فرارو- اتحادیه اروپا، چین و روسیه شرکای ایران در توافق هسته‌ای (برجام)، همزمان با از سرگیری تحریم‌های نفتی یکجانبه ایالات متحده علیه ایران، از دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا انتقاد کرده و گفته اند که آنها به توافق متعهد می مانند اما رژیم صهیونیستی از اعمال دوباره این تحریم ها استقبال کرده است.
بخش دوم تحریم های آمریکا علیه ایران که شامل تحریم خرید و فروش نفت ایران، بانک مرکزی، کشتیرانی و بیمه و صنایع انرژی و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است از آغاز روز پنجم نوامبر به وقت واشنگتن از سرگرفته شده است.
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در اردیبهشت ماه امسال از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد و اعلام کرد آمریکا همه تحریم هایی که با برجام رفع شده را بود را مجددا علیه ایران اعمال خواهد کرد. دور اول بازگشت تحریم ها که شامل صنایع خودروسازی، خرید و فروش طلا و سایر فلزات گرانبها، مبادلات مالی با دلار و ریال بود، از مرداد ماه آغاز شده بود.
آمریکا گفته است که به جز بازگشت تحریم های پیشین، تحریم های تازه تری هم علیه جمهوری اسلامی ایران وضع خواهد کرد. قرار است مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا در اولین بازگشت این بخش از تحریم ها، تا ساعاتی دیگر درباره ایران سخنرانی کند.
حسن روحانی رئیس جمهور در یک سخنرانی در وزارت اقتصاد که با زمان بازگشت تحریم ها همزمان بود، اعلام کرد که جمهوری اسلامی "با افتخار" تحریم ها را خواهد شکست. روحانی گفت "در تاریخ نمونه ندارد که ایران در یک طرف باشد و سازمان‌های بین‌المللی و قدرت‌های جهانی و کشورهای مختلف را در کنار خود داشته باشد، و آمریکا در سوی دیگر، با چند کشور معدود، "تنها" مانده باشد. (متن کامل سخنان روحانی را اینجا بخوانید)
واکنش بازار چه بوده؟
در ایران شاخص کل بورس تهران نسبت به روز گذشته رشد نشان می دهد. بازار غیررسمی ارز هم آرام گزارش می شود. در بازارهای جهانی هم روند کاهشی قیمت ادامه داشته و بازارها در اولین دقایق شروع تحریم ایران، با کمی کمتر از یک درصد کاهش قیمت نفت کار خود را آغاز کرده اند. اما بازار طلا و سکه امروز با رشد اندکی روبه رو بود. (جزئیات تغییرات در بازار طلا و سکه را اینجا بخوانید)
اروپا اقدام آمریکا را محکوم کرد
اتحادیه اروپا پیش از فرارسیدن روز بازگشت تحریم هایی که عمدتا فروش نفت ایران را در نظر گرفته اعلام کرده بود که با این اقدام مخالف و در صدد راه اندازی یک کانال مالی ویژه با ایران است که عمدتا برای تضمین پرداخت پول نفت صادراتی ایران تشکیل می شود. امروز و پس از آغاز مجدد تحریم ها، پیر مسکوویچی، مسئول امور اقتصادی این اتحادیه مجددا بر موضع قبلی این نهاد تاکید کرد و گفت "اتحادیه اروپا موافق این تصمیم نیست." سخنگوی دولت آلمان که از شرکای اصلی برجام محسوب می شود از ادامه تجارت مشروع با ایران دفاع و دولت سوئیس هم که تابستان امسال میزبان حسن روحانی بود اعلام کرده که با آمریکا و ایران برای برقراری کانال مالی که مبادله کالاهای بشردوستانه را تسهیل کند، گفت و گو می کند.
واکنش روسیه به بازگشت تحریم‌ها
پس از سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا، روسیه ممهمترین شریک ایران در برجام است. الکساندر لاورنتیف، نماینده ویژه رئیس جمهور روسیه در امور سوریه، امروز در تهران است و در دیدار با علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران از "حمایت قاطع روسیه از جمهوری اسلامی ایران در برابر تحریم‌های غیر قانونی آمریکا" خبر داده است. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید)
چین چه موضعی دارد؟
چین یکی از بزرگترین مشتریان نفت صادراتی ایران همزمان با شروع تحریم ها گفته که با پدیده "تحریم یکجانبه" مخالف است. سخنگوی وزارت خارجه چین از بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران ابراز تاسف کرده است.
استقبال اسرائیل از بازگشت تحریم‌ها
اسرائیل از بازگشت تحریم های آمریکا علیه ایران از دولت ترامپ تشکر کرده و وزیر دفاع آن این وضعیت را ضربه ای کاری به جمهوری اسلامی ایران خوانده است. ترکیه همسایه ایران که از واردکنندگان نفت و گاز این کشور است گفته که از ایالات متحده معافیت خرید از نفت دریافت می کند. کره جنوبی هم به دریافت این معافیت ابراز علاقه کرده است.
امروز به جز سخنرانی حسن روحانی، فرهاد دژ پسند وزیر اقتصاد هم درباره بازگشت تحریم ها ابراز نظر کرده و گفته "شرایط کشور بسیار حساس" است "اما ابزارهای کافی برای عبور از این شرایط را در اختیار داریم".
در مجلس شورای اسلامی، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه برای پاسخ به سئوالاتی درباره برجام از سوی نمایندگان، در صحن علنی حاضر شد و ضمن حمایت از متن برجام گفت آمریکا می‌خواست فروش نفت ایران به صفر برسد، اما متحدانش با آن مخالفت کردند. (متن کامل سخنان ظریف در مجلس را اینجا بخوانید)
ظریف همچنین بعد از جلسه مجلس هم در توییتر خود از بازگشت تحریم ها انتقاد کرده و گفته با این اقدام "آمریکا منزوی شده نه ایران".
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم ابراز امیدواری کرده که کانال مالی اتحادیه اروپا برای ایران هرچه زودتر فعال شود.
او در نشست هفتگی خود با رسانه‌ها در پاسخ به سوالی درباره این که «اروپایی‌ها گفته بودند ساز و کار مالی SPV را قبل از نوامبر اعلام می کنند با توجه به این که چند روز از نوامبر می‌گذرد و دور جدید تحریم‌ها آغاز شده است، آیا به نظرتان اروپایی‌ها به دنبال این نیستند که به نحوی این موضوع را مشمول گذر زمان کنند؟ گفت: نه موضوع به خوبی در جریان است. همان طور که دوستان اشراف دارند، این نوع مکانیزم‌های جدید به خصوص در حوزه پولی و مالی مکانیزم‌های پیچیده‌ای است لذا وقتی قرار است ساز وکار جدیدی ابداع شده و به کارگرفته شود تاحدی زمان بر است و باید با دقت لازم روی آن کار شود. به خصوص با توجه به این‌که ایران شرایط مشخصی را از گذشته مطرح کرده بود، در واقع باید این شرایط آماده می‌شد، فکر می‌کنم اگر باز هم کمی صبوری کنیم باید خیلی زود در واقع کلیات SPV مشخص و اعلام شود، امیدوارم در زمان خیلی کوتاه‌تری هم بتواند به مرحله اجرا و اجرایی شدن برسد.