرو باعث چنین زیانی در عملکرد این کارخانه شده است. به هر صورت حالا ایران خودرو عنوان پرضررترین شرکت بورسی را یدک می‌کشد. قیمت سهام ایران خودرو در موج صعودی ابتدای سال به شکل ناگهانی دو برابر شد. اینجا نقطه پایان خودرو نبود و روند صعودی آن تا ابتدای مردادماه ادامه پیدا کرد. کار به جایی رسید که هر سهم خودرو در هفته اول مرداد نسبت به ابتدای سال ۱۳ برابر شد. ترکیدن حباب خودرو تقریبا از همان روز آغاز شد و تا اینجای کار قیمت سهام خودرو از ۷۶۶ به ۲۷۷ تومان رسیده و سرمایه سهامدارانش را به یک سوم کاهش داده است. با توجه به زیان‌ده بودن شرکت، چنین ریزش چندان دور از انتظار نبود.
سه | رتکو؛ کنترل خوردگی تکین‌کو
شرکت بازرسی فنی و کنترل خوردگی تکین‌کو، یکی دیگر از شرکت‌های زیان‌ده بازار سرمایه به حساب می‌آید که قیمت سهام آن با ضرری که در عملکرد این شرکت به چشم می‌خورد، تناسبی ندارد. رتکو خدمات پیشرفته بازرسی ارائه می‌کند. مشتریانش شرکت‌های صنعتی هستند و از او می‌خواهند تا محصولاتی که تولید کرده‌اند یا قرار است از شرکت‌های دیگر خریداری کنند را بازرسی کند تا مبادا ایراد فنی نداشته باشند. اطلاعات تابلو رتکو در بورس نشان می‌دهد شرکت تکین‌کو در یک سال گذشته تقریبا ۲۵ میلیارد تومان ضرر کرده است. اگر این رقم را بر تعداد سهام شرکت تکین‌کو در بورس تقسیم کنیم، می‌بینیم هر سهم رتکو با خودش ۱۲۴ تومان ضرر به همراه دارد. قیمت هر سهم این شرکت هزار و ۸۴۴ تومان است و اگر به گذشته برگردیم، می‌بینیم موجود صعودی ابتدای سال قیمت سهام رتکو را تا پایان خردادماه به سه هزار و ۵۵۰ تومان رسانده بود و در این مدت شاهد کاهش ۴۸ درصد قیمت سهام این شرکت بوده‌ایم.
چهار | بکهنوج؛ تولید برق ماهتاب کهنوج
از جمله معدود نماد‌های صعودی در ریزش یک ماه اخیر بازار، می‌توان به بکهنوج اشاره کرد. برای مثال همین دیروز، زمانی که ۹۰ درصد بازار سرمایه در صف فروش قفل شده بود، تقاضا برای سهام بکهنوج به حدی بالا بود که شاهد تشکیل صف خرید در این نماد بودیم. این نماد متعلق به شرکت تولید برق ماهتاب کهنوج است. یک شرکت خصوصی که در حوزه نیروگاه‌های برق فعالی می‌کند و مالک ۱۳ نیروگاه است. اطلاعات تابلو بکهنوج نشان می‌دهد این شرکت در یک سال گذشته به ۲۳۵ میلیارد تومان ضرر به بار آورده و اگر این رقم را بر تعداد سهام آن تقسیم کنیم، می‌بینیم هر سهم بکهنوج زیان ۳۷۱ تومانی به همراه دارد. از زمانی که شاخص بورس ریزش خود را شروع کرده و از دو میلیون واحد به ۱.۵ میلیون واحد رسیده، قیمت سهام بکهنوج در محدوده شش تا هفت هزار تومان باقی مانده و حباب آن بیشتر شده است.
