افشاگری درباره وضعیت مالی سه پروژه سینمایی

 سید محمد مهدی طباطبایی‌نژاد مدیر جدید مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی پس از حضورش در این مرکز با یکی از حاشیه‌ای ترین پروژه‌های سینمایی ایران روبرو شده چراکه کارگردان «لاله» ادعا کرده که اساسا این پروژه سینمایی به مرکز گسترش تعلق ندارد بلکه مالکیت آن دراختیار یک شرکت کانادایی است.

این مدیر سینمایی در پاسخ به پرسش ایسنا درباره‌ی برخی پروژه‌های حاشیه‌دار از جمله «لاله» توضیح داد: 3 پروژه «لاله»،‌ «شهابی از جنس نور» و «رنج و سرمستی» وضعیت مطلوبی ندارند که البته به آن‌ها فیلم «شهید بازسازی» (به کارگردانی پسر جواد شمقدری) را هم که به حالت تعلیق درآمده است، باید اضافه کرد.

90 درصد بودجه‌ی مرکز گسترش را 3 پروژه، سال گذشته در اختیار گرفتند
طباطبایی‌نژاد توضیح داد: در سال گذشته پروژه‌های «لاله»، «شهابی از جنس نور» و«رنج و سرمستی» حدود 90 درصد بودجه مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی را در اختیار گرفتند به طوری که در یکسال گذشته 10 میلیارد و 500 میلیون تومان صرف این سه پروژه شده است، در حالی که کل بودجه‌ این مرکز، حدود 12 میلیارد تومان است، به این ترتیب در شرایط فعلی و با یک و نیم میلیارد تومان باقی مانده، هزینه‌های فعالیت‌های دیگر مرکز گسترش اعم از بخش‌های مستند و انیمیشن‌، جشنواره‌ها و حتی حقوق پرسنل از همان یک و نیم میلیارد تومان پرداخت شده است.

ما با ادعای اتاق شیشه‌ای آمده‌ایم
مدیر جدید مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی پیش از ارایه توضیح کامل درباره‌ی پروژه‌های سینمایی حاشیه‌دار این مرکز تاکید کرد: ما با این ادعا که در مرکز گسترش همه چیز در یک اتاق شیشه‌ای رخ می‌دهد‌، آمده‌ایم و هرچه در اینجا مطرح می‌کنم بیان واقعیت است و قصد ندارم مدیران سابق را زیر سوال ببرم. من با آقای آقامحمدیان (مدیر سابق مرکز گسترش) دوست بوده و هستم. امیدوارم پس از بیان این مطالب هم دوست بمانیم و ایشان قضاوت اشتباهی از صحبت‌های من نداشته باشد، چرا که می‌دانم مدیریت مرکز تحت اوامر مدیران مافوق به پرداخت بسیاری از هزینه‌ها مجبور شده است.

طباطبایی‌نژاد با اشاره به جلسه‌ای که سه شب قبل با پروانه پرتو و اسدالله نیک‌نژاد، تهیه‌کننده و کارگردان فیلم سینمایی «لاله»، داشته است، گفت: تا کنون 6 میلیارد و 500 میلیون تومان برای فیلم «لاله» توسط مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی هزینه شده است و البته سکانس‌های پایانی فیلم که حدود 30 دقیقه هستند و باید در پیست اتومبیلرانی فیلمبرداری شوند، باقی‌ مانده‌اند.

او با بیان اینکه به گفته تهیه‌کننده، سکانس‌های مهمی از فیلم باقی‌مانده است‌، اضافه کرد: در حال حاضر برای اینکه فیلمبرداری تمام شود، حدود 3 میلیارد تومان بودجه نیاز است. این در حالی است که پیش از این، یک و نیم میلیارد تومان به تهیه‌کننده دیگر و یک وجه علی‌ الحساب به کارگردان، پیش از ورود خانم پرتو به پروژه توسط بنیاد سینمایی فارابی پرداخت شده بود که البته این مبلغ به پرداخت‌های خانم پرتو ارتباطی ندارد اما به طور کلی طبق قراردادی که خانم پرتو با مرکز دارد، 8 میلیارد تومان بودجه درخواست کرده بود که تا کنون پنج میلیارد آن هزینه شده است.

برای تکمیل «لاله» 5 میلیارد نیاز دارند
وی با تاکید بر اینکه «بر این اساس تهیه‌کننده تا پایان کار و طبق قراردادش به 3 میلیارد تومان بودجه نیاز دارد‌» گفت: برای بخش پس از تولید نیز کارگردان تمایل دارد در خارج از کشور کار دنبال شود، البته تهیه‌کننده قصد دارد در این مرحله کار را ادامه ندهد اما نکته مهم این است که ‌ آقای نیک نژاد درباره این بخش از کار برآوردی را به رئیس سازمان سینمایی وقت (جواد شمقدری) داده و موافقت او را برای یک بودجه 600هزار دلاری گرفته بود.

