مدیرعامل زنان سرزمین خورشید با تاکید بر ضرورت ایجاد خانه‌هایی برای نگهداری از زنان بی‌سرپناه دارای فرزند گفت: گاهی مسئولان این احساس خطر را دارند که با خدمت به زنان بی‌سرپناه مورد اتهام قرار گیرند که از زنان دارای روابط جنسی پرخطر حمایت می‌کنند.
به گزارش ایلنا، لیلا ارشد درباره وضعیت و نیازهای زنان کارتن‌خواب با بیان اینکه مددسرا یا گرمخانه‌ای که زنان کارتن‌خواب را در تعداد زیاد پذیرش کند، سراغ ندارم؛ گفت: اما در تهران خوابگاه‌هایی برای این زنان وجود دارد که در حال حاضر سه مورد از آنها را می‌شناسم. این مراکز به زنان خدمات کاهش آسیب ارائه می‌دهند. همچنین از زنانی که تمایل دارند، شب را در این خوابگاه‌ها بگذرانند؛ نگهداری می‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه تعداد زنان نیازمند به چنین خدماتی بسیار بیشتر از تعدادی است که در این خوابگاه‌ها پذیرش می‌شوند، ادامه داد: زنان بی‌سرپناه شب را در این خوابگاه‌ها گذرانده، استحمام کرده، غذایی ساده می‌خورند و صبح را در خارج از این مراکز می‌گذرانند.
ارشد افزود: خوابگاه با گرمخانه فرق دارد. گرمخانه‌ها معمولا حالت اردوگاهی دارند و تعداد زیادی از افراد بی‌سرپناه را پذیرش می‌کنند، در حالی که برای زنان حضور در چنین اماکن شلوغی چندان مناسب نیست و تجربه نشان داده که نگهداری از زنان در تعداد بالا و به صورت اردوگاهی می‌تواند برای اهالی محل و گردانندگان، سازمان‌های حمایتی و خود زنان مشکلاتی را ایجاد کند.
نگهداری اردوگاهی از زنان بی‌سرپناه تجربه‌ای ناموفق
مدیرعامل زنان سرزمین خورشید خاطرنشان کرد: در نگهداری‌های اردوگاهی موفقیت زیادی نصیب زنان نمی‌شود، چرا که آنان مجبورند؛ صبح بدون هیچ گونه تخصص و اشتغالی دوباره به جامعه بازگردند، این در حالی است که برای تامین معاش و زندگی خود راهی ندارند. یک مرد می‌تواند؛ برای امرار معاش بارکشی یا زباله‌گردی کند، اما حقیقتا زنان نسبت به مردان محدودیت‌های بیشتری برای کسب درآمد دارند.
وی با اشاره به طرح پیشنهادی خود مبنی بر ایجاد خانه‌هایی برای نگهداری و آموزش زنان بی‌سرپناه دارای فرزند، اظهار کرد: وقتی زنان در خانه‌ای در تعداد کم پذیرش شوند و رفت و آمدها به صورت معمولی انجام شود و شرایطی برای زنان فراهم شود که اموری همچون نظافت، آشپزی، خرید و... را خودشان انجام دهند، نتایج بسیار بهتری دارد.
ارشد تصریح کرد: زندگی در چنین خوابگاه‌هایی زمینه‌ساز تغییر رفتار این گروه شده و موجب می‌شود؛ زنان از رفتار کارتن‌خوابی و بی‌هویتی تغییر رویکرد داده و هویت خود را بازیابی کنند.
ضرورت نگهداری از مادران و فرزندان بی‌سرپناه در مراکز خاص
وی با اشاره به بارداری در زنان کارتن‌خواب بیان کرد: نمی‌توان آنها را در اماکنی شلوغ که زنان با فرزندانشان زندگی می‌کنند؛ نگهداری کرد، اما اگر چنین پانسیون‌هایی برای زنان بی‌سرپناه دارای فرزند در نظر گرفته شود، کودکان آنها می‌توانند در امنیت به سر برده و مادران نیز مسئولیت نگهداری از خانه و امور خانه‌داری همچون پخت و پز را انجام بر عهده می‌گیرند.
