فرارو-ویزای شینگن (Schengen Visa) یا شنگن، یکی از معروف‌ترین انواع ویزا است که برای بسیاری از ما نام آشناست و شاید هم جزو افرادی باشیم که در صدد به دست آوردن آن باشیم. شینگن به مجموعه کشور‌های اروپایی گفته می‌شود که تحت پیمانی با همین نام، قوانین یکپارچه‌ای را در راستای فعالیت‌ها و مقررات مرزی و مسافرتی خود، وضع کرده‌اند. به سبب همین پیمان، تمامی مردم کشور‌های خارج از این اتحادیه، جهت سفر و اقامت در این مناطق، موظف به اخذ مجوز ورود و ویزای جامع و واحد موسوم به «ویزای شینگن» هستند. اما ویزای شینگن چیست و برای به دست آوردن آن چه اقداماتی باید انجام داد؟
شینگن چیست؟
شینگن در اصطلاح به منطقه‌ای در اروپا اطلاق می‌شود که ۲۶ کشور حاضر در آن نیاز به پاسپورت و باقی محدودیت‌های مرزی برای تردد اتباع خود را حذف کرده و از این جهت به منزله کشوری واحد به شمار می‌آیند. کشور‌های اتریش، بلژیک، جمهوری چک، دانمارک، استونی، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، مجارستان، ایسلند، ایتالیا، لتونی، لیتوانی، لوکزامبورگ، مالت، هلند، نروژ، لهستان، پرتغال، اسلواکی، اسلوونی، اسپانیا، سوئد، سوئیس و لیختن اشتاین، ۲۶ کشور عضو پیمان شینگن محسوب می‌شوند. از این میان ۳ کشور سوئیس، نروژ و ایسلند علی‌رغم آن‌که عضو اتحادیه اروپا نیستند، عضو شینگن هستند. همچنین ایرلند و بریتانیا از اعضای اتحادیه اروپا هستند که عضو شینگن نیستند؛ البته لازم به اشاره است که اخیرا بریتانیا از اتحادیه اروپا نیز خارج شد.
ایده یکپارچه‌سازی مجوز ورود به کشور‌های اروپایی به سال‌ها قبل، پس از اتمام جنگ جهانی دوم، باز می‌گردد. اولین‌بار در دهه‌ی ۶۰ میلادی، در سال ۱۹۵۷، بود که مجموعه کشور‌های اسکاندیناوی، شامل چهار کشور سوئد، دانمارک، فنلاند و نروژ با امضای پیمانی تصمیم به صدور مجوزی واحد برای رفت و آمد‌های بین یکدیگر گرفتند. ۲۷ سال بعد، در سال ۱۹۸۴، آلمان و فرانسه این ایده را برای کشور‌های عضو اتحادیه اروپا مطرح کردند. سرانجام یک سال بعد، در ۱۴ ژوئن ۱۹۸۵، در منطقه‌ای به نام شینگن در کشور لوکزامبورگ، پنج کشور فرانسه، آلمان غربی، هلند، بلژیک و لوکزامبورگ «پیمان شینگن» را به امضا رساندند. قرارداد شینگن Schengen نام خود را از دهکده‌ای به همین نام در لوکزامبورگ قرض گرفته است، جایی که مرز این کشور با آلمان و فرانسه تلاقی می‌کند.
این منطقه که در وب‌سایت رسمی شینگن از آن با عناوینی همچون بزرگترین منطقه بدون نیاز به پاسپورت جهان یاد شده است، در سال ۱۹۸۵ در کشور لوکزامبورگ طی یک قرارداد بین‌المللی به وجود آمد. بر اساس این پیمان، ۲۲ کشور عضو اتحادیه اروپا و ۴ کشور عضو انجمن تجارت آزاد اروپا (EFTA) که محدوده‌ای به مساحت ۴۳۰۰۰۰۰ کیلومتر مربع و جمعیتی ۴۲۰ میلیون نفری را در بر می‌گیرد، به عنوان مجموعه‌ای واحد عمل می‌کنند.
