الهه کولایی گفت: مردم ایران در انتخابات ریاست جمهوری 92 اوج بلوغ سیاسی خود را نشان دادند و از تجربیات ارزشمند خود و دیگران استفاده کردند و نشان دادند که باز هم به صندوق آرا به عنوان بهترین و کم‌هزینه‌ترین مسیر برای حرکت به دموکراسی اعتقاد دارند.
این استاد دانشگاه و نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی عصر امروز در نشست «دانشجویان و آینده سیاسی ایران» که از سوی سازمان دانشجویی حزب اسلامی کار برگزار شده بود، با بیان اینکه "در کشور از سرمایه‌ها و فرصت‌های خود گاه به نحو احسن استفاده نکرده‌ایم"، به برخی از تجربیات تاریخی ملت ایران در مقاطع مختلف اشاره کرد و گفت: تکاپو و تلاش‌هایی در بین ایرانیان برای دستیابی به جایگاه بهتر در طول تاریخ وجود داشته که از جمله آن می‌توان به بحث انقلاب مشروطه اشاره کرد.
وی با اشاره به اهداف ملت ایران در انقلاب مشروطه یادآور شد: مردم ایران در این انقلاب برای وارد کردن قانون به کشور در راستای رفع استبداد تلاش کردند، چراکه تصور داشتند با تصویب قانون اساسی قدرت مهار می‌شود و قانون اساسی حقوق و آزادی‌های مردم را مشخص می‌کند ولی این تلاش‌ها و فداکاری‌ها با دیکتاتوری رضاخان خاتمه پیدا کرد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در مقاطع بعدی نیز این تلاش‌ها و تحرکات ادامه داشت و ما شاهد جنبش‌های قابل توجهی بودیم که از جمله می‌توان به جنبش ملی شدن صنعت نفت که برای دیگر کشورهای منطقه گاه تبدیل به الگو شد، اشاره کنیم. در این ارتباط بدون توجه به موزانه قدرت در نظام بین‌الملل تلاش‌های ارزشمندی صورت گرفت ولی حاصل این جنبش چه بود؟ بعداً دیدیم که در پی این تلاش‌ها، قراردادی اجرایی می‌شود که ناقض این تلاش‌ها بود و نظام دیکتاتوری این دستاوردها را زیر سوال می‌برد.
وی با بیان اینکه "ایران جزو کشورهایی محسوب می‌شود که در آن، محیط بین‌المللی و سازوکارهای خارجی، تحولات داخلی را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد"، گفت: بر اساس نگاه علمی نمی‌توان از ساختار بین‌المللی برای بررسی پدیده‌ها غفلت کرد، چراکه این عامل مؤثری است.
کولایی همچنین با بیان اینکه "انقلاب در شرایطی پیروز شد که ساختار دو قطبی در جهان وجود داشت"، گفت: در چارچوب چنین نظامی انقلاب اسلامی رخ داد و در حرکت جدیدی که ملت ایران آغاز کرد، دین و ارزش‌های الهی بسیار مؤثر بود. در واقع این حرکت جدید به نام دین و بر اساس آرمان‌های الهی صورت گرفت که برای ایرانیان در طول تاریخ 1400 ساله از ارزش زیادی برخوردار بوده است و این موضوع مبنای یک نظام سیاسی در ایران برای خروج از استبداد و عقب‌ماندگی شد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه "با پیروزی انقلاب اسلامی زلزله‌ای در سطح منطقه وقوع یافت و در چارچوب نظام دوقطبی نگرانی‌هایی از این تحول ایجاد شد"، ادامه داد: ایران یکی از معدود کشورهای جهان است که حتی در موقعی که خواسته منزوی شود، جهان به او اجازه چنین موضوعی را نداده است. مثلاً در طول جنگ جهانی اول و دوم می‌بینیم که ایران موضع بی‌طرفی و انزوا را اتخاذ می‌کند ولی نیروهای نظامی کشورهای درگیر در این دو جنگ خاک ایران را مورد توجه خود قرار می‌دهند و بررسی‌ها به ما نشان می‌دهد که اگر ایران حتی بخواهد نمی‌تواند منزوی شود.