مدیرعامل زنان سرزمین خورشید اضافه کرد: در چنین شرایطی می‌توانیم؛ زنان را برای داشتن زندگی متعارف و معمولی آماده کنیم. مددسرا یا گرمخانه برای افرادی که به دلیل فقر، اعتیاد یا مهاجرت‌های حساب‌نشده از شهرستان می‌آیند، مناسب است اما برای زنان دارای فرزند این اماکن مناسب نیست و بهتر است برای این زنان خانه‌هایی مخصوص در نظر گرفته شود که آنان در این خانه‌ها توسط مددکار و روانشناس کسب مهارت کرده و بیاموزند که چگونه به عنوان یک فرد معمولی در جامعه زندگی کنند.
حمایت‌های صورت گرفته در مددسراها کافی نیست
ارشد با تاکید براینکه حمایت‌های انجام شده در مددسراها موقتی و مقطعی بوده و برای زنان کافی نیست، اضافه کرد: زنان نیازمند خدمات درمانی و بهداشتی هستند و خانه‌های پیشنهادی مذکور می‌توانند خانه‌های موقت باشند که زنان بعد از شش ماه تا یک سال زندگی در آن مهارت‌آموزی داشته و برایشان اشتغال ایجاد شده و در نهایت به عنوان یک شهروند به زندگی عادی بازگردند و جای خود را به نفر بعدی دهند.
وی تصریح کرد: اگر مادران آسیب‌دیده در پناه‌گاه‌های کوچک 10 یا 12 نفره توانمند شده و یاد بگیرند؛ چگونه دوباره به جامعه بازگردند، می‌توانند ثبات یافته و برای فرزندانشان مفید باشند. در حقیقت زنان باید در چنین خانه‌هایی مادری کردن را بیاموزند.
وجود فرزند، انگیزه‌ای برای کنار گذاشتن رفتارهای پرخطر
این مددکار اجتماعی با بیان اینکه معمولا افرادی که به کارتن‌خوابی و اعتیاد کشیده می‌شوند، به دلیل خراب کردن تمامی پل‌های پشت سرشان شرایط سختی را تجربه می‌کنند، اظهار کرد: چنین افرادی مهارت‌های اجتماعی را نیاموخته‌اند، زیرا وقتی فرد در خانواده نابسامان که از مشکلات اعتیاد، طلاق، قاچاق یا بی‌سرپناهی رنج می‌برد، پرورش می‌یابد نمی‌تواند، مهارت‌های رسمی و غیررسمی والدی را بیاموزد و در آینده نمی‌تواند، والد مناسبی باشد.
وی خاطرنشان کرد: افراد پرورش یافته در خانواده به طور غیررسمی از طریق والدین‌شان مهارت‌آموزی می‌کنند، چرا که متاسفانه در کشور ما شیوه‌های فرزندپروری به جوانان آموزش داده نمی‌شود. بنابراین ما به شکل غیررسمی از پدر، مادر یا معلم خود می‌آموزیم.
ارشد گفت: اگراین گروه از زنان در خانه‌های کوچک که توجه محله را جلب نمی‌کند فرزندانشان را بزرگ کنند و از حمایت‌های مشاوره‌ای بهره‌مند شده و زندگی متعارفی داشته باشند، به تدریج خواهند توانست به این سبک زندگی ادامه دهند.
مدیر عامل زنان سرزمین خورشید تصریح کرد: در حال حاضر اگر مادری به همراه فرزند خود بی‌سرپناه باشد، هیچ سرپناه یا خانه میان‌راهی وی را به همراه کودکش نمی‌پذیرد و در نتیجه مادر مجبور می‌شود فرزند خود را به بهزیستی بسپارد که کار چندان راحتی نیز نیست. به علاوه معمولا مادر تمایل دارد، از فرزندش محافظت کند و نمی‌خواهد از وی جدا شود.
