فرارو- حسن روحانی باید تا یک ماه دیگر در صحن سبز مجلس و در برابر دیدگان نمایندگان بایستد و به سوالات آن‌ها پاسخ دهد. پنج محوری که روحانی باید درباره آن‌ها پاسخ دهد عبارتند از: "از عدم موفقیت دولت در کنترل قاچاق کالا و ارز، استمرار تحریم‌های بانکی، عدم اقدام شایسته دولت در خصوص کاهش نرخ بیکاری، رکود اقتصادی شدید چندین ساله و افزایش شتابان نرخ ارزهای خارجی و کاهش شدید ارزش پول ملی. " حسینعلی امیری، معاون پارلمانی حسن روحانی، اما سوال از رئیس جمهور را مغایر قانون خوانده و می‌گوید: سؤالات از رئیس‌جمهوری در کمیسیون بررسی‌شونده از نصاب افتاده بود، اما برخی نمایندگان باز هم با انصرافی‌ها صحبت کرده و مجددا امضای آن‌ها را پای طرح سؤال از رئیس‌جمهوری نوشتند.
بیشتر بخوانید: اعلام وصول سوال از رییس‌جمهوری غیرقانونی است
طبق ماده (۲۱۲) آیین‌نامه داخلی مجلس، براساس اصل هشتاد و هشتم (۸۸) قانون اساسی، در صورتی که حداقل یک چهارم کل نمایندگان بخواهند، درباره یک یا چند وظیفه رئیس‌جمهور سؤال‌کننده، باید سؤال یا سؤالات خود را به طور صریح و روشن و مختصر به همراه امضا‌ها به رئیس مجلس تسلیم کنند.
سوال از رئیس جمهور و فرصتی برای استیضاح سؤال زمانی مطرح میشود که یک یا چند نماینده مجلس در خصوص امور داخلی یا خارجی و برخی موضوعات از وزرا یا رئیس جمهور سؤال می‌کنند که این مقامات نیز موظف هستند به این سؤالات پاسخ داده و آن‌ها را قانع کنند. استیضاح نیز برای زمانی است که نمایندگان مجلس یا از پاسخ‌های وزرا یا رئیس جمهور قانع نشده و یا مورد خاصی که طبق قانون مستلزم استیضاح باشد پیش آمده است که معمولا نتیجه آن منجر به ابقا یا برکناری مقام مسئول میشود.
سخنگوی فراکسیون امید مجلس با اشاره به "طرح سئوال از رئیس‌جمهور" که از سوی برخی از نمایندگان پیگیری میشود، گفت: سئوال از رئیس‌جمهور چند بار در مجلس مطرح شده و به نصاب لازم برای طرح در مجلس نرسیده است حال چطور عده‌ای می‌خواهند عدم کفایت سیاسی رئیس‌جمهور را دنبال کنند؟! ماجرای سوال از رئیس جمهور در یک سال گذشته فراز و نشیب‌های فراوانی داشته است. با حضور نمایندگان دولت در کمیسیون بار‌ها تعداد امضا‌های نمایندگان متفاضی طرح سوال از رئیس جمهور، کاهش پیدا کرد که منجر به منتفی شدن سوال از روحانی شد. اما چهارشنبه گذشته علی لاریجانی سوال از رئیس جمهور را اعلام وصول کرد.
کشاندن روحانی به مجلس برای برخی نمایندگان یک موفقیت به شمار می‌رود که حالا آن‌ها را تشویق می‌کند گام بلندتری بردارند. روحانی باید خود را برای حضور در صحن مجلس آماده کند، اما بعضی از نمایندگان پیش از این دنبال طرح عدم کفایت سیاسی او هستند. حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو فراکسیون ولایی مجلس هفته گذشته از تهیه طرح عدم کفایت سیاسی و استیضاح حسن روحانی خبر داده بود. او اعلام کرده بود: ما در حال تنظیم طرح عدم کفایت رئیس‌جمهور هستیم و به نظر می‌رسد که هفته آینده بتوانیم به جمع‌بندی برسیم و جمع‌آوری امضا را دنبال کنیم. اتاق فکری برای بررسی عدم پایبندی روحانی بر اجرای قانون برنامه پنجم تشکیل شده. اما این طیف سیاسی مدعی شده است که نمایندگان اصلاح‌طلبان مجلس به دنبال استیضاح روحانی هستند. با این حال اعضای فراکسیون امید از جمله محمدرضا عارف رئیس فراکسیون ارتباط تشکیلاتی این طیف سیاسی را با استیضاح تکذیب می‌کند.