ویزای شینگن چیست؟
برای ورود به منطقه شنگن نیاز به ویزای شینگن (Schengen Visa) دارید. این ویزا ورود به ۲۶ کشور عضو این پیمان را جواز می‌دهد و دارنده این ویزا خواهد توانست برای مدت زمان و شرایطی مشخص به هریک از کشور‌های عضو پیمان شینگن سفر کند. ماهیت و هدف از سفر متقاضی تعیین کننده نوع و مدت زمان ویزای شینگن خواهد بود. به بیان دیگر اینکه هدف از سفر شما شرکت در توری گردشگری است یا انجام فعالیتی تجاری و یا صرفا توقف چند ساعته در یکی از کشور‌های عضو اتحادیه، نوع ویزا و مدت اعتبار آن را تعیین خواهد کرد. ویزای شینگن می‌تواند توسط هر یک از کشور‌های عضو این پیمان صادر شود و با رعایت برخی قوانین، دارنده آن می‌تواند در مدت زمان اعتبار ویزا بدون مشکل در هر یک از کشور‌های منطقه شینگن تردد نماید.
انواع ویزای شینگن
بسته به هدف و ماهیت سفر، نوع ویزای شینگن متقاضی تعیین می‌گردد. نوع این ویزا از طرفی مدت اعتبار این ویزا را تعیین خواهد کرد؛ بنابراین انواع ویزای شینگن تعیین کننده نحوه و شرایط ورود شما به یک یا چند کشور حوزه شینگن خواهد بود. این ویزا به ۳ دسته کلی تقسیم بندی می‌شوند:
۱. ویزای اتحادیه شینگن یا (Uniform Schengen Visa (USV
دارنده «ویزای اتحادیه شینگن» مجوز ورود و سفر به کشور‌های عضو این پیمان را برای حداکثر ۹۰ روز در بازه زمانی ۱۸۰ روزه در اختیار دارد. این ویزا در اصل همان ویزای توریستی برای گردشگران محسوب می‌شود. از طرفی، این نوع از ویزا به چند دسته‌ی دیگر تقسیم می‌شود که شامل موارد زیر است:
ویزای نوع A
منظور از این ویزا، «ویزای ترانزیت فرودگاهی» (Airport Transit Visa) است که تنها به فرد اجازه می‌دهد تا در یکی از فرودگاه‌های حوزه شینگن پرواز خود را تعویض و به کشوری خارج از حوزه شینگن سفر کند. این ویزا تنها برای استفاده از فرودگاه‌های محدوده شینگن معتبر است و فرد اجازه خروج از فرودگاه را نخواهد داشت. از این رو دارنده ویزای ترانزیت شنگن تنها مجاز به توقف و انتظار برای تعویض هواپیما در محدوده ترانزیت فرودگاهی شینگن و خروج از این محدوده است. اما چنانچه به ویزای ترانزیت برای عبور از بیش از یک فرودگاه در محدوده شنگن نیاز پیدا کنید، دیگر واجد شرایط دریافت این نوع از ویزا نبوده و باید به جای آن برای ویزای شینگن نرمال تایپ C اقدام کنید. این بدین خاطر است که بیش از یک پرواز در محدوده شینگن پرواز‌های داخلی این حوزه محسوب می‌شود و فارغ از دلایل متقاضی ترانزیت نیازمند دریافت ویزای شیتگن نوع C خواهد بود.
ویزای نوع B
ویزای نوع B نیز نوعی ویزای ترانزیتی است که الصاق آن به پاسپورت، به فرد اجازه خواهد داد تا ظرف حداکثر ۵ روز از طریق خودرو و یا قطار از خاک چندین کشور منطقه شینگن عبور کرده و به کشوری در خارج از این حوزه برود. شما همچنین ممکن است در صورتی که سفر شما نیازمند ترک محدوده ترانزیت بین‌المللی و ورود به محدوده شینگن باشد (زمانی که ادامه سفر شما از طریق قطار و یا هواپیما برای صبح بوده و شما نیاز به گذراندن شب و اقامت در هتل دارید) در این مورد خاص، برای سفر با هواپیما نیز نیاز به ویزای ترانزیت خواهید داشت.
ویزای نوع C
ویزای نوع C در واقع ویزای کوتاه مدت برای سفر به حوزه شینگن است و فرد مجاز است در طول زمانی که هنگام دریافت این نوع ویزا مشخص می‌شود، برای اهدافی نظیر گردشگری، رویداد ورزشی، رویداد فرهنگی و بازدید از اقوام در کشور‌های عضو اتحادیه شینگن اقامت داشته باشد. ویزای نوع C خود بسته به اهداف سفر و شرایط متقاضی به ۳ دسته تقسیم بندی می‌شوند:
۱. ویزای یک بار ورود (Single-entry): همان‌طور که از اسم ویزای یکبار ورود مشخص است، این ویزا تنها برای یکبار ورود به منطقه شینگن اعتبار دارد؛ به این معنی که اعتبار ویزای مسافر به محض ترک کردن کشوری که به آن وارد شده است، فارغ از اینکه مدت آن به پایان رسیده است یا خیر، منقضی خواهد شد.