وی با بیان اینکه "با فروپاشی شوروی، با فضای جدیدی مواجه شدیم"، افزود: در پی این اتفاق، فرصت‌هایی برای ما ایجاد شد که ما از این فرصت‌ها به نحو احسن استفاده نکردیم. فروپاشی شوروی موقعیت جغرافیایی ما را برجسته و فرصت مغتنمی را ایجاد کرد. در واقع مائده آسمانی که بر ما ناظر شد، لقمه جویده شده‌ای بود که باید قورت می‌دادیم ولی دادیم بیرون. ما متأسفانه به دلیل نگاه ایدئولوژیک بر سیاست داخلی و خارجی و تحت تأثیر بایدها و نبایدهایی و بدون توجه به واقعیت‌ها چنین فرصت‌هایی را از دست داده‌ایم.
کولایی اضافه کرد: فرآیندهای داخلی کشور برای دموکراتیک شدن، توزیع قدرت و پذیرفته شدن سهم مناسب قدرت هیچ‌گاه از فراز و فرودهای بین‌المللی و تحولات بیرونی جدا نبوده است.
وی با بیان اینکه "متأسفانه گاه با نگاه ساده‌انگارانه‌ای به تبیین مسائل سیاسی پرداخته‌ایم و چون با انبوهی از اخبار مواجه بوده‌ایم، فکر نکردیم که هر کدام از آنها در کجای پازل قرار می‌گیرد"، گفت: این موضوع یکی از عواقب علم نشمردن علوم سیاسی و علوم انسانی در کشور ماست. باید نگاه مبتنی بر واقعیت به مسائل داشت و با رویکرد علمی به تنظیم روابط با کشورها و تعامل با جامعه جهانی بپردازیم. ما باید بر بازی برد - برد تاکید داشته باشیم. تاکید بر بازی برد - باخت شاید در مقطعی منافع ما را به پیش ببرد ولی در نگاه طولانی‌مدت، بازی‌ای نیست که تأمین‌کننده منافع ما باشد.
این نماینده پیشین مجلس با استقبال از توافق ژنو و همچنین تلاش دولت برای تعامل با کشورهای، منطقه خاطرنشان کرد: رقبا و مخالفان ما تلاش می‌کنند حس بی‌اعتمادی را در منطقه گسترش دهند. امیدواریم که در دوران جدید شاهد این باشیم که از فرصت‌هایی که در سطح بین‌الملل ایجاد می‌شود به نحو مطلوب‌تری بتوانیم استفاده کنیم و به مانند قبل شاهد از دست رفتن قدرت نباشیم.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه "در مقطعی شاهد ایجاد موج‌های دموکراتیک‌سازی و انقلاب‌های رنگی در آسیای میانه و منطقه قفقاز بودیم"، اظهار کرد: متأسفانه در این روند شاهد بودیم که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها بر موج مطالبات مردم این کشورها سوار شدند و گاه موج این انقلاب‌ها به تقویت نظام‌های اقتدارگرا در برخی از کشورها مانند ازبکستان در آن منطقه کمک کرد.
این استاد دانشگاه همچنین با اشاره به انتخابات سال 92 گفت: آنچه که در ایران رخ داد، اوج بلوغ سیاسی بود و مردم ایران از تجربیات ارزشمند خود و دیگران استفاده کردند و نشان دادند که باز هم به صندوق آرا به عنوان بهترین و کم‌هزینه‌ترین مسیر برای حرکت کردن به سمت دموکراسی اعتقاد دارند. در واقع 24 خرداد گامی به سمت جلو در یک رویکرد اعتدالی بود و پرهیز از آنچه در سال‌های گذشته هزینه‌های گزافی را برای کشور ما تحمیل کرد.
کولایی با بیان اینکه "در طول سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران یکی از مسائل مورد توجه در سطح بین‌المللی بوده است"، گفت: ما در گذشته گاه بدون استفاده از رویکرد مناسب در تعامل منطقه‌ای و جهان به کارت بازی دیگران تبدیل شده بودیم و باور دارم که در فضای ایجاد شده در کشور، بر اساس رویکرد واقع‌گرایانه و با توجه به سطح توسعه کشور و تجربیاتی که در اختیار داریم و همچنین شیوه اعتدالی که ملت ایران انتخاب کرده و تلاش دارد اصلاح از درون به نظام صورت بگیرد، این مسائل به قدرتمند شدن جامعه و سامان یافتن نیروهای اجتماعی کمک می‌کند.
وی در بخش پایانی صحبت‌های خود تصریح کرد: وقتی دموکراسی از داخل خانه شکل نگیرد، پایداری نخواهد داشت و وقتی نهادهای دموکراتیک با فرهنگ دموکراتیک همراه نشوند، به ثمر نخواهند نشست.