پازوکی: مجلس به وظیفه اش عمل نکرده است
اما سوالی که مطرح میشود آن است که روحانی چرا باید در مجلس ظاهر شود؟ مگر خود مجلس ناظر و تصمیم گیرنده در سیاست‌های اقتصادی کشور نبوده است؟ مهدی پازوکی، اقتصاددان و استاد دانشگاه معتقد است: بخشی از مشکل به سیاست‌های دشمنان خارجی مثل تندرو‌های آمریکایی و اسرائیلی و بخشی نیز به تندرو‌های داخلی برمی‌گردد. این اعلام وصول سوال از رئیس جمهور در زمین تندروهاست. مجلس وظیفه نظارت را بر عهده دارد. دولت هرجا کوتاهی کند می‌تواند بر اساس وظیفه قانونی خود انجام دهد، اما مجلس به وظیفه خود عمل نکرده است.
این اقتصاددان با تاکید بر آنکه "اقتصاد ایران به شدت از بی‌انضباطی اقتصادی رنج می‌برد" بی‌انضباطی را به سه دسته بی‌انضباطی پولی، مالی و اداری تقسیم می‌کند و می‌گوید: نمایندگان در هرسه نوع این بی‌انضباطی شدیدا مقصرند.
پازوکی درباره بی‌انضباطی پولی نمایندگان به فرارو می‌گوید: من دوست دارم وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و سیستم پولی توصیه‌های نمایندگان برای وام به اعضای ستاد‌های انتخاباتی خود را اعلام کنند. مسئول بخشی از وام‌های معوقه همین آقایان نماینده هستند. رئیس سابق سازمان مالیاتی با فشار همین نمایندگان تغییر کرد. نمایندگان به دنبال افرادی برای این مسئولیت بودند که مشکل مالیاتی خود را حل کند.
آقایان نماینده این کار‌ها را شما انجام دادید نه دولت!
این استاد دانشگاه با بیان آنکه "نمایندگان بی انضباطی مالی اقتصاد ایران را تشدید کرده اند" ادامه می‌دهد: یک نمونه بی‌انضباطی مالی بودجه سال ۹۷ است. دولت کل هزینه کشور را در بودجه جاری ۹۷، ۲۷۶ هزار میلیارد تومان پیش بینی کرده بود. اما مجلس این عدد را ۲۹۳ هزار میلیارد تومان افزایش داد. حالا هم داد نمایندگان بالا می‌رود که "چرا دولت بزرگ‌تر میشود؟ " آقایان نماینده خودتان کردید. شما بودید که بودجه عمرانی کشور را از ۶۰ هزار میلیار تومان به ۶۲ هزار میلیارد تومان افزایش داید. اما تا اینجا اشکال ندارد. مشکل اینجاست که نمایندگان، چون نمی‌توانستند پروژه جدیدی شروع کنند، فقط در بخش راه و ترابری عنوان بیش از ۵۲ طرح عمرانی را دستکاری کردید که بیشتر از ۶۰ هزار میلیارد تومان بار مالی جدید برای دولت تراشید ه. است. مثلا پروژه احداث راه آهن دوخطه برقی اصفهان را به اصفهان - اهواز تغییر داده‌اند که معنای دیگر آن ۲۰ هزار میلیارد تومان بار مالی برای دولت است. یا مثلا به راه آهن سریع‌السیر تهران-قم- اصفهان اراک را هم اضافه کردند. با تصمیم شما آقایان نماینده، ۳۶۸ هزار میلیارد تومان بودجه پیشنهادی دولت برای سال ۹۷ به ۳۸۶ هزار میلیاد تومان تبدیل شده است.
