صفایی فراهانی با حزب کواکبیان برابر است؟

 

فرارو- انتقادات به شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان منجر به تغییر در ترکیب آن شد. شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان از نماینده ۲۸ عضو اصلاح‌طلب (حقوقی) و ۳۰ عضو حقیقی تشکیل شده است. اما انتقادات بعضی از اعضای شورای هماهنگی جبهه اصلاحات به این ساز و کار انتخالباتی در نهایت به تغییر در ترکیب شورای عالی انجامید.

شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان سه سال پیش از پیوستن شورای مشورتی سیدمحمد خاتمی و شورای هماهنگی جبهه اصلاحات تشکیل شد. شورای هماهنگی جبهه اصلاحات شورای اصلی گروه‌های سیاسی جناح اصلاح‌طلب جمهوری اسلامی ایران است. از آنجایی که بعضی چهره‌های اصلاح‌طلب با محدودیت فعالیت حزبی روبه‌رو بودند و نمی‌توانستند در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات که از نمایندگان احزاب دارای مجوز است فعالیت کنند شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان به چهره‌های تراز اول اصلاحات امکان فعالیت داد. دسته اول اعضای شورا اعضای منصوب سیدمحمد خاتمی بودند و دسته دیگر همان اعضای شورای هماهنگی جبهه اصلاحات.

پیش از تشکیل شورای عالی، برخی اعضای شورای هماهنگی شورای مشورتی سیدمحمد خاتمی را نهادی موازی با این تشکیلات عنوان می‌کردند. قرار بود شورای مشورتی در انتخابات مجلس ۹۴، ساز و کار ائتلافی جریان اصلاحات باشد. شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در این میان با خواست خاتمی تشکیل شد تا به اختلافات پایان دهد.

قرار بود که این شورا در جریان انتخابات مجلس دهم که صلاحیت نیرو‌های شاخص اصلاح‌طلب رد شده بود، نیرو‌های دیگر اصلاح‌طلب را شناسایی و کاندیدا‌های اصلاح‌طلب یا میانه‌روی هر حوزه را معرفی کند. هر ۳۰ نفر لیست اصلاح‌طلبان در تهران به مجلس راه یافتند و این اولین دستاورد ظاهری این شورا بود. با این حال بعد از پیروزی نسبی در انتخابات مجلس اختلافات گذشته بین برخی اعضا سر باز کرد. اختلافات آن‌طور که در ماجرای تهیه لیست امید شورا‌های شهر و روستا عیان شد مشخص نبود.

رای صفایی فراهانی با احزاب یک‌نفره برابر است؟
گروهی از اعضای شورای هماهنگی جبهه اصلاحات تعداد اعضای حقوقی شورای عالی سیاستگذاری را برنمی‌تابیدند و معتقد بودند محوریت شورا با احزاب اصلاح‌طلب نیست. طبق استدلال این گروه، رای هر فرد حقیقی نباید با اعضای حقوقی که به پشتوانه یک حزب سیاسی در صحنه حضور دارند برابر باشد. از سال گذشته بعد از انتخابات شورای شهر، گروه منتقد شورای عالی سیاستگذاری به دنبال ایجاد تشکل دیگری تحت عنوان پارلمان اصلاحات بود. منتقدان تا اینجای کار توانسته‌اند با کاهش تعداد اعضای حقیقی شورا یک پیروزی به دست آوردند، اما انگار قرار نیست اهداف دیگر آن‌ها محقق شود. آن‌گونه که بعضی شنیده‌ها می‌گویند اگر پارلمان اصلاحات تاسیس شود برای نظارت بر عملکرد شورای عالی سیاستگذاری تاسیس خواهد شد و نه فعالیت‌های اجرایی.

آن‌ها در حالی به برابری رای تعداد اعضای حقیقی با نمایندگان احزاب معترض بودند که از نظر وزنه سیاسی، محسن صفایی فراهانی، محمد سلامتی یا حتی محسن هاشمی رفسنجانی وزنه‌های جریان اصلاحات هستند و هرکدام نماینده یک جریان سیاسی اصلاح‌طلب محسوب می‌شوند. در سوی دیگر از ۲۸ حزبی که در شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان وجود دارد فقط چند حزب با وزنه وجود دارد و مابقی را می‌توان به احزاب یک‌نفره تعبیر کرد. از جمله این افراد منتقد می‌توان به احمد حکیمی‌پور دبیر کل حزب اراده ملت، عزت‌الله تقواییان، دبیرکل مجمع دانش‌آموختگان ایران اسلامی یا مصطفی کواکبیان دبیر کل حزب مردمسالاری اشاره کرد که چهره بنام سیاسی دیگری در حزب‌شان نیست. حزب کار یا مجمع نیرو‌های خط امام (ره) نیز وزنه چندانی ندارد.

لابی‌کننده حقوقی‌ها بودند، نه حقیقی
حساسیت منتقدان اعضای حقیقی شورا، در حالی بوده است که در انتخابات مجلس ۹۴ و شورای شهر ۹۶ اعضای حقوقی وابسته به احزاب تصمیم‌گیرنده بوده‌اند. در دو انتخابات مجلس نام حسین کمالی از حزب کار و حسین مرعشی از کارگزاران به عنوان افراد تاثیرگذار یا لابی‌کننده نام برده شد. در انتخابات شورای شهر نیز نام حمیدرضا جلایی‌پور و محمد نعیمی‌پور از حزب اتحاد ملت و محمدجواد حق‌شناس از اعتماد ملی بر سر زبان‌ها افتاده بود.

تشکل‌های اصلاح‌طلب به اندازه وزن‌شان به شورا نماینده می‌فرستند
تغییر دیگری که در ترکیب شورای عالی سیاستگذاری لحاظ شده افزایش تعداد اعضای حقوقی نسبت به وزن هر تشکل است تا احزاب گسترده و فعال‌تر با احزاب حاشیه‌ای‌تر رای یکسان نداشته باشند. آن‌گونه که گفته می‌شود قرار است تعداد اعضای حقوقی شورا از ۲۸ نفر به ۴۳ نفر افزایش پیدا کند. به این ترتیب احزابی که مانند اتحاد ملت، کارگزاران سازندگی یا اعتماد ملی فعالیت گسترده‌تری دارند تعداد نمایندگان خود را در شورای عالی افزایش می‌دهند. البته شاید این تصمیم ممکن است با توجه به آنکه منتقدان شورای عالی عموما از احزاب حاشیه‌ای بوده اند، به اختلاف دوباره‌ای منجر شود.

البته ظاهرا بسیاری از این مشکلات به ضعف مدیریت محمدرضا عارف در شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان برمی‌گردد. با وجود آنکه بسیاری از اصلاح‌طلبان او را مدیر قوی عنوان می‌کردند و خود نیز دلایل سکوتش را در فراکسیون امید مجلس مدیریت فراکسیون عنوان کرده است، به نظر می‌رسد یک مدیریت کارآمد در شورای عالی سیاستگذاری می‌توانسته مانع از اختلافات حاشیه‌ای شود.