پنج | خمهر؛ مهرکام پارس
۹۰۰ میلیارد تومان زیان، حاصل عملکرد یک سال اخیر شرکت مهرکام پارس است که سهام آن با نماد خمهر در بورس خرید و فروش می‌شود. این شرکت از زیرمجموعه‌های ایران خودرو است و در حوزه تولید قطعات خودرو فعالیت می‌کند. محصولات آن در قالب تزئینات داخلی و خارجی خودرو مثل سپر، صندلی، داشبورد و کولر قرار می‌گیرند. محصولات این شرکت در خودرو‌های تولیدی ایران خودرو استفاده می‌شوند. ضرر ۹۰۰ میلیاردی در عملکرد یک سال گذشته مهرکام پارس، نماد خمهر را به یکی از نماد‌های حباب‌دار بازار سرمایه تبدیل کرده. هر سهم این شرکت در حال حاضر ۸۱۷ تومان قیمت دارد و هر روز شاهد کاهش قیمت آن هستیم. روند صعودی ابتدای سال باعث شده بود قیمت سهام خمهر در پایان تیرماه به قله هزار و ۷۱۰ تومانی برسد. از آن روز ترکیدن حباب خمهر آغاز شده و تا به امروز نصف سرمایه سهامدارانش را از بین برده است.
شش | خساپا؛ سایپا
جمع شرکت‌های زیان‌ده در گروه خودرو و ساخت قطعات جمع است. سایپا یکی دیگر از شرکت‌های زیان‌ده بورسی است که در عملکرد یک سال اخیر خود حدود دو هزار و ۱۳۱ میلیارد تومان ضرر کرده است. خساپا، نماد شرکت خودروسازی سایپا تا اواسط مردادماه یکی از پربازده‌ترین نماد‌های بورسی بود. چراکه قیمت سهام آن نسبت به ابتدای سال تقریبا ۹ برابر شد و از ۶۲ تومان به ۵۷۴ تومان رسید. از زمانی که حباب خساپا شروع به تخلیه کرده، قیمت هر سهم به ۲۲۶ تومان رسیده و با کاهش ۶۰ درصدی، سرمایه سهامداران را کمتر از نصف کرده است. بعضا زیان‌ده بودن شرکت‌های خودروساز را حاصل قیمت‌گذاری دستوری خودرو می‌دانند. زیان سایپا محدود به یک سال اخیر نیست و از سال ۹۲ تا حالا EPS این شرکت کمتر از صفر است. EPS نشان دهنده میزان سود عملکرد شرکت به ازای هر سهم است و زمانی که به کمتر از صفر می‌رسد، نشان می‌دهد شرکت زیان‌ده شده.
هفت | غفارس؛ شیر پاستوریزه پگاه فارس
نماد غفارس مربوط به شرکت شیر پاستوریزه پگاه فارس است که در حوزه خرید، فروش، فرآوری و توزیع شیر و فرآورده‌های لبنی فعالیت می‌کند. از جمله دیگر فعالیت‌های این شرکت به صادرات و واردات شیر و محصولات لبنی اشاره شده است. غفارس از زیرمجموعه‌های شرکت صنایع شیر ایران است که حدود ۸۶ درصد سهام غفارس را در اختیار دارد. EPS یک سال اخیر غفارس در محدوده منفی ۲۰۷ قرار دارد و با توجه به تعداد ۱.۱۶ میلیارد سهام این شرکت می‌توان گفت شیر پاستوریزه پگاه فارس در یک سال گذشته حدود ۲۴ میلیارد تومان زیان به همراه داشته است. باید توجه داشته باشید که غفارس در یکی دو سال گذشته به جمع شرکت‌های زیان‌ده پیوسته و در سال‌های دورتر عملکرد مثبتی را در کارنامه خود ثبت کرده است. قیمت سهام غفارس در پایان اردیبهشت‌ماه به بیشترین مقدار یعنی هزار و ۹۲۰ تومان رسید و حالا قیمت هر سهم آن حدود ۹۷۴ تومان است.