۲. ویزای دو بار ورود (Double-entry): در بسیاری از موارد شرایط و الزاماتی مشابه با ویزای یک بار ورود دارد با این تفاوت که فرد دارنده این ویزا اجازه دارد در بازه ۱۸۰ روزه و تا زمان اعتبار ویزا دو بار به کشوری در ناحیه شینگن وارد شود. البته شرایط و محدودیت‌های زمانی نیز برای این فرصت ۲ بار ورود وجود دارد.
۳. ویزای چند بار ورود (Multiple-entry): ویزای چندبار ورود مجوز هر چندبار ورود و سفر بین کشور‌های عضو شینگن را صادر می‌کند. به این معنی که مسافر می‌تواند به چندین کشور عضو این پیمان سفر کرده و در آن‌ها اقامت داشته باشد. تنها محدودیت این ویزا محدودیت زمانی است که برای ۹۰ روز در هر ۶ ماه از سال، اعتبار دارد. همچنین، این ۹۰ روز به محض ورود به هر یک از کشور‌های ناحیه شینگن محاسبه می‌شود.
۲. ویزای اعتبار محدود منطقه‌ای یا (Limited territorial validity visa (LTV
ویزای LTV شینگن نوعی ویزای موقت است که بنا بر دلایلی ویژه و اضطراری و با شرایطی خاص صادر می‌شود. شرایطی اضطراری همچون دلایل انسان دوستانه یکی از رایج‌ترین موارد برای صدور ویزای اعتبار محدود منطقه‌ای شینگن محسوب می‌شوند. الصاق این ویزا در گذرنامه بدان معنی خواهد بود که فرد مجاز است تنها به همان کشوری که از آن ویزا دریافت کرده است یا در چند کشور محدود دیگر ناحیه شینگن که در زمان اخذ ویزا مشخص شده تردد نماید و اجازه ورود به دیگر کشور‌های حوزه شینگن را نخواهد داشت. یکی دیگر از مواردی که عموما صدور این نوع ویزا را موجب می‌شود به نحوه تعامل با پناهندگانی باز می‌گردد که بدون مدارک معتبر وارد منطقه شینگن شده‌اند. زمان این نوع از ویزا بنابر شرایط متقاضی و صلاحدید آفیسر متغیر بوده و ممکن است به شکل ویزای ترانزیت و یا ویزای کوتاهمدت برای فرد متقاضی صادر شود.
۳. ویزای ملی یا National Visa
از ویزای ملی شینگن به عنوان ویزای نوع D نیز یاد می‌شود. این ویزا برای افرادی که برای تحصیل، کار یا کسانی که برای مدت‌زمان مشخصی و با هدف معینی، قصد اقامت در کشور‌های ناحیه‌ی شینگن را دارند، صادر می‌شود. این ویزا نیز بسته به شرایط و هدف آن می‌تواند یکبار ورود یا چندبار ورود باشد و دارنده آن باید پس از اتمام اعتبار ویزا و پایان دوره تعیین شده، به کشور خود بازگردد. با در اختیار داشتن ویزای چند بار ورود نوع D، بدون نیاز به اخذ روادید دیگری می‌توان به تمامی کشور‌های ناحیه شینگن بدون محدودیت سفر کرد. بر این اساس می‌توان ویزای نوع D شینگن را به دو دسته سینگل و مولتی تقسیم بندی کرد.
ویزای ملی سینگل: ویزای ملی شینگن می‌تواند در مواردی همچون افرادی که با هدف استفاده از خدمات درمانی قصد اقامت محدود برای دوره‌ای تعیین‌شده در یکی از کشور‌های عضو ناحیه شینگن را دارند و پس از آن به کشور خود بازخواهند گشت، به صورت یک بار ورود صادر شود.
ویزای ملی مولتی: اما با ویزای چند بار ورود نوع D، فرد بدون نیاز به اخذ هرگونه ویزای دیگری در اروپا اجازه دارد بدون محدودیت به تمامی کشور‌های حوزه شینگن سفر کند. افراد زیر می‌توانند برای این نوع از ویزا اقدام نمایند:
ــ دانشجویان بین‌المللی، که به صورت تمام وقت در یکی از مقاطع تحصیلی در کشور‌های عضو شینگن هستند. برای این افراد ویزای یک ساله صادر می‌شود که قابل تمدید است.
