فرارو- دو روز گذشته صحن سیاست خارجی ایران، صحنه تک وپاتک بوده است. حسن روحانی با لحنی کم سابقه آمریکا را تهدید کرد و دونالد ترامپ پاسخ داد.
رییس جمهور گفت: «می‌گویند نمی‌گذاریم نفت ایران صادر شود و خیال می‌کنند وقتی ما می‌گوییم هنگامی که نفت ایران صادر نشود، هیچ کس نمی‌تواند نفت صادر کند به دنبال بستن تنگه هرمز هستیم در صورتی که راه‌های فراوانی وجود دارد و بستن تنگه هرمز روش ساده آن است، اما بسیاری تنگه‌های دیگر برای این کار در اختیار داریم.»
او افزود: «آقای ترامپ! ما مرد شرف و ضامن امنیت آبراه منطقه و امنیت مسیر کشتیرانی در طول تاریخ هستیم، با دم شیر بازی نکن، پشیمان کننده است. شما فکر می‌کنید ایران این قدر ضعیف است که اجازه دهد که شما به خواسته و به اهداف‌تان برسید؟»
بحث بستن تنگه هرمز پس از آن از سوی مقامات ایران مطرح شده است که آمریکا اعلام کرد که به دنبال آن است که صادرات نفت ایران را به صفر برساند، سیاستی که می‌تواند اقتصاد ایران را در معرض نابودی قرار دهد.
سخنان روحانی امروز با واکنش تند رییس جمهور آمریکا روبه رو شد. ترامپ در توئیتی نوشت: «به رئیس جمهور ایران، روحانی: هرگز و هرگز ایالات متحده را تهدید نکن، وگرنه بلایی سرتان خواهد آمد که کمتر کسی در تاریخ متحمل شده‌است. ما دیگر آن کشوری نیستیم که حرف‌های دیوانه‌وارتان درباره خشونت و مرگ را تحمل کنیم. حواست را جمع کن.»
همچنین شب گذشته
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در سخنانی در یک نشست با حضور ایرانیان گفت: «ما از برخورد با حکومت ایران در بالاترین سطوح آن هراسی نداریم.»
او ادامه داد: «تعهد داریم بیشترین فشار را بر حکومت برای جلوگیری از تولید ثروت و انتقال آن اعمال کنیم و این کار را انجام خواهیم داد. هسته این کارزار را اعمال مجدد تحریم‌ها علیه بخش انرژی و بانکی ایران تشکیل می‌دهد. تمرکز ما همکاری با کشورهای واردکننده
نفت خام ایران برای رساندن این واردات به کمترین مقدار و نزدیک صفر تا ۴ نوامبر (۱۳ آبان‌ماه) است.»
او از دیگر کشورهای خواست به این کارزار بپیوندند. با وجود این سخنان تند، اما وزیر خارجه آمریکا دوباره از آمادگی کشورش برای مذاکره با ایران سخن گفت.
وزارت خارجه ایران به این سخنان پمپئو واکنش نشان داد.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه سخنان وزیر خارجه آمریکا را نشانه "درماندگی" خواند.
قاسمی گفته است: "سخنرانی مزورانه و سخیف وزیر خارجه آمریکا در این جمع که صرفا یک اقدام ابزاری و تبلیغاتی بود، بیش از همیشه نشانگر درماندگی بی حد و حصر دولت آمریکا در شرایط پس از خروج غیرقانونی این کشور از برجام و عدم دستیابی به اهداف خود از این اقدام یک سویه و نابخردانه و انزوای جهانی ناشی از آن است. "
جنگ لفظی مقامات ایران و آمریکا در شرایطی رخ داد می‌دهد که ایران در حال مذاکره با اروپا برای تداوم برجام است.
سخنان اخیر حسن روحانی درباره مقابله با آمریکا و تبعات ممانعت از صادرات نفت ایران کم سابقه بوده است. برخی تحلیلگرات از این سخنان متعجب شده اند و می‌گویند اظهارات روحانی عبور از "میانه روی" و "اعتدال" است از سوی دیگر برخی دیگر می‌گویند، شرایط به گونه‌ای است که نمی‌توان از موضع ضعف با تهدیدات روبه رو شد.
بیشتر بخوانید:
کدام گزینه؛ مادر جنگ‌ها یا مادر صلح‌ها؟زیباکلام: انتقاد روحانی از آمریکا خانم موگرینی را ناراحت می‌کند!
دکتر عبدالرضا فرجی راد استاد دانشگاه، سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان و تحلیلگر مسائل ژئوپلتیک درباره جنگ لفظی مقامات ایران و آمریکا به فرارو گفت: «سخنان آقای روحانی برای خارجی‌ها حداقل از طرف دولت و آقای روحانی مطلب تازه‌ای داشت. آن‌ها مسئولین داخلی ایران را به دو دسته تقسیم کرده بودند، یک دسته موافق مذاکره و ارتباط با آمریکا و یک دسته هم مخالف مذاکره و ارتباط با آمریکا. حالا آن‌ها سخنانی یک پارچه و واحد از ایران می‌شنوند.»
