وقتی از ساختمان جام‌جم صحبت می‌شود به سرعت نگاه‌ها به سمت جعبه جادو و برنامه‌هایی که در طول شبانه‌روز پخش می‌شود می‌چرخد؛ برنامه‌هایی که عمدتا نگاه جانبدارانه‌ای دارد و همین نگاه جانبدارانه باعث شده تا امروز سیل انتقادات متوجه صدا و سیما شود.
به گزارش اعتماد، اما تنها برنامه‌های تولیدی این سازمان نیست که صدای منتقدان را بلند کرده است بلکه رفتار انحصارگرایانه هم باید چاشنی رویکرد گذشته‌اش دانست. آن‌طور که برخی نمایندگان مجلس می‌گویند این رفتار باعث شده تا بسیاری از اپراتور‌های تلفن همراه و ماجرای اینترنت در کشور نتواند کارآمدی بیشتری داشته باشد.
پیش از این در همین زمینه ایسنا چندی پیش در گزارشی می‌نویسد: «باتوجه به دیجیتالی شدن شبکه پخش همگانی که در همه جای دنیا رخ داده است، بخشی از باند فرکانسی ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز که قبلا برای سرویس آنالوگ پخش همگانی استفاده می‌شد، اکنون آزاد شده و از این باند فرکانسی می‌توان برای توسعه موبایلی و تلفن همراه استفاده کرد.
در این راستا و بر اساس مقررات بین‌المللی و توافقات انجام‌شده در کشور‌های مختلف، این باند به توسعه موبایلی و تلفن همراه اختصاص پیدا کرده است، اما ظاهرا صداوسیما در ایران برخلاف دیجیتالی شدن و بلااستفاده بودن این باند، ادعای مالکیت بر آن را دارد، درحالی که مطابق مقررات موجود همچون سایر باند‌های فرکانسی باید برای توسعه زیرساخت و شبکه‌ها از آن استفاده شود.»
هرچند به گفته کارشناسان، این بخش از باند‌های فرکانسی که می‌تواند به لحاظ اقتصادی ارزش بالایی داشته باشد، اما به نظر می‌رسد اختلافات باعث شده این بخش بلا استفاده بماند و حتی وقتی پای این موضوع به مجلس باز می‌شود جوسازی‌ها موجب شود تا این طرح یعنی استفاده دیگر بخش‌ها از این پهنای باند به در بسته بخورد.
جوسازی در صحن علنی
قاسم میرزایی نیکو نماینده مردم دماوند و فیروزکوه که دل‌پری از اتفاقات جلسه علنی روز گذشته در جریان تصمیم‌گیری برای استفاده از پهنای بلااستفاده در صدا و سیما دارد می‌گوید: «سال ۲۰۰۶ در مجمع عمومی فناوری مطرح شد که سیستم‌های رسانه‌های تصویری به سمت دیجیتالی برود و از حالت آنالوگ خارج شود. در این راستا صدا و سیما در اولویت قرار گرفت و به آن پهنای باندی دادند تا بتواند سیستم دیجیتالی را اجرا کند. با اجرای این طرح عملا از آن سال دیگر پهنای باند ۷۰۰ الی ۸۰۰ مگا هرتز برای صدا و سیما کارایی نداشت. اما نکته قابل توجه اینجاست که از سال ۲۰۱۶ با وجود آنکه در جلسات متعدد بین‌المللی با حضور نمایندگان رسمی کشور و صدا و سیما برگزار شد تا این پهنای باند بلا استفاده در صدا و سیما در اختیار بخش‌های دیگری قرار بگیرد، اما صدا و سیما آن را در انحصار خود گرفته است و نزدیک به ۱۰ سال است که حاضر نیست این پهنای باند را در اختیار سازمان ارتباطات زیر ساخت قرار دهد.
این نماینده مجلس می‌گوید: در جریان صحن علنی روز گذشته بار دیگر این موضوع را مطرح کردیم و گفتیم اگر این واگذاری صورت بگیرد نسل چهارم، پنجم و حتی ششم اینترنت و اپراتور‌های تلفن همراه می‌توانند از آن برای تحت پوشش قراردادن ارتباطات حاشیه شهر و روستا‌ها استفاده کنند. متاسفانه نقل قولی صورت گرفته است که مقام‌های بالای نظام خواستار آن هستند که این پهنای باند تنها در اختیار صدا و سیما باشد و این نقل قول‌های اینچنین باعث شد که این موضوع رای نیاورد. به نظرم این موضوع یک مساله‌ای است که به صورت استخوان لای زخم باقی مانده است و به دلیل دعوا‌های حیدری- نعمتی ضرر آن متوجه شهر‌ها و روستا‌ها می‌شود. این پهنای باند مانند یک اتوبان بزرگی مثل اتوبان تهران- مشهد است که همه کشور می‌تواند از آن منتفع شود.
او درپاسخ به این سوال که واگذاری این پهنای باند چه منفعتی را متوجه دیگر بخش‌ها می‌کند گفت: «وقتی پهنای باند ۷۰۰ الی ۸۰۰ دیگر کارایی برای صدا و سیما ندارد این پهنای باند می‌تواند در اختیار اپراتور‌های تلفن همراه قرار بگیرد تا آن‌ها از این امکان استفاده کنند. حرف ما این است که اگر این پهنای باند در اختیار مرکز زیرساخت فناوری و اطلاعات قرار بگیرد می‌تواند کم‌کم و حداقل ۱۵۰۰ میلیارد درآمد در سال ایجاد کند و قطعا با توجه به حوزه عملکردی این رقم خیلی بیشترشود. متاسفانه چندین سال است که صدا و سیما می‌خواهد انحصار آن در اختیار خودش باشد و از درآمد واگذاری آن هم خودش استفاده نمی‌کند. (نه خود خورد نه...)