ــ دانشجویان خارجی که برای پیگیری پروژه‌های تحقیقاتی تحت شرایط خاص و برای مدتی مشخص به کشوری در حوزه شینگن سفر می‌کنند.
ــ افراد متخصصی که به منظور به اشتراک گذاشتن تخصص خود به کشوری در منطقه شینگن سفر می‌کنندکه ورزشکاران، هنرمندان یا هر حرفه و تخصصی دیگر در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.
ــ موارد اضطراری همچون شرایط حاد پزشکی که فرد نتواند پس از اتمام مهلت ویزای ملی و برای مدتی مشخص منطقه شینگن را ترک نماید.
شرایط اخذ ویزای شینگن
شرایط اخذ ویزای شینگن در واقع بدان معنی است که آیا متقاضی شرایط و معیار‌های لازم برای درخواست این ویزا را دارا است یا خیر. سفارت‌خانه هر کشور اروپایی شرایط خاص خود را برای صدور ویزا دارند، اما در بسیاری از موارد شرایط اخذ ویزا در کشور‌های این منطقه مشابه یکدیگر است. اساساً اگر چه هر فردی قادر به درخواست ویزای شینگن است و در این زمینه هیچ منعی وجود ندارد، اما به علت بحران مهاجرت و اقامت غیر قانونی در اروپا، تقریباً تمام کشور‌های عضو پیمان شینگن در زمینه اعطای ویزا بسیار سختگیر هستند. برای مثال سفارت‌های اروپایی در قبال افراد مجرد زیر ۳۰ سال که سابقه سفر به اروپا نداشته‌اند، سخت گیری بیشتری اعمال می‌کنند؛ بنابراین چنانچه بتوانید با مدارک مستدل شرایط مورد درخواست را به اثبات برسانید، به احتمال زیاد موفق به دریافت ویزای شینگن خواهید شد.
هنگام درخواست ویزا به اروپا، باید برخی از مدارک مورد نیاز را به عنوان بخشی از مراحل درخواست ویزای شینگن ارسال کنید. کشور‌های شینگن لیستی از اسناد مورد نیاز را برای هر هدف از ورود در این قلمرو ایجاد کرده اند و این شرایط برای اقامت در هر یک از آن‌ها تقریباً یکسان است.
ــ تکمیل فرم درخواست ویزای شنگن
ــ عکس پاسپورتی
ــ پاسپورت معتبر
ــ بیمه نامه با حداقل سقف ۳۰۰۰۰ یورو
ــ مشخص بودن برنامه سفر و داشتن بلیط هواپیما، رزرو هتل
ــ نشان دادن تمکن مالی کافی بسته به هدف سفر
ــ پرداخت هزینه ویزا
لازم به ذکر است بسته به هدف درخواست ویزای شینگن، ممکن است مدارک و اسناد خاص دیگر نیز از شما درخواست شود.
مدت زمان صدور ویزای شینگن
بنابر اطلاعات کمیسیون اروپایی، شما باید درخواست ویزای شنگن خود را حداقل ۱۵ روز قبل از شروع تاریخ سفر ارسال کنید. اگرچه، ممکن است کنسولگری از شما مدارک بیشتری را درخواست کندو یا اینکه به زمان بیشتری برای بررسی درخواست شما نیاز داشته باشد. بدین خاطر شما باید بین ۳۰ تا ۶۰ روز قبل از زمان سفر برای اپلای کردن و درخواست ویزا اقدام کنید. شما مجاز هستید تا حداکثر ۳ ماه قبل از زمان سفر برای ارسال مدارک و درخواست ویزا مجاز به سفارت اقدام کنید.
مدت اعتبار ویزای شینگن
با توجه به دلایل بازدید شما از کشور‌های شینگن و تعداد دفعات بازدید شما کنسولگری شینگن می‌تواند ویزای یکبار ورود، ویزای دوبار ورود یا ویزای چندبار ورود را برای شما صادر کند. اعتبار ویزای یکبار ورود شما بستگی به تعداد روز‌هایی دارد که در فرم درخواست ویزا خود اعلام کرده اید در منطقه شینگن باشید و تصمیم واقعی کنسولگری که ویزای شینگن را برای شما صادر می‌کند. اگر یک مسافر مکرر هستید، می‌توانید برای اخذ ویزای اتحادیه اروپا تا ۵ سال اعتبار داشته باشید، اما باید در نظر داشته باشید که نمی‌توانید بیش از ۹۰ روز در یک دوره ۱۸۰ روزه حتی بیشتر در منطقه شنگن بمانید. اگر ویزای چند بار ورود یا همان ویزای مولتی به اروپا دارید تا ۵ سال معتبر است.