هشت | مرقام؛ ایران ارقام
شرکت ایران ارقام در حوزه تجهیزات بانکی فعالیت می‌کند و از محصولات آن می‌توان به دستگاه‌های خودپرداز، خوددریافت، پولشمار، تشخیص اسکناس و اسکنر چک و فیش‌های بانکی اشاره کرد. این شرکت با نماد مرقام در بورس فعال است و از جمله نماد‌هایی با بیشترین شناوری سهام شناخته می‌شود. طوری که تنها ۲۸ درصد سهام آن در اختیار سهامداران عمده است و ۷۲ درصد سهامش در بورس دست به دست می‌شود. عملکرد این شرکت از سال ۸۸ روند نزولی به خود گرفته و هر سال میزان سود محقق شده به ازای هر سهم آن کاهش پیدا کرده است. تا جایی که امسال ایران ارقام به جمع شرکت‌های زیان‌ده پیوسته و عملکرد یک سال گذشته آن با ضرر ۲۹ میلیارد تومانی همراه بوده است. شاید این رقم در برابر دیگر شرکت‌ها ضرر چندان بزرگی به حساب نیاید، اما باید توجه داشت سرمایه ثبت شده شرکت ایران ارقام تنها ۵۰ میلیارد تومان است.
۹ | وپارس؛ بانک پارسیان
وپارس یکی دیگر از نماد‌های زیان‌ده بورس است. بانک پارسیان EPS منفی ۷۰ دارد و با توجه به ۱۵۶ میلیارد سهام این شرکت می‌توان نتیجه گرفت در یک سال گذشته بانک پارسیان حدود هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان ضرر کرده است. هرچند صورت‌های مالی بانک پارسیان نشان می‌دهد تراز عملکرد آن یعنی نسبت سود سپرده‌ها به بهره تسهیلات مثبت بوده و سود ۳۰ درصدی نصیب این بانک کرده است، اما همچنان نام این بانک در بین شرکت‌های زیان‌ده بورسی به چشم می‌خورد.
وپارس تا اول شهریورماه بازدهی خوبی برای سهامداران داشت و قیمت آن رشد قابل توجهی را پشت سر گذاشته بود. طوری که سهام وپارس در اول شهریورماه به ۵۹۴ تومان رسید. اما در یک ماه اخیر همزمان با ریزش بورس، نماد وپارس دائم با صف فروش روبرو بوده و قیمت هر سهم آن به ۳۶۶ تومان رسیده که نشان از کاهش ۳۸ درصدی در یک ماه دارد.
۱۰ | خریخت؛ صنایع ریخته‌گری ایران
شرکت صنایع ریخته‌گری ایران از زیرمجموعه‌های گروه بهمن است که سهام آن با نماد خریخت در گروه خودرو و ساخت قطعات بورس خرید و فروش می‌شود. خریخت در حوزه ساخت قطعات خودرو فعالیت می‌کند و از جمله محصولات آن می‌توان به سیلندر، سرسلیندر، میل‌لنگ، گیربکس، پوسته دیفرانسیل و کاسه چرخ‌ها اشاره کرد. محصولات ریخته‌گری ایران عموما در خودرو‌های سنگین استفاده می‌شود و بعضا برخی قطعات پژو، سمند و پراید توسط این کارخانه تولید می‌شوند.
از جمله مشتریان آن می‌توان به بهمن موتور، محورسازان ایران خودرو و شرکت کروز اشاره کرد. اطلاعات تابلو خریخت در بورس نشان می‌دهد شرکت صنایع ریخته‌گری ایران در یک سال گذشته EPS منفی ۱۱۶ داشته و با توجه به تعداد سهام آن می‌توان نتیجه گرفت عملکرد این شرکت با ضرر ۱۸ میلیارد تومانی همراه بوده است. قیمت سهام خریخت از اوج ۹۴۰ تومانی در نیمه مردادماه، با کاهش ۳۲ درصدی به محدوده ۶۳۳ تومان رسیده است.