محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه در کنفرانس امنیتی مونیخ با بیان اینکه «در جهان امروز، رسیدن به امنیت به قیمت ناامنی دیگران، امری غیرواقع بینانه و حتی پوچ است» به کشورهای منطقه پیشنهاد داد برای برقراری هماهنگی های منطقه ای «مجمع گفت و گوی منطقه ای» را تشکیل دهند.
به گزارش ایرنا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی کنفرانس امنیتی مونیخ، ظریف که اولین سخنران روز سوم این کنفرانس بود، در بخشی از سخنان خود با اشاره به اینکه تروریسم در خاورمیانه ناشی از دخالت های نظامی بیگانگان است، تاکید کرد که مناقشه های این منطقه از جمله در عراق، بحرین و سوریه راه حل نظامی نداشته و نیازمند روند سیاسی است.
واقعیت های جهانی ، رویکردهای بازی با حاصل جمع صفر را به چالش کشیده است
ظریف که سخنرانی خود را با تاکید بر یک گذار شناختی متناسب با واقعیات گذار جهانی آغاز کرد، گفت: واقعیت های جهانی رویکردهای بازی با حاصل جمع صفر را به چالش کشیده و 'قالب بندی ها' و 'حقایق جایگزین' را مخدوش کرده است.
وی تاکید کرد: همه باید درک کنیم که در محیط جهانی شده امروز رسیدن به امنیت به بهای ناامنی دیگران امری غیرواقع بینانه و حتی پوچ است. باید درک کنیم در جهانی که شمار بازیگران امنیتی افزایش یافته و بازیگران غیردولتی، جایگاه قابل ملاحظه و البته عمدتا منفی در صحنه امنیت جهانی کسب کرده اند، هیچ قدرتی به تنهایی نمی تواند با چالش های جهانی یا منطقه ای برخورد کند.
کابوس خشونت و ترور در غرب آسیا محصول پویایی های منطقه نیست
وزیر امور خارجه تاکید کرد: از این دیدگاه، کابوس خشونت افراطی و ترور در غرب آسیا نه صرفا محصول پویایی های منطقه است و نه همانطور که همه دیده اند می توان آنها را در درون منطقه مهار کرد.
ظریف اضافه کرد: اولین گام ضروری برای پرداختن به این چالش، بازتعریف مشکل به شیوه ای است که بتواند به یک راه حل جمعی منجر شود.
فقدان امید، از اجزای اصلی بحران است
وی در این ارتباط به ریشه یابی تروریسم و افراط گرایی پرداخت و گفت: همه اتفاق نظر داریم که فقدان امید یکی از اجزای اصلی بحران است. احساس در حاشیه بودن منطقه ای یا جهانی، بدونِ هرگونه امیدی برای مشارکت و مهمتر از همه بدون برخورداری از احترام، یکی از عوامل وارد کردن افراد به خشونت و افراط گرایی است.
ظریف گفت: یکی دیگر از ریشه های جذب نیروی گروههای افراطی، مشکل مزمن اشغالگری است که با فلسطین آغاز شده و با مداخله های سیستماتیک سیاسی و نظامی برای تغییر شکل ساختار منطقه ای و ایجاد شتابزده یک نظم ادعایی جدید جهانی، پیچیده تر شده است.
وی افزود: در ارتباط با اجزای داخلیِ موزاییک پیچیده پیش روی ما، دشوار نیست که بتوانیم شکست نظام های دولتی را در بخش هایی از منطقه ما برای پاسخگویی به نیازهای اساسی مردم برای کرامت مشاهده کنیم.
تلاش برای خنثی کردن تهدید موجودیتی داخلی از طریق دشمن ساختگی خارجی، خطرناک است
ظریف در این ارتباط تاکید کرد: این اقدامی خطرناک و گمراه کننده برای همسایگان ما در منطقه است که تلاش کنند این تهدید موجودیتی داخلی را از طریق منحرف کردن خشم موجود به سمت دشمنان ساختگی خارجی، خنثی کنند.
