سواد زندگی؛ آلبرت بندورا (Albert Bandura) روان‌شناس معروف معاصر و استاد بازنشستهٔ دانشگاه استنفورد آمریکا، آزمایش جالبی انجام داد که خلاصه اش این است:
72 کودک 3 تا 6 ساله را به 3 گروه تقسیم کرد
در اتاق گروه اول، فرد بزرگسالی یک عروسک "بوبو" را زیر مشت و لگد گرفته بود. (بوبو عروسکی است بادی که به خاطر گرانیگاهی که در آن وجود دارد، بعد از خوردن ضربه، مجدداً می‌ایستد.)
کودکان گروه دوم، شاهد رفتار عادی فرد بزرگسال بودند و در اتاق بچه‌های گروه سوم، اصلاً فرد بزرگسالی وجود نداشت.
سپس کودکان در موقعیت عصبانی شدن قرار گرفتند؛ بدین شکل که به آن‌ها وسایل بازی دادند، اما وسط بازی بچه ها، مانع شان شدند.
کودکان سه گروه که همسان بودند، سه نوع واکنش نشان دادند
1- گروه اول، دست به خشونت زدند و با کتک زدن و فریاد کشیدن بر سر عروسک بوبو عصبانیت خود را سر آن خالی کردند.
2- گروه دوم، کمترین خشونت را نشان دادند.
3- گروه سوم که فرد بزرگسالی را نه در حالت عادی و نه در حالت خشونت ندیده بودند، کمتر از گروه اول و کمی بیشتر از گروه دوم عروسک را کتک زدند.
بنابر این:
بچه‌ها به شدت مهیای آن هستند که تحت تأثیر خشونت قرار گیرند و:
- دست به اعمال خشونت بار بزنند، اعمالی که‌ای بسا از عواقب آن خبردار نباشند یا قادر به کنترل پیامدهایش نباشند.
- در آینده انسان‌های خشنی باشند.
- ترشح هورمون "کورتیزول" در آن‌ها کم یا زیادتر از حد طبیعی شود. (با کم شدن این هورمون، زمینه افسردگی فراهم می‌شود و با بیشتر شدن اش، اضطراب پدید می‌آید و سیستم ایمنی بدن تضعیف می‌شود.)
- احساس ناامنی، ترس و ضعف در آن‌ها نهادینه شود، چون خود را در برابر خشونت‌های بیرونی، ناتوان می‌پندارند.
- دچار کندی در روند رشد شوند، مثلاً دچار اختلال در یادگیری شوند، دیرتر زبان باز کنند دیرتر از شب ادراری رها شوند یا حتی عقب گرد رشدی داشته باشند و به دوره شب ادراری برگردند.
- دیدگاهی منفی به جهان پیرامون شان پیدا کنند، منفی باف شوند و از زندگی در این فضای منفی رنج ببرند.
نتیجه گیری کاربردی
1- یکی از بزرگ‌ترین ظلم‌هایی که پدر و مادر‌ها به فرزندان شان می‌کنند این است که بگو مگو‌ها و حتی درگیری‌های فیزیکی شان را در حضور آن‌ها انجام می‌دهند.
باید با یکدیگر توافق کنید که حتی در شدیدترین وجوه اختلاف نیز پیش فرزندان تان - حتی اگر نوزاد باشد -جداً و جداً از خشونت کلامی و جسمی پرهیز کنید. (مثلاً می‌توانید با اسم رمز "بوبو" این توافق را به همسرتان یادآوری کنید.)
2- از تماشای وقایع خشونت بار توسط فرزندان خود جلوگیری کنید. واقعه خشونت بار می‌تواند دعوای دو نفر در خیابان باشد تا صحنه رقت انگیز اعدام.
3- هرگز اجازه ندهید فرزندان تان فیلم و کارتون و مسابقات ورزشی خشن ببینند یا اگر وسط یک فیلم و کارتون به صحنه غیرمنتطره خشونت رسیدید، حواس شان را به جای دیگری پرت کنید. این حق آنهاست که صحنه‌های خشونت بار نبینند.
4- به هیچ عنوان اجازه ندهید بازی‌های خشونت بار بازی کنند (اعم از رایانه‌ای و غیر رایانه ای).
5- اگر خشونتی دیدند، فوراً به آن‌ها اطمینان دهید که خطری متوجه آن‌ها نیست و به آن‌ها آرامش دهید.