طباطبایی‌نژاد ادامه داد: بنابراین اگر فرض کنیم همه آنچه روی کاغذ، گفته شده است در عمل هم اتفاق بیفتد، حدود پنج میلیارد تومان دیگر بودجه احتیاج داریم که البته به تجربه ثابت شده است این اتفاق نمی‌افتد، چرا که سال گذشته در همین موقع یک قرارداد 2 میلیارد و 470 میلیون تومانی برای تولید و تحویل نسخه جشنواره‌ای «لاله» با تهیه‌کننده قبلی وجود داشت اما امروز با پرداخت شش و نیم میلیارد تومان، هنوز وسط فیلمبرداری هستیم. پس می‌توان فهمید که این اطلاعات هم ممکن است دقیق نباشد.

او افزود: با این حساب اگر اجمالا آن میزان دلاری را که توافق شده به ریال تبدیل کنیم برای تکمیل پروژه «لاله» حدود پنج میلیارد تومان دیگر نیاز داریم.

حتی یک ریال هم برای «لاله» پرداخت نخواهد شد
مدیر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در پاسخ به اینکه آیا این مرکز تعهدی به انجام این پروژه دارد و اصلا توان پرداخت این هزینه‌ها را دارد؟ به ایسنا گفت: درباره این پروژه آقای ایوبی به عنوان رئیس سازمان سینمایی هم باید اظهار نظر کند اما فارغ از اظهار نظر ایشان،‌ من به عنوان مسئول مستقیم پروژه، موضوع مهم‌تر دیگری را درباره «لاله» پیش‌رو دارم و تا وقتی که تکلیف آن مشخص نشود، هیچ تصمیمی درباره‌ی «لاله» گرفته نخواهد شد.

طباطبایی‌نژاد در این‌باره توضیح داد: سه شب قبل در جلسه‌ای که با خانم پرتو و آقای نیک‌نژاد داشتم، کارگردان ادعایی را مطرح کرد که تا وقتی تکلیف آن معلوم نشود، حتی یک ریال هم برای «لاله» پرداخت نخواهد شد.

او گفت: ادعای اسدالله نیک‌نژاد این است که اساسا پروژه «لاله» متعلق به مرکز گسترش نیست و کل مالکیت آن برای یک شرکت کانادایی است و من مفهوم این حرف را متوجه نمی‌شوم. او دلایلی دارد که فیلمنامه برای این شرکت است و ما بدون اینکه رایت فیلمنامه را بخریم، اقدام به سرمایه گذاری کرده‌ایم!

وی اضافه کرد: او همچنین ادعا دارد که لاله صدیق واجد حق رایتی است که خریداری نشده است و خودش (نیک نژاد) هم به عنوان کارگردان، حق رایت دارد که آن نیز خریداری نشده است.

کارگردان «لاله» گفت با دست چپ قرارداد امضاء کردم
طباطبایی‌نژاد گفت: در آن جلسه به کارگردان فیلم «لاله» گفتم که شما یک قرارداد رسمی با مرکز گسترش دارید، اما او گفت « من این قرارداد را قبول ندارم و با دست چپ امضاء کردم به همین دلیل قرارداد معتبر نیست.»

او ادامه داد: با توجه به آنچه مطرح شده تاکید کردم که جلسه بعدی ما با موضوع بررسی حقوقی این اتفاق باشد تا تکلیف مالکیت فیلم مشخص شود؛ یعنی آن شرکت کانادایی باید نماینده رسمی خود را بفرستد که اگر واقعا فیلمنامه خریداری نشده، مشخص شود.

مدیر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی گفت: در واقع یک بار برای همیشه باید این موضوع مشخص و تمام شود تا این طور نشود که پس از یک سال و همچنین پس از پرداخت شش و نیم میلیارد تومان پول، کارگردان «لاله» جلوی مدیر پروژه ننشیند و نگوید که شما هیچ حقی ندارید. البته من هم در پاسخ گفتم که اگر ما حقی نداریم پس چرا شش و نیم میلیارد پول داده‌ایم؟ آقای نیک نژاد هم گفت که «شما بنایی را در زمین دیگری ساخته‌اید. فکر می‌کنید با این بنا چه باید کرد؟»

تهیه‌کننده لاله هم غافلگیر شد
طباطبایی‌نژاد با اشاره به اینکه پروانه پرتو به عنوان تهیه‌کننده پروژه هم پس از طرح این ادعا غافلگیر شد‌، در پاسخ به اینکه آیا وضعیت فیلم «لاله» از شفیع آقامحمدیان مدیر قبلی مرکز گسترش سوال شده است، بیان کرد: از ایشان خواستم درباره فیلم توضیح دهد که گفت «فیلم شیکی شده» و من مفهوم شیک را متوجه نشدم چرا که چیز بیشتری هم توضیح داده نشد.

