فرارو- زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان از نقش منطقه‌ای ایران ابراز نگرانی کرده و گفته: برلین و ریاض در رابطه با تحلیل وضعیت، دیدگاه مشترکی دارند. عربستان درباره ایران بسیار نگران است. ما نیز مانند عربستان درباره نقش سیاسی خارجی که ایران در منطقه ایفا می‌کند، بسیار نگران هستیم. وزیر خارجه آلمان با بیان اینکه روابط آلمان و عربستان محوری است، افزود: ما می‌خواهیم بدون آسیب رساندن به توافق هسته‌ای، به شکل مشترک با آمریکایی‌ها با مشکل نقش ایران در منطقه مقابله کنیم. در این زمینه، ما آشکارا آزمایش‌های موشکی ایران را محکوم کردیم. زیرا این آزمایش‌ها به هیچ وجه با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازگار نیست. هدف استراتژیک ما باید این باشد که ایران از چنین اقداماتی دست بردارد و به شکل سازنده رفتار کند.
وزیر خارجه در حالی از همسویی با آمریکا و ریاض در موضوع نقش منطقه ای ایران سخن گفته که از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا، بسیاری از تحلیل‌‌ها در ایران حاکی از جدایی کشورهای اروپایی از مواضع ایالات متحده بوده است. البته فقط آلمانی ها نبوده اند که همسو با آمریکایی ها موضع گیری کرده اند. پیش از برلین، امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه اظهاراتی در ارتباط با فعالیت‌های موشکی ایران بر زبان آورده بود که به مذاق مقامات ایران خوش نیامد. پاریس گفته بود: ایران متحد فرانسه نیست و باید در زمینه برنامه موشکهای بالستیک و نقش بی ثبات کننده اش در منطقه تجدید نظر کند.
همراهی این دو کشور اروپایی با آمریکا در حالی است که فرانسه و آلمان بعد از سخنان جنجالی ترامپ در مهرماه که پایبندی ایران به برجام را رد کرده بود، در بیانیه ای نسبت به واشنگتن موضع‌گیری کرده بودند. این بیانیه علاوه بر امضای پاریس و برلین به امضای لندن هم رسیده بود. در نشست سه شنبه شب شورای امنیت سازمان ملل انگلستان هم از همراهی خود با مواضع آمریکا سخن گفت.
در این نشست نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل با متهم کردن ایران به «رفتارهای بی‌ثبات‌کننده» از اعضای شورای امنیت خواست ایران را بابت فعالیت‌های موشکی هدف تحریم قرار دهد. او همچنین خواستار تصویب قطعنامه‌ای برای ممنوع کردن تمامی فعالیت‌های موشکهای بالستیک ایران شد. ماتیو جان ریکفرات، نماینده انگلیس ایران را به انتقال موشک به ارتش یمن برای حمله به ریاض متهم کرد و گفت که این اقدام خطر افزایش تنش‌ها و تهدید ثبات در منطقه را به همراه دارد. او همچنین از آزمایش‌های موشکی ایران هم انتقاد کرد و آن را با قطعنامه 2231، ناسازگار دانست.
اما چرا با گذشت تنها دو ماه از موضع گیری سه کشور اروپایی، آنها حالا با سیاست‌های دونالد ترامپ همسو شده‌اند؟ سیدجلال ساداتیان سفیر اسبق ایران در بریتانیا در این باره با فرارو به گفت و گو نشسته است. او سخن خود را با این جمله آغاز می کند که «از ماست که برماست.» این کارشناس مسائل بینالملل می‌گوید: وقتی سران سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) در برابر ترامپ می ایستند و اعلام می کنند که ایران در برجام به تعهدات خود در برجام عمل کرده است، این سوال پیش می آید که چرا ابتدا فرانسه و سپس آلمان در موضوعاتی مثل موضوع موشکی با آمریکا همراه شده اند. همراهی این کشورها با ایالان متخده عمدتا در موضوع بحث موشکی ایران است. این کشورها از بحث موشکی ایران به عنوان نقش منطقه ای ایران یاد می کنند و می‌گویند بحث موشکی ایران در یمن و قدرت موشکی این کشور دیده می شود.