او افزود: «این یکپارچگی با توجه به فشار‌های بیرونی به ایران به ویژه از سوی آمریکا کاملا طبیعی است. ایران از ابتدای انقلاب تاکنون با آمریکا مشکل داشته است، از ماجرای گروگانگیری، جنگ با عراق و دوران ریگان گرفته تا جنگ
خلیج فارس و بوش پدر، دوران کلینتون و بوش پسر، مذاکرات هسته‌ای و اوباما. اما هیچ وقت نبوده است که آمریکا و کاخ سفید علیه ایران شمشیر را از رو ببندد. با براندازان ایرانی همکاری کند، ایرانی‌ها را در داخل آمریکا علیه حکومت ایران تحریک و سازماندهی کند. این اتفاق در دوران ترامپ رخ داده است. در کنار این تلاش‌های سیستماتیک قدرت‌های منطقه‌ای هم پول زیادی علیه ایران خرج می‌کنند. عربستان، اسرائیل و امارات هم همگام با آمریکای ترامپ شمشیر را از رو بسته اند و یک مثلث ضد ایرانی (آمریکا، عربستان و متحدینش عرب، اسرائیل) تشکیل داده اند و اهداف شومی دارند.»
به گفته این استاد دانشگاه "به این ترتیب مقامات ایرانی به این نتیجه رسیده اند سیاست واحدی را اتخاذ کنند. این سیاست واحد هم با وادادگی جواب نمی‌دهد، چون طرف مقابل ایران حالت تهاجمی و طلبکارانه به خود گرفته است. رفتار طرف مقابل ایران از قبل هماهنگ شده، استراتژی برای آن تعریف شده و قدم به قدم این استراتژی پیش می‌رود. ما اطلاعات زیادی از جزییات این استراتژی نداریم لذا لازم بود که اولین قدم از طرف ایران برداشته شود که آن هم وحدت در بیان و کلام است. "
فرجی راد افزود: «قدم‌دیگر باید در داخل کشور برداشته شود. قدم دوم باید در راستای راضی نگه داشتن مردم باشد. این وحدت در سیاست خارجی باید در
مبارزه با فساد، سروسامان دادن به اقتصاد کشور و دوری از ریخت و پاش هم ایجاد شود که طرف خارجی متوجه شود که استراتژی که برای ایران تعیین کرده است استراتژی درستی نیست و این استراتژی جواب معکوس می‌دهد، هم از نظر سیاست خارجی و هم از نظر مسائل اقتصادی و سیاست داخلی. اگر وحدت رویه در سیاست خارجی ایجاد شود، اما در داخل اقدام جدی و مستمری صورت نگیرد، نمی‌توانیم موفق شویم.»
این استاد دانشگاه درباره این تحلیل که گفته می‌شود سخنان روحانی خروج از اعتدال و میانه روی بوده است، گفت: «من این تحلیل را نمی‌پذیریم. در مقام تحلیل نباید فقط چند جمله آقای روحانی مورد توجه قرار گیرد، باید کلیت سخنان ایشان را بررسی کرد و بعد تحلیل کرد. سخنرانی آقای
روحانی از ابعادی محافظه کارانه بود. عربستان، امارات و بحرین با آمریکا و اسرائیل علیه ایران متحد شده اند. آقای روحانی به درستی به بحث تلاش برای تجزیه ایران اشاره کرد. به نظر می‌رسد برخی کشورهای عربی و اسرائیل به این نتیجه رسیده اند که ایرانِ کوچکتر باعث تداوم حاکمیت آن‌ها می‌شود. با این وجود رییس جمهور تاکید کرد که ایران به دنبال برنامه ریزی برای بهبود روابط با بحرین، عربستان و امارات است، سه کشوری که متحد آمریکا شده اند.»
این کارشناس مسائل بین المللی افزود: «آقای روحانی بر همکاری با غرب و شرق تاکید کردند، پیش از آن رهبر انقلاب نیز بر گفتگو با اروپا تاکید کردند. همچنین آقای روحانی روز گذشته تاکید کرد که نگفته است فقط
تنگه هرمز، بلکه تنگه‌های دیگری هم وجود دارد. منظور آقای روحانی از تنگه‌های دیگر تنگه جبل الطارق، خلیج عدن و باب المندب نیست بلکه منظورش این است که راه‌هایی دیگری برای مقابله اقتصادی، سیاسی و... داریم. آقای روحانی می‌خواست بگوید اینطور نیست که دست ایران بسته باشد. اگر کار به جا‌های باریک بکشد، ایران نمی‌ایستد که نابود شود، ایران هم مقابله می‌کند. صحبت آقای روحانی این نیست که ایران سیاستش را تغییر می‌دهد. صحبت آقای روحانی برای امروز نیست برای فرداست، برای وقتی است که اگر آمریکا و متحدانش
فروش نفت ایران را به صفر رساندند.»
فرجی راد در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است که جنگ لفظی کنونی ایران و با آمریکا سرنوشتی شبیه به
جنگ لفظی آمریکا و کره شمالی پیدا کند، یعنی نهایتا دو طرف پای میز مذاکره بنشینند، گفت: «این حالت ممکن است. نباید مبالغه کرد، ولی احتمال ضعیفی در این باره وجود دارد. پومپئو شب گذشته در جمع ایرانیان چند بار به ایران حمله کرد، اما نهایت سخنش مذاکره بود. تیم ترامپ و خود ترامپ بار‌ها نشان دادند که به دنبال مذاکره با ایران هستند.
ترامپ در مذاکره با کره شمالی فعلا چیزی به دست نیاورده است، اما تبلیغات بزرگی به راه انداخته اند که به پیروزی بزرگی رسیده اند. در واقع
ترامپ یک سلبریتی است، فقط می‌خواهد عکس بگیرد. اما ایران در حال حاضر می‌گوید با آمریکا مذاکره نمی‌کند، ولی ممکن است این سیاست تغییر کند.»
روحانی فقط یادآوری کرد
به مزخرفات طبیعی ترامپ هم کاری ندارم
منفی افراد وطن فروش هم برایم مهم نیست
مهم این است که ترامپ پیام ما را شنیده است
همین