سوئیفت اروپایی قرار است در کنار سوئیفت جهانی که امریکا در آن حضور دارد، فعال شود تا بواسطه این اتفاق، ایران که به برجام متعهد بوده بتواند تبادلات بانکی با کشور‌های اروپایی را ادامه دهد. از اوایل شهریورماه که موضوع جایگزین سوئیفت از سوی اتحادیه اروپا اعلام شد، خیلی از کشور‌های اروپایی نسبت به این موضوع ابهام داشتند و نمی‌دانستند که این جایگزینی تا چه حد می‌تواند جدی یا قابل اجرا باشد. حال با گذشت زمان خیلی از کشور‌ها برای پیوستن به شبه سوئیفت اعلام آمادگی کردند.
به گزارش ایران، اخیراً نیز سوئیس از حضورش در سوئیفت اروپایی خبر داده است. ایوس روزیه سفیر سوئیس به صورت رسمی اذعان داشت: این کشور به همراه دیگر کشور‌ها به سیستم موازی سوئیفت که به‌جای دلار با یورو کار خواهد کرد، می‌پیوندد و مشارکت خواهد داشت.
کشور‌های ایتالیا، روسیه، فرانسه، آلمان و مابقی کشور‌ها هم شبه سوئیفت را قبول دارند و برای حضور در آن «نه» نیاوردند. برخی از مقامات سیاسی کشور‌های اروپایی هم از جایگزینی یورو به جای دلار استقبال کردند و آن را نشانه تقویت پول ملی‌شان می‌دانند.
برونو لومر وزیر دارایی فرانسه هم گفته است: متقاعد شده‌ام که پیامد بحران فعلی ایران، شانسی برای اروپاست که نهاد‌های مالی مستقل خود را توسعه دهد و اروپایی‌ها بتوانند با هر که دوست دارند، تجارت کنند و به واشنگتن ربطی ندارد که ما اجازه تجارت با ایران را داریم یا خیر.
هند هم از سوئیفت اروپایی استقبال کرده است چرا که می‌تواند در لیست خریداران نفت ایران باقی بماند. رویترز به نقل از یک منبع مطلع هندی گفته است: با توجه به تلاش اروپا برای ایجاد نظام پرداخت مستقل از امریکا، هند قصد دارد که از این امکان برای تبادلات مالی با ایران استفاده کند. پالایشگاه‌های هند سفارش ۹ میلیون بشکه نفت از ایران را برای ماه نوامبر داده‌اند.
شمارش معکوس برای راه اندازی سوئیفت اروپایی
حسین سلاح ورزی نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با «ایران» درباره جایگزین سوئیفت می‌گوید: از زمانیکه زمزمه خروج امریکا از برجام مطرح شد، اروپا به دنبال راهی بود که با توجه به پایبندی ایران به برجام بتواند برجام را حفظ کند. از این‌رو کشور‌های اروپایی به این تصمیم رسیدند که کارگزاری ایجاد کنند که در آن ارتباط مالی بر پایه یورو باشد. البته امریکا تصور می‌کرد با خروج از برجام تمام ارتباط مالی قطع خواهد شد و مبنای تجارت تنها دلار خواهد بود، اما اروپا با اتخاذ چنین راهکاری می‌خواهد ارتباط بانکی با ایران برقرار باشد.
وی ادامه داد: با جایگزینی سوئیفت، کشور‌های که می‌خواهند تجارت غیردلاری داشته باشند در این قالب می‌توانند و این اقدام برای ایران بسیار مناسب است. چرا که با تحریم‌های جدید تبادلات بانکی ما قطع نخواهد شد.
نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: سوئیفت اروپایی از مرحله صحبت و مذاکره گذشته و اکنون بسیار جلوتر رفته و به مسائل فنی نزدیک شده است. اروپایی‌ها در تلاش هستند که تا قبل از اجرایی شدن تحریم دوم که ۱۳ آبان است، شبه سوئیفت راه اندازی شود و کشور‌ها بتوانند از این محل مبادلات بانکی با ایران داشته باشند. در حقیقت آن‌ها به صورت ضرب‌الاجل در حال جلو رفتن برای اجرایی شدن این مهم هستند.
