دولت ترکیه بیش از سه دهه آن‌چنان از گردشگری و هتلداری این کشور حمایت کرد که در قرن 21 موفق شد نه تنها آن را به یکی از 10 صنعت پیش‌رو و درآمدزا در این کشور تبدیل کند، بلکه مدلی موفق و مثال‌زدنی در کشور همسایه‌اش، ایران شود.
اما مساله اصلی در جریان توسعه گردشگری خاورمیانه آن است که چرا به زعم فعالان گردشگری ایران، مرغ همسایه همیشه غاز بوده و حسرت حمایت‌های دولت ترکیه بر دل سرمایه‌گذاران وطنی نشسته است؟
«کاظم زوتو»، عضو هیات مدیره جامعه هتلداران ترکیه در توضیح بخشی از حمایت‌هایی که دولت آن کشور از صنعت گردشگری و هتلداری در سه دهه اخیر داشته است، به ایسنا، گفت: البته از دولت نمی‌توان انتظار زیادی داشت، چرا که ما به عنوان بخش خصوصی که مدام با گردشگران در ارتباطیم، به نسبت دولت اطلاعات بیشتری از اوضاع و احوال و همچنین جزییات این صنعت در اختیار داریم. در واقع ما فقط در زمینه هماهنگی و اطلاع دادن با دولت همکاری می‌کنیم.
او به سیاست‌های تشویقی دولت ترکیه در آغاز راه صنعت گردشگری این کشور اشاره کرد و افزود: دولت در سال‌های 1980 تا 1985 به صنف گردشگری اختیاراتی داد تا راه برای فعالیت این صنف باز شود. یکی از این سیاست‌های تشویقی، واگذاری زمین‌هایی با نرخ پایین اجاره به مدت 49 سال بود تا سرمایه‌گذاران با اختیار تام در آن مناطق کار کنند.
زوتو سیاست‌های دولت را در توسعه صنعت گردشگری و باز شدن راه سرمایه‌گذاری، به شدت تاثیرگذار دانست و به حمایت‌های مالیاتی دولت از هتلداران تا سال 2013 اشاره کرد و درباره سیاست‌های جدید مالیاتی این کشور در دوره جدید، توضیح داد: در حال حاضر دو روش برای پرداخت مالیات در ترکیه وجود دارد، یکی مالیات بر ارزش افزوده است که با صدور هر فاکتور، 8 درصد به دولت مالیات داده می‌شود و روش دوم، پرداخت مالیات از سود است، یعنی هتل هر چه سود و درآمد کسب می‌کند متغیر بین 25 تا 30 درصد به دولت مالیات می‌دهد.
عضو هیات مدیره جامعه هتلداران ترکیه که جزو هیأت همراه وزیر گردشگری این کشور در سفر اخیرش به ایران بود، به موضوعی فراتر از برخورد صرف اقتصادی با صنعت گردشگری پرداخت و بیان کرد: این صنعت علاوه بر اینکه امتیازهای اقتصادی گسترده‌ای دارد، از امتیازهای فرهنگی نیز بهره می‌برد، چرا که با صنعت گردشگری می‌توانید چهره فرهنگی کشور خود را در عرصه بین‌الملل ارتقا دهید و آن را درست کنید.
او به شیوه‌ای که در کشورش برای تبلغ استفاده شده است، اشاره کرد و افزود: در گذشته پارامترها و اختیارات کمی برای معرفی کشور وجود داشت، مثلا وزارت خارجه و سفارتخانه‌ها می‌توانستند برای ترکیه تبلیغ کنند، درحالیکه بهترین و جدیدترین روش برای معرفی کشورها، انسان‌ها هستند. تا وقتی آن‌ها به کشورتان نیایند و آن را نشناسند و در برگشت، از کشور شما تعریف نکنند، تاثیر دلخواه ایجاد نمی‌شود، موضوعی که اکنون ترکیه بر آن اتکا کرده است.
دولت ترکیه برنامه‌ای را تنظیم کرده بود که تا سال 2023 بیش از 70 میلیون گردشگر با درآمدی بالغ بر 85 میلیارد دلار کسب کند. این کشور با حرکت منظم روی یک برنامه جامع موفق شد جزو 10 کشور محبوب گردشگران و البته در فهرست پردرآمدترین مقاصد گردشگری قرار گیرد. هر چند در یک سال گذشته حملات تروریستی، این برنامه را غافلگیر کرد. طبق آمارهای رسمی دولت ترکیه، درآمد گردشگری این کشور در سه‌ماهه نخست سال 2016 تحت تاثیر ناامنی‌های اخیر، 16 درصد کاهش داشت. با آن که جامعه هتلداران ترکیه زمستان گذشته اعلام کرد 50 درصد ظرفیت اتاق‌هایش خالی مانده، اما اکنون فعالان گردشگری این کشور با همراهی دولت تصمیم گرفته‌اند جریان آب را به نفع خود تغییر دهند. جامعه هتلداران ترکیه هیچ تمایلی ندارد در رسانه‌های ایران از ضرهای اقتصادی که در چند ماه گذشته متوجه سرمایه‌گذاران این کشور شده است، سخن بگوید و دیگران را متوجه شرایط سختی کند که بر این کشور وارد شده است. به زعم هتلداران تُرک، این ضرر برای کشوری که در منطقه سخت سیاسی واقع شده، طبیعی است، با این وجود از مذاکره‌کنندگان صلح این توقع را دارند که ثبات را به منطقه بازگردانند تا جلو ضررهای بیشتر گرفته شود.
کاظم زوتو در این باره به خبرنگار ایسنا، گفت: این ناامنی‌ها فقط به ترکیه محدود نمی‌شود و همه کشورها را در برگرفته است. ایران و ترکیه، کشورهایی هستند که در منطقه جغرافیایی سختی قرار گرفته‌اند. بودن در این منطقه شرایط خاص خود را دارد. اتفاقات غیرقابل کنترلی که رخ می‌دهد، بخش‌های دیگری از جمله گردشگری را تحت اثر قرار می‌دهد. مهمترین فاکتور گردشگری امنیت و ثبات است که این دو باید باشد تا گردشگران با اطمینان به کشورهای ما سفر کنند.
او ادامه داد: ضرر هتل‌ها در این مدت به نسبت فضا و فعالیت شان متفاوت بوده است و من از رقم‌های آن خبر ندارم. البته این موضوع خیلی مهم نیست که بدانیم هتل‌های ما تا کنون چقدر ضرر داده‌اند، مهم آن است که از این پس چگونه می‌توان جلو ضرر را گرفت.
عضو هیات مدیره جامعه هتلداران ترکیه افزود: وجهه بین‌المللی یک کشور در صنعت گردشگری خیلی مهم است. جلوگیری از این ضرر اقتصادی به طور صددرصد در اختیار ما نیست. هر زمان که منطقه به صلح و آرامش رسید، مشکلاتی که ناامنی برای کشور ما و سایر کشورها پیش آورده، به حداقل خواهد رسید. این هم در اختیار ما نیست، آن‌هایی که در سطوح عالی‌تر مذاکرات صلح را انجام می‌دهند باید بتوانند این شرایط را کنترل کنند.