او ادامه می‌دهد: «البته شورای عالی امنیت هم دراین مورد نظر داده و حتی دیوان محاسبات هم به این موضوع ورود و اعلان نظر نموده که به وزارت فناوری و سازمان واگذار شود و این انحصار صدا و سیما را نادرست دانسته است، اما متاسفانه با جوسازی که صورت گرفت این مساله نتوانست در مجلس رای بیاورد.»
قاسم میرزایی نیکو درباره حواشی ایجادشده به صحبت‌های مفتح اشاره می‌کند و می‌گوید: «آقای مفتح سخنگوی کمیسیون تلفیق می‌گوید این طرح ایراد اصل ۱۱۰ دارد. که به او گفتم اگر مستنداتی دارید ارایه کنید که به همان مباحث قبلی اشاره کرد. نهایتا با این جوسازی‌ها فقط ۸۳ نفر با این رای موافقت کردند و این موضوع نتوانست تصویب شود.»
او درپاسخ به این سوال که آیا این جو سازی‌ها سازماندهی شده بود می‌گوید: «این موضوع در کمیسیون تلفیق مطرح شد و بحث‌های زیادی هم همان زمان در کمیسیون مطرح شد، اما همین جوسازی‌های اخیر در آن مقطع هم مطرح شد و نهایتا اجازه ندادند در کمیسیون تلفیق مطرح شود. وقتی دیدیم در کمیسیون تلفیق رای نیاورد. تلاش کردیم تا به صورت پیشنهاد این موضوع را دوباره در بودجه امسال قرار دهیم که نشد. امیدواریم حداقل هیات دولت و جناب آقای روحانی در این شرایط از این منبع درآمدی بهره‌برداری و از اختیاراتش استفاده کند و این موضوع را به سرانجام برساند.»
حبس فرکانس توسعه شبکه موبایل در صداوسیما
بهزاد اکبری معاون وزیر ارتباطات در این رابطه با بیان اینکه فرکانس هرچه پایین‌تر باشد، طول موج آن بزرگ‌تر و پوشش و مقاومت آن در برابر خطا بیشتر است، به ایسنا می‌گوید: «با استفاده از فرکانس‌های پایین اپراتور‌ها می‌توانند با کمترین سرمایه‌گذاری پوشش بیشتر و بهتری را ایجاد کنند و شبکه‌های پهن‌باند با هزینه کمتری دست مصرف‌کننده نهایی قرار می‌گیرد. درحالی که هرچه به سمت فرکانس‌های بالاتر بروند تعداد دکل‌های بیشتری لازم است و هزینه پوشش بالاتر می‌رود. ضمن اینکه با اضافه شدن دکل، فیبرنوری بیشتری نیز برای اتصال به دکل‌ها لازم است.»
او ادامه می‌دهد: «در کشور ما بخش قابل توجهی از فرکانس پایین در کانال ۶۰۰، ۷۰۰ و ۸۰۰ در اختیار صداوسیماست، تصریح کرده بود که صداوسیما زمانی از این فرکانس برای پخش تلویزیونی استفاده می‌کرد که اکنون بخش قابل توجه از آن بدون استفاده مانده است. این در حالی است که طبق گفته کارشناسان، در همه جای دنیا شبکه‌های تلویزیونی این بخش از فرکانس را آزاد و در اختیار رگولاتوری قرار داده‌اند تا اپراتور‌ها با هزینه کمتر توسعه پهن‌باند را انجام دهند. درحالی که هم‌اکنون این طیف از فرکانس ارزشمند در اختیار صداوسیماست که ظاهرا از آن استفاده‌ای هم نمی‌شود. بر این اساس با توجه به اینکه فرکانس منابع ملی است و باید در اختیار توسعه ملی قرار گیرد و از سوی دیگر به گفته مسوولان، پوشش شبکه موبایل در ایران بهتر از کشوری، چون ایتالیاست، اما از نظر کیفیت پایین‌تر از ایتالیا هستیم و اگر بخواهیم سرعت را در شبکه پهن باند موبایل بالاتر ببریم و به تعداد بیشتری خدمات ارایه کنیم، نیاز به پهنای باند فرکانسی بیشتری است؛ درحالی که الان امکان این افزایش نیست چراکه با محدودیت منابع فرکانسی در شبکه موبایل روبه‌رو هستیم.»
همچنین محدودیت در منابع فرکانسی عاملی بازدارنده در ارایه سرویس‌های پهن‌باند و رشد آن‌ها دانسته می‌شود، در این باره عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس می‌گوید سرویس‌هایی مانند ذخیره‌سازی ابری و سرویس‌های فوق پهن‌باند که در دنیا در حال رشد هستند، در ایران با محدودیت روبه‌رو شدند. در حالی که در اینترنت اشیاء، بعضی از سرویس‌ها، چون خواندن کنتور‌های هوشمند گاز از باند کم استفاده می‌کنند و در سرویس‌هایی، چون سرویس‌های مربوط به امنیت عمومی، اینترنت پهن‌باند مورد نیاز است.
در هر صورت هرچه به سمت اینترنت اشیاء برویم، نیاز به منابع فرکانسی بیشتری احساس شده و با نگاهی به برنامه اپراتور‌ها مشخص می‌شود که آن‌ها استفاده از فرکانس ۷۰۰ را برای نسل پنجم تلفن همراه در دستور کار خود قرار داده‌اند، زیرا این طیف از فرکانس برای کاربرد‌های اینترنت اشیاء فوق‌العاده است.