دلایل رد شدن درخواست ویزای شینگن
رد شدن یا ریجکت ویزای شینگن دلایل متعددی می‌تواند داشته باشد که برای هر پرونده متفاوت خواهد بود، اما بدترین اتفاقی که بعد از ریجکت می‌افتد این است که متقاضی دست کم برای مدت ۶ ماه نمی‌تواند از هیچ سفارت اروپایی دیگری برای دریافت ویزای شینگن اقدام نماید. وب سایت رسمی شینگن مهمترین دلایل رد شدن این ویزا را به شرح زیر عنوان کرده است:
ــ مدارک جعلی؛ تحت هیچ شرایطی با مدارک جعلی برای ویزای شینگن اقدام نکنید، چون در ۹۹ درصد مواقع درخواست شما رد خواهد شد.
ــ فعالیت‌های مجرمانه در گذشته و یا در حال حاضر
ــ گذرنامه مخدوش و یا آسیب دیده
ــ توضیحات ناکافی در مورد دلایل سفر
ــ گذرنامه نامعتبر (پاسپورتی که در زمان درخواست از اعتبار آن کمتر از ۳ ماه مانده باشد)
ــ نامه مرجع نامعتبر
ــ عدم ارائه هدف مشخصی از سفر
ــ عدم اثبات تمکن مالی برای سفر
ــ ارائه گواهی تولد و یا ازدواج نامعتبر
ــ بیمه نامه مسافرتی نامعتبر
ــ ناتوانی در ارائه مدارک اسکان
ــ وضعیت نامطلوب ویزای شینگن؛ مواردی همچون برنامه سفر غیر منطقی می‌تواند به ریجکت ویزای شما بیانجامد.
اگر سفارت یا کنسولگری کشور مقصد مورد نظر با درخواست ویزای شینگن شما مخالفت کرد، همیشه می‌توانید علیه این تصمیم درخواست تجدید نظر کنید. در روزی که می‌خواهید پاسخ خود درخواست خود را دریافت کنیدریا، در صورت رد شدن ویزای شما، نوشته ایی دریافت خواهید کرد که دلایل ریجکتی ویزای شنگن را نشان می‌دهد. در آنجا همچنین مراحل و مهلت ارسال درخواست تجدید نظر نیز درج شده است. سفارتخانه‌ها به متقاضیان توصیه می‌کنند که در ابتدا دلایل رد درخواست آن‌ها را یادداشت کنند و در صورت لزوم اصلاحاتی انجام دهند. البته برای این کار مجبورید مجدداً هزینه‌هایی را بپردازید که هزینه بررسی درخواست ویزای شینگن را نیز شامل می‌شود.
راحتترین کشور‌ها برای ویزای شینگن در سال ۲۰۲۰
قطعاً برای افرادی که برای اولین بار درخواست ویزای شینگن می‌نمایند بسیار مهم است که بدانند که کدام کشور‌ها آسان‌تر ویزای شنگن صادر می‌نمایند. در ادامه به چند کشور که در صدر راحتترین کشور‌ها برای ویزای شنگن در سال ۲۰۱۹ بوده اند اشاره خواهیم نمود. لیتوانی با ۱.۳ درصد آمار رد نمودن ویزای توریستی شنگن در صدر قرار گرفته است و برخلاف کشور‌هایی مانند آلمان و فرانسه که جز سخت‌ترین کشور‌ها برای ویزای شنگن هستند قرار دارد. بعد از آن، استونی با نرخ ۱.۶ درصد، فنلاند کشور اروپای شمالی با وجود تعداد زیاد درخواست ویزای شنگن، همچنان یکی کشور آسان شینگن برای دریافت ویزا است با ردی ۱.۷ درصدی. ایسلند، لتونی، لهستان، لوکزامبورگ، اسلواکی، جمهوری چک و یونان هم جزء راحتترین کشور‌ها برای ویزای شنگن می‌باشند.