مجلس بی‌انضباطی را تشدید می‌کند، بعد هم می‌خواهد از رئیس جمهور سوال کند
این اقتصاددان می‌گوید: جالب اینجاست که مجلس بی‌انضباطی مالی کشور را تشدید می‌کند، بعد هم می‌خواهد از رئیس جمهور سوال کند. رئیس جمهور که از جیب پدرش ندارد که خرج کند! نمایندگان دنبال این هستند که رای بیاورند و به منافع ملی نگاه نمی‌کنند. کل اعتبار شورای نگهبان در سال ۶۵ پنج میلیون تومان بود. همین شورای نگهبان در سال ۹۶ مجلس بودجه ۱۲۶ هزار میلیون تومانی برای شورای نگهبان تصویب می‌کند. سه هزار میلیون تومان از این اعتبار در ردیف کمک در اختیار شیخ احمد جنتی است. سوال اینجاست که مگر شورای نگهبان کمیته امداد است؟ چرا نمایندگان از شورای نگهبان حساب کشی نمی‌کنند؟ این نمایندگان دنبال منافع ملی هستند؟
این چه قانون بلبشویی است؟
پازوکی می‌گوید: سومین بی‌انضباطی که نمایندگان در آن نقش دارند بی‌انضباطی اداری است. همین الان صد‌ها نفر در مجلس علاوه بر بودجه مجلس از دولت حقوق می‌گیرند. هر نماینده مجلس می‌تواند پنج نفر را به کار بگیرد. اما اضافه کار او را دولت باید پرداخت کند. این چه قانونی بلبشویی است که دولت باید پول پرداخت کند و نیرو در اختیار نماینده باشد؟ اگر من نوعی به وزارت کشور منتقل شوم هزینه هایم را وزارت کشور باید پرداخت کند، اما چطور میشود که اگر به مجلس بروم دولت باید هزینه را پرداخت کند؟
از ربیعی درباره فشار نمایندگان برای شستا بپرسید
او به جریان افتادن دوباره استیضاح علی ربیعی، وزیر کار اشاره می‌کند و می‌گوید: اگر مدیریت ربیعی ضعیف است قطعا باید با او برخورد شود، اما بحث استیضاح به این خاطر است که نمایندگان می‌خواهند هیات مدیره شرکت‌های وابسته به شستا زیر نظر آن‌ها باشد. خصوصی از ربیعی سوال کنید که چقدر به تو فشار می‌آورند. همین مجلس به آقای ربیعی رای داده است. اگر او کار خلافی انجام داده پرونده اش را به قوه قضاییه بدهند. اما ربیعی زیر بار نماینده‌ای که می‌خواهد خواهرزاده، شوهر عمه یا اعضای ستاد انتخاباتی اش عضو هیات مدیره شستا شود نمی‌رود. نماینده حتی در حوزه انتخابیه‌اش می‌خواهد معاون مالی و اداری آموزش و پرورش را تغییر دهد. ای کاش سازمان‌های اطلاعاتی این بی‌انضباطی را در بیاورند و شورای نگهبان بر این اساس نمایندگان را قضاوت کند؛ بنابراین مجلس خودش به شدت مقصر است که نمونه آن قانون بودجه سال ۹۷ است که برای دولت تعهد جدید ایجاد می‌کند. در حالی که اگر ما هیچ پروژه جدید عمرانی را شروع نکنیم، تمام شدن پروژه‌های نیمه کاره کشور ۲۰ سال طول می‌کشد.
پازوکی ادامه می‌دهد: برخی نمایندگان برای رفتن به مجلس دو میلیارد تومان خرج می‌کنند. در حالی که کل حقوق نمایندگان در طی چهار سال زیر ۵۰۰ میلیون تومان است. مگر کسی دیوانه است برای ۵۰۰ میلیون تومان حقوق، دو میلیارد هزینه کند؟ خب مشخص است که چنین نماینده‌ای دنبال رانت است. اکثر نمایندگان مجلس یک سری خرده فرمایش دارند.
