فرارو- به نظر می‌رسد قرار نیست رابطه میان رئیس دفتر رئیس جمهور و اصلاح‌طلبان به عنوان حامیان اصلی روحانی در انتخابات ۹۲ و ۹۶ بهبود پیدا کند و آن‌ها به صورت مداوم با یکدیگر دچار مشکل می‌شود و بحث‌های جدید به راه می‌اندازند. اما دلیل این اختلافات چیست؟
از همان ابتدای دولت دوازدهم تنش میان اصلاح‌طلبان و محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور آغاز شد و روز به روز بر آن افزوده شد. او بار‌ها در صحبت‌های خود نه تنها حمایت‌ها و نقش‌آفرینی این جریان سیاسی در انتخابات را نادیده گرفت و و بی‌تاثیر خواند بلکه بعضا با اتخاذ مواضعی ضد اصلاح‌طلبانه، واکنش فعالان سیاسی این جریان را برانگیخت. حتی در برهه‌ای گمانه‌زنی‌ها مبنی بر تلاش وی برای حذف اسحاق جهانگیری از موضوعاتی بود که گاه و بی‌گاه شنیده می‌شد و هرچند بار‌ها تکذیب کرد، اما هیچ گاه مورد قبول جریان اصلاحات قرار نگرفت.
حالا مجددا بعد از اینکه سعید حجاریان عنوان کرد که «ما با دکتر روحانی عقدی –به‌صورت ائتلاف- نبسته بودیم. ایشان وعده‌هایی به مردم دادند و مردم هم به‌دلیل همان وعده‌ها پای صندوق رای رفتند. دفاع ما، براساس همین وعده‌ها بود و نه خواسته‌های حداکثری خودمان. اما، ایشان به بسیاری از وعده‌هایش یا نخواست یا نتوانست عمل کند و فی‌الواقع زمانیکه از خود عبور کرد، طبعاً بخشی از اصلاح‌طلبان هم ناگزیر با ایشان زاویه پیدا کردند.» محمود واعظی سریعا واکنش نشان داد و با بیان اینکه این طبیعی است که در هر انتخاباتی عده‌ای از کسی حمایت می‌کنند و عده‌ای از فرد دیگری حمایت می‌کنند گفت: «اینکه ما در سال ۹۶ با گروهی نشسته باشیم و با هم چیزی را به عنوان ائتلاف امضا کرده باشیم خیر، نه در سال ۹۲ این کار را کرده‌ایم و نه در سال ۹۶.»
رئیس دفتر رئیس‌جمهور اضافه کرد: «اینکه در سال ۹۶ در کنار اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست جمهوری تلاش کردیم، با هم کار کردیم و ایستادیم تا این دولت انتخاب شود درست است و اینگونه هم بود؛ بنابراین اینکه بگوییم رئیس‌جمهور عدول و عبور کرده، حرف درستی نیست. خط آقای رئیس‌جمهور از اول هم همین بوده است.»
این اظهارات واعظی موجب شد که حسین مرعشی سخنگوی حزب کارگزاران به آن واکنش نشان دهد و اظهار کرد: «به آقای واعظی بگویید شکسته نفسی می‌کنید، آقای روحانی با اتکا به تو پیروز انتخابات شد. اصلاح طلبان که هیچ، حتی اعتدالی‌ها هم در پیروزی آقای روحانی نقشی نداشتند؛ فقط شما بودید!»، اما با توجه به تمام این اظهار نظر‌ها هنوز مشخص نیست که مشکل اصلاح‌طلبان و واعظی با یکدیگر چیست و چرا مداوم دچار چالش و تنش می‌شود.