در ادامه‌ی مصاحبه‌ی ایسنا ماجراهای تکان دهنده‌ای که طباطبایی نژاد گفت فقط به «لاله» محدود نشد چون به گفته خودش دو پروژه سینمایی دیگر مرکز گسترش یعنی «شهابی از جنس نور» و «رنج و سرمستی» نیز وضعیت مطلوبی ندارند.

او توضیح داد: برای «شهابی از جنس نور» که در مرحله تدوین است، تا کنون بیش از سه میلیارد تومان خرج شده است اما موجودی آن نزد کارفرما کمتر از یک درصد است. در حالی که اگر پرداخت‌ها قانونی انجام شده بود‌، بودجه پروژه‌ای در این مرحله، نزد کارفرما، باید حداقل 25 درصد باشد.

طباطبایی‌نژاد گفت: وقتی جریان را از تهیه کننده فیلم پرسیدم که چطور چنین اتفاقی افتاده است؟ گفت که «نمی‌دانم. دستور دادند و پرداخت شد.»

در «رنج و سرمستی» هم تخلف پرداختی شده است
مدیر جدید مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی با بیان اینکه بودجه‌ای که برای مرکز گسترش تحویل گرفته‌ است، بودجه ذخیره فنی است که برای شرایط اضطراری استفاده می‌شود، درباره فیلم «رنج و سرمستی» به کارگردانی جهانگیر الماسی هم گفت: برای این پروژه نیز یک و نیم میلیارد تومان هزینه شده و اینجا هم کمتر از 10 درصد بودجه نزد کارفرما است. در حالی که هنوز پلان‌هایی از کار، فیلمبرداری نشده و باقی فیلم در حال مونتاژ است.

وی گفت: تخلف پرداخت در «رنج و سرمستی» هم وجود داشته است به طوری که یک متمم قرارداد برای پروژه درنظر گرفته شده و از آن متمم پنجاه درصد در یک چک پرداخت شده است، آن هم درست در زمانی که چنین کاری ممنوع بوده است.

طباطبایی‌نژاد با تاکید بر اینکه« فقط در مقام بیان واقعیت هستم» ادامه داد: اتفاقی که در دو پروژه‌ی «رنج و سرمستی» و «شهابی از جنس نور» افتاده، این است که در مقطعی که طبق دستور رئیس سازمان سینمایی (حجت‌الله ایوبی) عقد قرارداد و متمم در مرکز ممنوع بوده به بستن قرارداد اقدام شده است و در روزهای پایانی اسنادش را هم آماده کرد‌ند. حتی برای پرداخت‌هایی که قرارداد نداشتند سند مالی درست شده است.

قرارداد پسر شمقدری را معلق کردیم
او درباره فیلم پسر جواد شمقدری (رئیس سابق سازمان سینمایی) هم که در مرکز گسترش تولید شده است، توضیح داد: پسر آقای شمقدری در مقام کارگردان، پروژه‌ای با هزینه 90 میلیون تومان در مرکز گسترش داشت، اما از آنجا که طبق بررسی‌های کارشناسی و طبق تعریف ما در مرکز، او صلاحیت کارگردانی را نداشته، فعلا قراردادش معلق است.

وی گفت: البته تهیه‌کننده ادعا کرده که فیلم در حال اتمام است و من هم گفتم باید شورای کارشناسی ما فیلم را ارزیابی کند. هرچند تا کنون 40 میلیون تومان پرداخت شده در حالی که کارگردان هیچ گونه تجربه فیلم‌سازی نداشته و روند انجام کار از یک مسیرکارشناسی نبوده است.

باید صد درصد پیگیری حقوقی شود
طباطبایی نژاد ضمن اشاره به اینکه «من حقوق‌دان نیستم» درباره رسیدگی به این پروژه‌ها گفت: تمام پرداخت‌هایی که صورت گرفته، جزء حقوق ملت ایران است و به زعم من تخلف هستند. چرا که وقتی در جایی قانون اجازه‌ی خرج کردن نداده است، نباید با هر نیتی، حتی برای راه انداختن پروژه، خلاف قانون مبلغی پرداخت شود و این موضوع باید صد درصد پیگیری حقوقی شود.