فرارو- در شرایطی که ارتش سوریه در حال آماده سازی برای حمله گسترده به ادلب است، روسیه می‌گوید ممکن است آمریکا به بهانه استفاده از سلاح شیمیایی باز هم در سوریه دست به اقدام نظامی بزند.
به گزارش فرارو، ارتش سوریه و متحدان آن در هفته‌های اخیر خود را برای حمله گسترده نظامی به ادلب آماده می‌کند. ترکیه درباره این حمله هشدار داده و روسیه به دفاع از آن پرداخته است.
ادلب در واقع آخرین سنگر گروه‌های تروریستی و مخالفان دولت اسد در سوریه به حساب می‌آید. دولت سوریه به دنبال آن است که این استان استراتژیک را نیز پاکسازی کند.
اما این برنامه به سادگی قابل اجرا نیست. کشور‌های خارجی مخالف اسد از ترکیه گرفته تا آمریکا به دنبال آن هستند که مانع از این عملیات نظامی شوند. در نقطه مقابل این روسیه است که همچنان از دولت سوریه حمایت می‌کند.
روسیه اعلام کرده که رزمایش دریایی این کشور در مدیترانه، بخشی از برنامه‌ریزی کرملین برای اجرای عملیاتی بزرگ با هدف مقابله با شبه‌نظامیان مخالف دولت سوریه در استان ادلب است.
از نظر برخی کارشناسان، روسیه به عنوان اصلی‌ترین متحد بشار اسد درصدد است که از این رزمایش به عنوان اقدامی بازدارنده در مقابل حملات هوایی غربی‌ها به مواضع نیرو‌های دولتی سوریه استفاده کند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین روز پنجشنبه گفت: «تجمع تروریست‌ها در استان ادلب اصلا خوب نیست و نباید در قبال آن‌ها منفعل بود... وضعیت کنونی سوریه این پتانسیل عظیم را دارد تا شرایط باز هم پیچیده‌تر شود.»
در همین حال آناتولی آنتونوف، سفیر روسیه در ایالات متحده آمریکا نیز به واشنگتن دربارۀ «تجاوز بی‌اساس و غیرقانونی به سوریه» هشدار داد. او گفت: «مسکو دربارۀ نشانه‌هایی که حاکی از برنامه‌ریزیِ جدید آمریکا برای حمله هوایی به سوریه است، نگران است.»
مانور مدیترانه که طی روز‌های ۱ تا ۸ سپتامبر برگزار می‌شود، بزرگترین رزمایش دریایی روسیه از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در این منطقه است.
قرار است بیش از ۲۵ کشتی جنگی و کشتی پشتیبانی و نزدیک به ۳۰ هواپیما از جمله جت‌های جنگنده و بمب‌افکن‌های استراتژیک در این رزمایش شرکت کنند. بخشی از این مانور بزرگ شامل تمرین‌های ضدهوایی، ضددریایی و ضد مین می‌شود و کشتی‌هایی از پایگاه‌های دریایی روسیه در دریای شمال، دریای بالتیک و دریای سیاه همچنین بخشی از ناوگان دریای خزر روسیه در این مانور شرکت دارند.
وزارت دفاع روسیه در بیانیه‌ای تاکید کرد که منطقۀ رزمایش در راستای تضمین ایمنی حمل و نقل هوایی و دریایی و بر اساس مقررات بین‌المللی، برای هواپیما‌ها و کشتی‌ها یک منطقۀ خطرناک اعلام می‌شود.
روز پنجشنبه ولید معلم وزیر خارجه سوریه با سرگی لاوروف همتای روس خود دیدار و گفتگو کرد. در این دیدار لاوروف گفت: "تروریست‌ها باید از ادلب محو شوند و آن‌ها را به استفاده از غیرنظامیان به عنوان سپر غیرنظامی متهم کرده است. "
همچنین لاوروف و ولید معلم مخالفان مسلح را متهم کرده‌اند که در پی صحنه‌سازی یک حمله شیمیایی در ادلب هستند تا نیرو‌های حامی دولت را به عنوان مقصر ان جلوه دهند و زمینه مقابله به مثل نظامی آمریکا را فراهم کنند.
در همین راستا نماینده سازمان ملل متحد در امور سوریه هشدار داده است که اگر دولت این کشور برنامه حمله علیه مخالفان مسلح در شمال غرب کشور را عملی کند "طوفانی جدی" در پیش خواهد بود.