رابطه شخص با روحانی نبود، واعظی اصلا دیده نمیشد
در همین خصوص علی تاجرنیا تحلیلگر مسائل سیاسی طی گفتگو با فرارو اظهار کرد: «به نظر من در مجموعه اطرافیان آقای روحانی یک سری افراد حضور دارند که به دلیل سابقه گذشته خود، یک خواستگاه اصولگرایانه دارند و به همین دلیل ترجیح می‌دهند چه در دولت آقای روحانی و چه در دولت‌ها بعد از آن که آن‌ها نقشی دارند، با مجموعه‌های همسو با خودشان کار کنند؛ بنابراین خیلی تمایل ندارند که با اصلاح‌طلبان در ارتباط باشند و از نیرو‌های آن‌ها استفاده کنند. این ماجرا تا حدی برای آن‌ها مهم است که حتی تا جایی پیش می‌روند که سعی می‌کنند با اظهار نظر‌های مختلف، نه تنها رابطه خود را با اصلاح‌طلبان به حداقل برسانند که بعضا چالش‌های مختلف میان خود و این جریان سیاسی ایجاد کنند.»
وی ادامه داد: «لذا آقای واعظی الان سعی دارند یک مسیری را دنبال کنند که الزاما با مسیری که آقای روحانی می‌رود فاصله زیادی دارد و اصلا همپوشانی ندارد. اما با توجه به اینکه ایشان جایگاه بسیار مهم و تاثیرگذاری در دولت دارند و وقتی اصلاح‌طلبان می‌بینند که اظهارات ایشان، با خط مشی دولت تفاوت دارند مجبور می‌شوند به آن واکنش نشان دهند. به همین دلیل است که بعضا می‌بینیم میان آقای واعظی و اصلاح‌طلبان بحث‌هایی شکل می‌گیرد که هر دو مجبور به واکنش می‌شوند و سطح تنش میان آن‌ها روز به روز افزایش پیدا می‌کند.»
او افزود: «از طرف دیگر من فکر می‌کنم که آقای واعظی تحلیلشان این است که بعد از دولت آقای روحانی ممکن است آینده به گونه‌ای رقم بخورد که یک دولت از جریان دیگری به روی کار بیاید. به همین دلیل سعی دارد با این قبیل اظهار نظر‌ها و موضع‌گیری‌ها خودش را به دولت یا دولت‌های بعدی وصل کند. با فاصله گرفتن از جریان اصلاحات در میان دولتمردان آن‌ها جایگاهی داشته باشد. قطعا ایشان به دنبال این هستند که با پایان دولت آقای روحانی فضا به گونه‌ای نشود که از عرصه سیاسی حذف شوند و به عقیده من تمام این رویکرد‌ها زمینه چینی برای آینده است.»
این فعال سیاسی در خصوص اینکه چقدر احتمال دارد که واعظی از سوی جریان‌های دیگر مورد پذیرش قرار بگیرد، گفت: «بدون شک آقای واعظی این را مطلع است که اگر رابطه شخصی با آقای روحانی نداشتند، هرگز نمی‌توانستند در دولت جایگاهی داشته باشند چه برسد به اینکه تا این اندازه تاثیرگذار باشند و همچنین به درستی می‌دانند که اگر دولت بعدی یک دولت اصلاح‌طلب باشد نه تنها در دولت نقشی نخواهند داشت بلکه به طور کلی فرد تاثیرگذاری در عرصه سیاسی هم نخواهند بود. دلیلش این است که اصلا سابقه سیاسی خاصی هم ندارند که بخواهند در بخش‌های دیگر عرصه سیاسی نقش آفرینی کنند. به همین دلیل است که به عقیده من این قبیل رویکرد‌ها از سوی آقای واعظی کاملا طبیعی است.»
تاجرنیا در پایان تاکید کرد: «البته من اصلا قبول ندارم که می‌شود آقای واعظی را دسته تندرو‌های اصولگرا قرار داد. اینکه یک فردی از بخش‌هایی از جریان اصلاح‌طلب انتقاد می‌کند اصلا به این معنی نیست که رویکرد رادیکال دارد. موضوع صرفا سر اختلاف سلیقه و آینده نگری است که این‌ها در بسیاری از موارد وجود دارد. اما به عقیده من وقتی فردی در یک جایگاه مهم و تاثیرگذار مثل رئیس دفتر رئیس جمهور قرار می‌گیرد باید قبل از هر اظهار نظری کمی تامل کند و در راستای خط مشی رئیس جمهور پیش برود. به خصوص اینکه این رئیس جمهور با حمایت‌های جریان اصلاحات به روی کار آمده است و اگر این حمایت‌ها نبودند الان آقای واعظی هم در این جایگاه قرار نداشتند.»