رهبر مخالفین رئیس جمهور را درباره FATF به مناظره می‌طلبم
این اقتصاددان می‌گوید: من هم به دولت روحانی انتقاد دارم و معتقدم که او از توان بالای کشور استفاده نکرده است، اما تندرو‌ها نمی‌گذارند. من به عنوان یک اقتصاددان، استاد دانشگاه و کسی که ۳۰ سال در بالاترین نهاد برنامه ریزی کشور سابقه کارشناسی دارد متوجه نمی‌شوم ایرادی که به FATF می‌گیرند چیست. من رهبر مخالفین رئیس جمهور را درباره FATF به مناظره می‌طلبم. فرضا آمریکا از برجام خارج نشده است. شما برای آنکه بتوانید با سیستم بانکی دنیا کار کنید به شفافیت نیاز دارید. در حالی که بخشی از نظام بانکی ما پولشویی می‌کند.
موسسات غیرمجاز دعای کمیل نمی‌خوانند، پولشویی می‌کنند
پازوکی ادامه می‌دهد: بعضی از این نمایندگان حتی نمی‌توانند FATF را تلفظ کنند. نمی‌دانند که FATF یک سازمان بین‌المللی نیست. همین ۸۰ نفری که از رئیس جمهور سوال دارند می‌گویند چرا بانک‌های اروپایی با ما کار نمی‌کنند؟ آن‌ها می‌گویند ما برای کار کردن با سیستم بانکی ایران باید شفاف باشد. خود آقای رئیس جمهور هنگام تقدیم لایحه بودجه سال ۹۷ گفت که ۲۵ درصد نقدینگی در اختیار موسسات غیرمجاز است. این موسسات دعای کمیل که نمی‌خوانند پولشویی می‌کنند.
این اقتصاددان می‌گوید: چرا آن را به تعویق می‌اندازی؟ آیا ما می‌توانیم در مسابقات جام جهانی حاضر شویم و مقررات فیفا را در نظر نگیریم؟ از ۱۹۸ کشور جهان ۱۹۴ کشور از جمله هم‌پیمانان ما مثل عراق، سوریه، روسیه و چین مقررات FATF را پذیرفته است. جهالت اقتصادی بزرگترین مانع پیشرفت و توسعه ایران است. اقتصاد ایران به شدت از این جهالت رنج می‌برد. مدیران کشور باید بدانند اگر قرار است در بین کشور‌های جهان سری داشته باشیم با روش‌های سنتی و برخورد‌های هیاتی هیچ کاری نمی‌توان کرد. اگر اقتصاد ایران بسته شود بهترین نوبلیست‌ها را هم که بیاورید هیچ کاری نمی‌توانند بکنند. اقتصاد ایران در گروی سیاست است.
روحانی بپرسد مجلس چه طرحی داده که دوات اجرا نکرده است؟
این استاد دانشگاه می‌پرسد: ما قانون داریم که حقوق مدیران ارشد حکومتی باید شفاف شود. شما الان به سایت وزارت دارایی افغانستان بروید کل وزرای این وزارت خانه، درآمدشان، ارث پدری، زیورآلات همسرانشان، کتاب‌هایی که نوشته اند قابل رویت است. افغانستان در این زمینه از ما پیشرفته‌تر است. آقای نماینده چرا دنبال شفافیت نیستی؟
پازوکی ادامه می‌دهد:ای کاش آقای روحانی روز سوال از نمایندگان بپرسد "کدام طرح را داده اید که به نفع ملت باشد و دولت با آن مخالفت کرده باشد؟ " در آخر می‌خواهم به آقای روحانی بگویم: مردم در انتخابات ۹۶ به شما به عنوان فرمانده صلح رای دادند نه فرمانده جنگ. من از شما عاجزانه می‌خواهم در مجلس خیلی صریح صحبت کنید. ملت ایران خواهان تعامل با جهان هستند. ما نباید دست به خود تحریمی بزنیم. همین امشب اگر حکومت اعلام کند مقررات FATF را می‌پذیرد، قیمت ارز حداقل هزار تومان کاهش پیدا خواهد کرد. اما وقتی ما حرف‌های تند می‌زنیم آثار منفی به جا خواهد ماند.