ظریف ادامه داد: همچنین یک شبه عنصر ایدئولوژیک وجود دارد. برای نزدیک به چهار دهه، تکثیر جهانی ایدئولوژی «تکفیری» با منابع مالی خوب، بر اساس تفرقه، نفرت و انکار که هیچ ارتباطی با اسلام ندارد، بعنوان ترویج «اسلام میانه رو» برای رویارویی با «ایران رادیکال» عرضه شده است.
وی افزود: ترکیب این عناصر یک وضعیت انفجاری ایجاد کرده است. به همین علت، در حالی که ریشه ظهور گروههای تروریستی مانند جبهه النصره و داعش و چرخه خشونت بی رحمانه ، به ماجراجویی خارجی اوایل دهه 2000 می رسد، اما تسلیح و تامین اعتبار این گروهها توسط برخی دولت های منطقه را نمی توان نادیده گرفت.
وزیر امور خارجه اظهار داشت: آنها می خواهند با یک تیر، دو نشان بزنند: اول تهدید موجودیتی نارضایتی داخلی از نظام های ناکارآمد را منحرف سازند و در عین حال امیدوارند که توازن منطقه ای پیش از سرنگونی صدام حسین را احیا کنند. اما این تیر اکنون به شکل بومرنگ بازگشته است.
ظریف خاطرنشان کرد سرنگونی صدام و ایجاد دولت منتخب مردمی در عراق موجب هیجان ها و نگرانی هایی در برخی کشورهای منطقه در ارتباط با توازن در غرب آسیا به نفع ایران شد و این کشورها باور داشتند به هر قیمتی شده ، باید با آن مقابله کنند.
وی تاکید کرد: دو دهه پیش از آن نیز چنین نگرانی های نابجایی در پی انقلاب ایران موجب شد برخی از همسایگان ما به صدام کمک مالی و تسلیحاتی کنند.
تشکیل مجمع گفت و گوی منطقه ای بر اساس اصول مورد توافق کلی و اهداف مشترک
وزیر امور خارجه تاکید کرد: کشورهای منطقه خلیج فارس باید وضعیت تفرقه و تنش کنونی را پشت سر بگذارند و در مسیر برقراری هماهنگی های منطقه ای واقع بینانه حرکت کنند. این امر را شاید بتوان با یک مجمع گفت وگوی منطقه ای بر اساس اصول مورد توافق کلی و هدف های مشترک آغاز کرد. چنین مجمعی می تواند ارتقا دهنده تفاهم درباره طیف وسیعی از موضوعات از جمله اقدامات اعتمادساز و امنیت ساز و مبارزه با تروریسم ، افراط گرایی و فرقه گرایی باشد.
مناقشه های عراق، یمن، سوریه و بحرین راه حل نظامی ندارند
ظریف تاکید کرد: مناقشه ها در عراق ، سوریه ،یمن و بحرین راه حل نظامی ندارند. هر کدام از این مناقشه ها نیازمند راه حل سیاسی هستند بطوری که هیچ بازیگر واقعی از فرایند حذف نشود یا در نتیجه کار به حاشیه رانده نشود.
وی تصریح کرد: موفقیت تاریخی دیپلماسی بر اجبار در حل و فصل بحران هسته ای ایران نشان دهنده یک درس سیاسی ساده اما مهم است و آن اینکه تمام طرف های درگیر، مشکل را بطور قابل قبول برای همه طرف ها تعریف کردند که توانست منجر به یک راه حل قابل قبول متقابل شود. به بیان دیگر ، طرف ها اذعان کردند که باید انتظارات حداکثری خود را به نفع یک راه حل عملی کنار بگذارند.
وی در پایان گفت: از این رو چالش در درجه اول یک چالش شناختی است و امیدوارم که رهبران جهان عزم آن را داشته باشند.