واعظی فراموش کرده که اگر حمایت اصلاح‌طلبان نبود اصلا جایگاه فعلی را نداشت
همچنین جلال جلالی زاده دیگر فعال اصلاح‌طلب در گفتگو با فرارو عنوان کرد: «به عقیده من مشکل عمده آقای واعظی با اصلاح‌طلبان این است که ایشان گرایشات اصولگرایانه دارند. ایشان باید بدانند که اگر اصلاح‌طلبان نبودند و در انتخابات با تمام وجود از آقای روحانی حمایت نمی‌کردند الان ایشان در این جایگاه حضور نداشتند. من احساس می‌کنم ایشان اصلا فراموش کرده که حضورشان در این جایگاه به واسطه همین تلاش‌ها و اقدامات اصلاح‌طلبان است.»
وی افرود: «البته من فکر می‌کنم ایشان تحلیل درستی هم از دوران انتخابات ندارند. وگرنه اگر یک فرد با تجربه و کارکشته در عرصه سیاسی بودند به خوبی می‌دانستند که چه در سال ۹۲ و چه در سال ۹۶ این اصلاح‌طلبان بودند که با حمایت‌های خود زمینه ساز پیروزی آقای روحانی در انتخابات شدند که الان آقای واعظی به عنوان رئیس دفتر ایشان فعالیت می‌کند. هرچند من فکر می‌کنم که آقای واعظی الان مشغول آینده نگری هستند و دوست ندارند از عرصه سیاسی و قدرت حذف شوند. ایشان سعی دارند با ایستادن در برابر اصلاح‌طلبان آینده سیاسی خود را تضمین کنند.»
او تاکید کرد: «به نظر من امثال آقای واعظی افراد آینده نگری هستند و می‌دانند که با توجه به این ندانم‌کاری‌ها و اشتباهات دولت فعلی، بعید نیست که در آینده یک جریان دیگر قوه مجرییه را در اختیار بگیرد. زیرا قاعدتا هرچند دیگران سود این سومدیریت را می‌برند، اما قطعا این اصلاح‌طلبان هستند که باید تاوان بدهند؛ بنابراین آقای واعظی منفعت شخصی خود را در تقابل با اصلاح‌طلبان می‌بیند و به همین دلیل است که مداوم سعی می‌کند حساب خود را از آن‌ها جدا کند با بعضا اظهاراتی را مطرح کنند که موجب رنجش اصلاح‌طلبان شود.»
این تحلیلگر مسائل سیاسی افزود: «واقعیت این است که ما امثال آقای واعظی در عرصه سیاسی کشور کم نداشتیم و نداریم. در دوره‌های مختلف افرادی را داشتیم که اصلا تربیت شده بودند که در یک برهه‌های نقش آفرینی کنند و به نوعی در فضای انتخاباتی و غیرانتخاباتی سعی در تخریب رقیبان داشتند و بعد در دولت جایگاه خاصی به دست آورند. نمونه این افراد آقای رحیمی بود که در دوران انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴ برعلیه آقای هاشمی فعالیت می‌کردند و بعد هم به عنوان معاون اول انتخاب شدند. دلیلش هم عدم ثبات سیاسی و ضعیف بودن احزاب است که موجب می‌شود افرادی که اصلا شناخته شده نیستند و هیچ کارنامه خاصی ندارند در جایگاه‌های مختلف قرار بگیرند.»
جلالی زاده در پایان گفت: «اما باید در نظر داشت که افرادی مانند آقای واعظی اصلا جایگاهی در افکار عمومی و جامعه ندارند. من حتی معتقدم اگر زمانی افرادی مانند آقای واعظی، نوبخت و برخی دیگر از نزدیکان آقای روحانی تصمیم به حضور در انتخابات بگیرند، همه ان‌ها یک جا حتی نمی‌توانند اندازه یک نماینده تهران رای بیاورند؛ لذا قاعدتا آن‌ها در آینده هم نقش چندانی نخواهند داشت مگر اینکه بتوانند با این قبیل رفتار‌ها که مثلا به اصلاح‌طلبان حمله کنند و آن‌ها را تخریب کنند، برای خود جایگاهی در درون جریان رقیب ایجاد کنند.»