استفان دمیستورا خواستار برقراری مجرایی برای تخلیه موقت غیرنظامیان شده است.
دمیستورا گفت: "هم دولت و هم شورشیان توانایی درست کردن تسلیحات با ماده سمی کلورین را دارند."
دمیستورا افزود: «یک پرسش اساسی این است که چگونه تروریست‌ها را در ادلب شکست داد و درعین حال از متاثرکردن زندگی تعداد زیادی غیرنظامی پرهیز کرد.»
براساس تخمین سازمان ملل متحد نزدیک به ۳ میلیون نفر در ادلب سوریه زندگی می‌کنند و حدود ده هزار نفر از تروریست‌های القاعده و النصره در این منطقه هستند.
ادلب در شمال غرب سوریه، تنها استانی است که در دست شورشیان باقی مانده است و نبرد در این منطقه در هفته‌های اخیر شدیدتر شده است.
۶۰ درصد از مناطق ادلب در دست نیرو‌های گروه هیات تحریر شام، متحد گروه جبهه نصرت (شاخه القاعده در سوریه) است و بقیه آن در دست سایر مخالفان مسلح بشار اسد است.
حدود یک ماه پیش سازمان ملل اعلام کرده بود که با بالا گرفتن درگیری‌ها و حملات هوایی در استان ادلب سوریه، دو و نیم میلیون نفر آواره خواهند شد.
ارتش سوریه در روز‌های گذشته به گروه‌های تروریستی و مخالفان مسلح هشدار داده است که یا سلاح‌های خود را زمین بگذارند و یا منطقه را ترک کنند.
در همین حال گروه تحریرالشام نسبت به هرگونه توافق با نیرو‌های دولتی هشدار داده است.
چند پیش ابو محمد جولانی، رهبر تحریرالشام تاکید کرد که این گروه با خلع سلاح گروه‌های مسلح در استان ادلب مخالف است. او در ویدئویی که در یکی از کانال‌های این گروه در پیامرسان تلگرام منتشر شده است اظهار داشت: «سلاح‌های انقلاب و جهاد خط قرمز است. [..]از آن‌ها نمی‌توان برای چانه زنی استفاده کرد و هرگز هم مورد مذاکره قرار نخواهند گرفت.»
به این ترتیب به نظر می‌رسد، شرایط پیچیده‌ای در سوریه حاکم شده است. از یک طرف نبرد بزرگ ادلب در راه است و از طرف دیگر احتمال حمله نظامی آمریکا افزایش یافته است. ترکیه نیز در این بین منافع خود را در خطر می‌بینید.
وضعیت حاکمیت گروه های مختلف بر سوریه
احتمال حمله آمریکا وجود داردصباح زنگنه کارشناس مسائل خاورمیانه و جهان عرب درباره اوضاع سوریه
به فرارو گفت: «با توجه شرایط سوریه، منطقه و آمریکا، به نظر می‌رسد زمینه یک حمله نظامی از سوی ایالات متحده به سوریه وجود دارد. در سوریه بعد از پیروزی‌های ارتش سوریه و متحدانش در آزاد سازی استان‌های جنوب کشور، آزادسازی ادلب به عنوان آخرین پایگاه مهم تروریست‌ها در دستور کار قرار گرفت. نیرو‌های تجمیع شده اند، امکانات فراهم شده و به گروه‌های تروریستی که در منطقه حضور دارند اخطار داده شده که اگر می‌خواهند سلاح هایشان را زمین بگذارند و با دولت وارد مصالحه شوند. اگر هم گروهی مایل به مصالحه نیست یا باید منطقه را ترک کند و یا آماده نبردی سنگینی باشند.»
او افزود: «در سوریه گروه‌های تروریستی به دو دسته تقسیم شده اند. گروهی که راه و روش جبهه النصره را ادامه می‌دهند البته بنام "ارتش آزاد سازی شام" یا "جیش الفتح" فعالیت می‌کنند. گروه دیگر با ارتش ترکیه و سازمان امنیت ترکیه همکاری دارد، این دو دسته با هم اختلافاتی دارند. مسئله این است که ترکیه فعلا مایل نیست سرنوشت ادلب مشخص شود چرا که بسیاری از نیرو‌هایی که در ادلب فعالیت می‌کنند وابسته به این کشورند.»
