چرا پیشنهاد شمخانی درباره ذخایر اورانیوم مهم است؟

به گزارش فرارو، شمخانی گفت: «در ازای رفع همه تحریم‌های اقتصادی، ایران متعهد می‌شود هیچ‌گاه سلاح هسته‌ای تولید نکند، ذخایر اورانیوم بسیار غنی‌شده خود را تغییر دهد، غنی‌سازی را در سطح غیرنظامی ادامه دهد و اجازه نظارت بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بدهد.» لینک مصاحبه شمخانی با NBC از سوی حساب رسمی دونالد ترامپ در شبکه اجتماعی «Truth Social» که متعلق به اوست، بازنشر شد.

مساله اورانیوم ۶۰ درصد

بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد در ایران به ۲۷۵ کیلوگرم رسیده است. میزانی که گفته می‌شود برای ساخت ۶ بمب کافی است و ایران به راحتی می‌تواند آن را به غنای نظامی ۹۰ درصد برساند. آمریکایی‌ها در مواضع مختلف‌شان، دو مسئله ذخایر و غنی‌سازی اورانیوم را مطرح می‌کنند. تا کنون گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره سرنوشت این ذخایر با درصد غنای بالا مطرح شده است. از جمله این که می‌توان آن را از ایران خارج کرد یا این که غلظت و غنای آن‌ها را کاهش داد.

پس از صحبت‌های شمخانی، این موج در شبکه‌های اجتماعی راه افتاد که شمخانی از چه جایگاهی این صحبت‌ها را مطرح کرده است. بخشی از این موج ناظر بر این بود که میزان اورانیوم ۶۰ درصد که برای ساخت ۶ بمب کافی است، در حال حاضر برای ایران خاصیت بازدارندگی دارد و مشخص نیست پس از خروج یا کنار گذاشتن آن، چه اقدامی از سوی طرف مقابل اتفاق می‌افتد. شمخانی در کنار صحبت از آمادگی ایران برای امضای توافق با دولت آمریکا در صورتی که تحریم‌های اقتصادی برداشته شود، در خصوص غنی‌سازی صفر صحبتی نمی‌کند. نکته مهم این است که هر گونه توافق میان ایران و آمریکا در موضوع هسته‌ای، به طور حتمی شامل ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی نیز می‌شود.

غنی‌سازی در حد نیاز

شمخانی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفته است: «غنی‌سازی موضوعی نیست که ایران از آن دست بکشد. با این حال، سطح، مقدار یا شکل آن می‌تواند برای مدتی تغییر کند تا اعتمادسازی صورت گیرد.» این صحبت شمخانی، با موضع عباس عراقچی، وزیر امور خارجه مطابقت دارد. عراقچی چندی پیش در پی برخی گمانه‌زنی‌ها گفته بود: «هیچ سناریویی وجود ندارد که در آن ایران از حق خود برای غنی‌سازی با اهداف صلح‌آمیز، که به سختی محقق شده است، چشم‌پوشی کند—حقی که همه دیگر اعضای معاهده عدم اشاعه نیز از آن برخوردار هستند.» مقامات دستگاه دیپلماسی نیز بر این موضوع تاکیده کرده‌اند که ایران نیازهای خود در این حوزه را در نظر می‌گیرد.

کاظم غریب‌آبادی، معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه نیز روز گذشته با بیان اینکه «حق غنی‌سازی خط‌قرمز قطعیِ ماست» گفت: هیچ توقفی هم در غنی‌سازی پذیرفته نمی‌شود. طرف‌های مذاکره به‌خوبی می‌دانند ایران هیچ‌وقت روی دستاوردی که با خون شهدا و هزینه‌های بسیار به‌دست آورده معامله نخواهد کرد.

بازنشر از سوی ترامپ

علت اصلی واکنش‌های تند به صحبت‌های شمخانی را می‌توان در دو بخش اظهارنظر راجع به ذخایر ۶۰ درصدی و استقبال ترامپ از این مصاحبه تعریف کرد. واکنش‌دهندگان معتقد بودند که شمخانی با طرح این صحبت در واقع پاس گلی داده که ترامپ آن را به خوبی فهمیده و از آن استقبال کرده است و اگر این صحبت به نفع آمریکایی‌ها نبود، ترامپ آن را بازنشر نمی‌داد. شاید به همین دلیل این موضوع مطرح شد که شمخانی از کدام موضع این اظهارنظرها را مطرح می‌کند.