وی با بیان اینکه جایگزین سوئیفت قبل از ۱۳ آبان وارد مدار خواهد شد، تصریح کرد: با اجرایی شدن این امر دیگر ایران با کاهش فروش نفت و کاهش درآمد ارزی مواجه نخواهد شد و اقتصاد ایران هم شرایط بهتری خواهد داشت.
سلاح ورزی افزود: لازمه شبه سوئیفت و تمام تبادلات بانکی و ارتباط با اروپا FATF (کارگروه اقدام مالی) است. زمانی امکان مبادلات ارزی فراهم خواهد شد که ایران عضو FATF شود؛ لذا از نمایندگان مجلس می‌خواهیم در فرصت کوتاهی که وجود دارد نسبت به تصویب FATF اقدام کنند و اجازه ندهند به خاطر مسائل سیاسی این موقعیت از ایران گرفته شود. در چنین شرایطی می‌توان از سد تحریم‌های امریکا گذشت.
وی با بیان اینکه نمایندگان مجلس نسبت به تصویب FATF نگاه مثبتی دارند، خاطرنشان کرد: بخش خصوصی و اقتصاد کشور برای آنکه بتواند ادامه حیات دهد باید از شرایط فعلی عبور کند. قفل شدن بانک‌های جهانی به روی ایران جز صدمه به اقتصاد کشور ارمغان دیگری نخواهد داشت.
از ۲۸ روز دیگر دور دوم تحریم‌های امریکا اجرایی می‌شود. در این دور امریکا می‌خواهد کاری کند که نفت ایران خریدار نداشته باشد و از طرفی ایران نتواند مبادلات بانکی با کشوری داشته باشد؛ لذا نگاه‌های مردم، فعالان بازار، تولید و... به تصویب FATF و حضور ایران در سوئیفت اروپایی است.
قطع و وصل سوئیفت برای ایران
سوئیفت یک شبکه مالی است که انتقال مقادیر بالای پول را بین کشور‌ها در سراسر جهان ممکن می‌سازد. مقر آن در بلژیک است، ولی هیأت مدیره آن شامل مقامات اجرایی بانک‌های امریکا هم می‌شود و قانون فدرال امریکا به آن‌ها اجازه می‌دهد علیه بانک‌های سراسر جهان عمل کنند. سوئیفت اکثر پیام‌های بین‌بانکی را حمایت می‌کند و بیش از ۱۱ هزار مؤسسه مالی در بیش از ۲۰۰ کشور را به هم متصل می‌سازد.
با تشدید تحریم‌ها علیه ایران، شبکه سوئیفت ایران در ابتدا از روز ۲۷ اسفند ۱۳۹۰ قطع شد. این امر پیوند بانک‌های ایرانی با شبکه مالی جهانی را قطع کرد، اما پس از برجام، در تاریخ ۲۷ دی ۱۳۹۴ رسماً اعلام شد که تحریم سوئیفت از ایران برداشته شده است. حال مجدداً ارتباط ایران با شبکه بانکی جهان قطع شده است و در این میان نگاه همه به تصویب FATF یا همان اقدام مالی مشترک در مجلس است. شاید یکی از دلایلی که باعث شده، شبه‌سوئیفت از سوی اتحادیه اروپا مطرح شود، درخواست ۱۶ سناتور امریکایی برای قطع دسترسی ایران به سوئیفت بوده است.
گروهی از سناتور‌های جمهوریخواه در نامه‌ای به وزیر خزانه‌داری امریکا خواسته‌اند تا «همه اقدامات لازم» برای قطع دسترسی ایران به نظام مالی سوئیفت انجام شود. دویچه وله در این ارتباط نوشت که این نمایندگان در نامه خود «اجرای سریع و قاطع» اخراج ایران از سوئیفت را برای موفقیت استراتژی فشار حداکثری دولت ترامپ ضروری دانسته و گفته‌اند این اقدام از یک سو منابع ایران را برای آنچه رفتار مخرب خوانده شده، محدود می‌کند و از سوی دیگر نشان‌دهنده تعهد امریکا به حفظ یکپارچگی و انسجام ساختار تحریم‌ها خواهد بود.