به گفته این تحلیلگر مسائل خاورمیانه "ترکیه نمی‌تواند به وعده‌هایی که به گروه تحت حمایتش در ادلب داده عمل نکند. از طرف دیگر ترکیه می‌داند که اگرعملیاتی در ادلب علیه تروریست‌ها و مخالفان دولت سوریه انجام شود، اغلب نیرو‌های تحت حمایتش توان مقابله ندارند و به سمت مرز‌های این کشور فرار خواهند کرد؛ بنابراین این مسئله می‌تواند مشکل جدی برای امنیت ترکیه ایجاد کند چرا که گروه‌های که به سمت ترکیه فرار می‌کنند قاعدتا با اسلحه وارد این کشور می‌شوند و می‌توانند خساراتی به بار آورند.»
صباح زنگنه اظهار کرد: «تلاش‌هایی هم که ترکیه در مذاکرات با روسیه در روز‌های اخیر داشته است برای به تاخیر انداختن عملیات ادلب بوده است.»
او درباره تحرکات منطقه‌ای درباره بحث سوریه گفت: «در منطقه شاهد هستیم که اردن به برخی گروه‌های مخالف اسد که از جنوب سوریه گریخته اند پناه داده و احیانا در حال سازماندهی آنهاست. سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل، اردن، آمریکا و انگلیس در جنوب سوریه مشغول هماهنگی برخی عملیات‌ها هستند.»
صباح زنگنه گفت: «تجمع ناوگان دریایی روسیه در مدیترانه حاکی از آن است که روس‌ها به صورت جدی احساس خطر می‌کنند. تهدیدات و گزارشاتی وجود دارد مبنی بر اینکه ممکن است گروه‌های وابسته به ترکیه یا گروه‌های تروریستی در ادلب از سلاح‌های شیمیایی یا گار کلر استفاده کنند. این موضوع در واقع نشان دهنده آن است که در سوریه در حال تدارک و زمینه سازی برای دخالت نظامی آمریکا هستند. یعنی ممکن است نمایش استفاده از سلاح‌های شیمیایی در غوطه و شیخون تکرار شود. اگر چه روسیه درباره احتمال تکرار چنینی سناریویی هشدار داده است، اما قدرت تبلیغاتی آمریکا، فرانسه، انگلیس و کشور‌های عربی بیشتر از توان و قدرت روسیه برای جا انداختن تئوری‌ها در افکار عمومی است.»
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه درباره موضع آمریکا در این باره گفت: «به نظر می‌رسد آمریکا هم با توجه به مشکلات اخیر ترامپ در داخل کشور به دنبال آن است که گریزگاهی پیدا کند. احتمالا این گریزگاه ایجاد نوعی درگیری و حمله در منطقه و به ویژه سوریه باشد.»
او در پاسخ به این سوال که ابعاد حمله احتمالی چگونه خواهد بود گفت: «حمله احتمالی آمریکا مشابه حمله‌های پیشین خواهد بود، یعنی مختصر و محدود. آمریکا نمی‌خواهد به طور جدی در سوریه درگیر شود. چرا که اگر دخالت گسترده‌ای در سوریه انجام دهد ممکن است شاهد عکس العمل‌های جدی تری از سوی متحدان سوریه شود که آمریکا را در باتلاق جنگ بیاندازد. از طرف دیگر بعید است که کنگره آمریکا این مجوز را به دولت این کشور دهد. فضای ایالات متحده هم تحمل درگیری و گرفتاری را ندارد.»
این کارشناس روابط بین الملل در پاسخ به این سوال که سفر اردوغان و پوتین در روز جمعه ۱۶ شهریور ماه به ایران چقدر تحت تاثیر اتفاقات اخیر در پرونده سوریه است، گفت: «قطعا بحث آزادسازی ادلب و مسائل حاشیه آن در راس موضوعات خواهد بود. اگر ترکیه بتواند نیرو‌های تروریستی در ادلب را کنترل کند، آن‌ها را خلع سلاح نماید و آن‌ها را از منطقه خارج کند، تنش در ادلب کاسته می‌شود و نیازی به عملیات آزادسازی از سوی ارتش سوریه نخواهد بود.»
او افزود: «موضوع دیگر مذاکرات صلح ژنو است بحث تعیین کمیته‌های پیش نویس تدوین قانون اساسی و مسائل سیاسی مراحل انتقالی قدرت باید مشخص شود. این مسائل در مذاکرات سران سه کشور ایران، ترکیه و روسیه مورد توجه خواهد بود»