وی با تاکید براینکه بسیاری از زنان کارتن‌خواب و معتاد زمانی که صاحب فرزند می‌شوند، سعی می‌کنند؛ رفتارهای پرخطر خود را به تدریج کم کرده و تلاش کنند تا مادران مناسبی باشند، گفت: این زنان دوست ندارند؛ فرزندانشان مشکلات آنان را تجربه نکنند. این در حالی است که مادر بی سرپناهی که آرزوی داشتن زندگی سالم و پرورش فرزند خود را دارد، بدون داشتن سرپناه نمی‌تواند این کار را انجام دهد.
کودک برای داشتن آینده‌ای سالم نیاز به امنیت دارد
ارشد افزود: اگر نهادهای حمایتی و مسئول بپذیرند که ضروری است؛ برای چنین مادرانی سرپناه فراهم شود کودکان آنها می‌توانند؛ در محیطی امن، فارغ از مشکلاتی نظیر مورد تعرض قرار گرفتن توسط سایر افراد کارتن خواب یا قاچاقچیان یا آسیب دیدن توسط حیوانات زندگی کنند.
این مددکار اجتماعی با بیان اینکه کودک با زندگی کردن در محیط امن می‌تواند در آینده زندگی سالمی داشته باشد، چرا که یکی از نیازهای بشری امنیت است، اظهار کرد: کودکانی که به دلیل بی‌سرپناهی مادر در خیابان‌ها زندگی می‌کنند، معمولا دچار مشکلات عدیده‌ای می‌شوند، چنانکه از نیازهای اولیه مانند غذا، پوشاک و محیط خواب مناسب محروم بوده و همچنین از امنیت، حریم خصوصی و حفظ فیزیک بدن‌شان عاجزند.
وی با تاکید براینکه معمولا کودکان دارای مادر بی‌سرپناه در معرض همه نوع آزار جسمی، جنسی، عاطفی، اجتماعی و روانی هستند، تصریح کرد: نتیجه این موضوع آن است که در آینده با گروهی مواجه خواهیم شد که آنان نیز از یک زندگی سالم برخوردار نیستند. معمولا این کودکان در پارک‌ها و خیابان‌ها شب را به صبح می‌رسانند یا در بهترین حالت در کنج فضاهای بسته و کوچکی که آنها را از هیچ آسیبی مصون نمی‌دارد، زندگی‌می‌کنند. حتی در مواردی این کودکان دزدیده شده و مشخص نیست، در چه شرایطی به سر برده و چه آینده‌ای برایشان رقم می‌خورد.
کودکان خماری که مخدر مصرف نمی‌کنند
ارشد ادامه داد: کودکانی که در پارک‌ها و خیابان‌ها بزرگ می‌شوند، به هیچ وجه امیدی برای داشتن کودکی و نوجوانی سالم نخواهند داشت و شرایط بسیار سختی را تجربه می‌کنند. گاهی کودکان به همراه مادران خود در اتاق‌هایی کوچک شب را به صبح می‌رسانند که در آن اتاق تعداد زیادی زن و مرد که هیچ نسبتی با هم ندارند می‌خوابند و مواد مصرف می‌کنند.
مدیر عامل زنان سرزمین خورشید افزود: زندگی در این اتاق‌ها برای کودکان عدم امنیت، تعرض و نبود هوا و غذای مناسب را به دنبال دارد. بسیاری از کودکانی که در چنین اتاق‌هایی زندگی می‌کنند، اصطلاحا «بخوری» می‌شوند، یعنی این کودکان مصرف‌کننده نیستند، اما به دلیل دود و بخور ناشی از مصرف مواد مخدر در اطراف‌شان به این مواد وابسته شده و درد و فشار ناشی از نیاز به مخدر را در خود احساس می‌کنند.
وی با بیان اینکه گاهی مادری که وضعیت مناسبی ندارد و مصرف‌کننده مواد مخدر و محرک است، برای آرام کردن و خواباندن کودک خود از متادون یا سایر مخدرها و محرک‌ها استفاده می‌کند، عنوان کرد: در چنین شرایطی مادر نیز همچون فرزند خود از سرما، گرما، گرسنگی و ... در رنج است و این عمل را راهکاری برای آرام کردن کودک خود می‌داند، اما اگر مادر تحت درمان قرار گرفته و با فرزندش در اماکن امن به سر برد، فرزند او نیز از شرایط مناسبی برخودار خواهد شد.