باید دیپلماسی خود را فعال می کردیم
این کارشناس سیاست خارجی معتقد است: در پس پرده این موضع گیریها صهیونیست‌ها و لابی آنها در آمریکا قرار گرفته است. همچنین دیپلماسی آمریکا اکنون در حال کشیدن آجرهای زیرپای ایران است. اما چرا ما نباید در دیپماسی خود چنین اتفاقاتی را پیش‌بینی می کردیم؟ در حالی که ایران باید در این حوزه دیپلماسی خود را فعال می‌کرد و با استفاده از نیروهای کارآمد گذشته خود، آنها را به عنوان فرستادگان ویژه به کشورهای مختلف می‌فرستاد تا در رایزنی‌های خود توضیح می‌دادند و شفاف سازی می کردند چنین کاری صورت نگرفت. حتی اگر تهران قصد اعزام فرستادگان ویژه را نداشت، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران و یا افرادی از همین سطح اعتبار خاصی در مجامع بین‌‌المللی داشتند تا بتوانند با رفع ابهام از اینکه آمریکا آجرهای زیرپای ایران را بکشد جلوگیری کنند.
در دام موضع گیری‌های دولت قبل نیفتیم
ساداتیان ادامه می دهد: ممکن است امروز در ارتباط با مسائل موشکی یا حقوق بشری زمزمه‌هایی همسو با موضع‌گیریهای دوران محمود احمدی نژاد شنیده شود. احمدی نژاد می‌گفت: آنقدر قطعنامه صادر کنید تا قطعنامه دانتان پاره شود امروز هم در ارتباط با مسائل موشکی یا حقوق بشر ممکن است زمزمه هایی شنیده شود. اما تهران نباید در چنین دام خطرناکی بیفتد. سفیر اسبق ایران در بریتانیا معتقد است تهران باید آمریکا را در همان انزوایی که تا کنون در آن قرار گرفته بود نگه داشت و این یک دیپلماسی فعال می‌طلبد. او در بیان راه حل می‌گوید: نیروهای داخلی باید هماهنگی خود را با دیپلماسی کشور حفظ کنند. تندروهای آمریکا و صهیونیست‌ها از ناحیه برجام لطمه خورده اند و درصدد این هستند که لطمه وارد شده به خود را جبران کنند.
دیوانگی ترامپ را دست کم گرفتیم
این کارشناس مسائل بینالملل ادامه می دهد: ما ترامپ را دست کم می گیریم. او را دیوانه خطاب می کنیم اما همین دیوانه بازی های او کار دست ما می دهد. باید کاری کنیم تا ترامپ با مسائل داخلی خود همراه شود و فشارهای داخلی بر روی او افزایش پیدا کند.
ساداتیان یکی از جنبه های دیپلماسی پیش روی ایران را در تقویت لابی ایران در آمریکا می داند و می گوید: ترامپ در داخل آمریکا به اسلام ستیزی، اسلام هراسی و ایران هراسی روی آورده است. ایران هم باید دست به اقدامی متقابل بزند و از همین حربه علیه او در داخل آمریکا استفاده کند. ایران باید در داخل آمریکا فعال شود و کاری کند که آمریکا از داخل ضربه بخورد. اما در حالی که صهیونیست ها بیکار ننشسته اند و برای وارد کردن فشار به تهران فعالیت می کنند، ما یا با اقدامات خود بهانه به دست آنها می دهیم و یا در مواردی غفلت می‌کنیم. همچنین تهران باید در زمینه رابطه با کشورهای اروپایی هم فعال تر عمل کند و نباید اجازه دهد که وحدت بین اروپا و آمریکا شکل بگیرد.
پس لابی یا هزینه اضافی در آمریکا شاید چاره نباشد!