دولت چگونه باید از عهده بدهی‌های سنگین وزارتخانه‌ها برآید؟

فرارو- دولت چهاردهم در حالی کار خود را آغاز کرده که وزارتخانه‌های کلیدی مانند نیرو و بهداشت با بدهی‌های کلان ۱۲۲ همتی و ۹۹ همتی مواجه بوده اند. این موضوع را الیاس حضرتی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت مطرح کرده است. این بدهی‌های سنگین، به‌ویژه در وزارت بهداشت با ۳۵ هزار میلیارد تومان بدهی در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی و در وزارت نیرو با چالش‌های مالی در پروژه‌های زیرساختی، از دید برخی تحلیلگران اقتصادی، نشان‌دهنده ضعف‌های ساختاری در تخصیص بودجه و برنامه‌ریزی مالی است.

به گزارش فرارو، با توجه به محدودیت های منابع درامدی دولت و فشار برای تامین درامد نسبت به هزینه های موجود، دکتر «مهدی پازوکی»، اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه طباطبایی تهران در گفت‌و‌گو با فرارو به بررسی وضعیت موجود و چالش های حوزه تعیین بودجه کشور پرداخته است:

سیاست گذاران کشور به واقعیت های اقتصادی بی توجهی می کنند

مهدی پازوکی به فرارو گفت: «یکی از مشکلات مهم اقتصاد ایران این است که مقامات پایین رده و میان رده در ارسال اطلاعات دقیق به مقامات بالادستی خود پرهیز یا هراس دارند. درواقع یکی از مشکلات اقتصاد ایران را این موضوع می دانم که نظام حکمرانی ما در ارسال اطلاعات دقیق و شفاف سازی این اطلاعات در دستگاههای مختلف ذیربط خود، ایرادات جدی دارد. در همه جای دنیا، مشاوران اقتصادی یا اعضای تیم های اطلاعاتی دولت ها، واقعیت ها را به مقامات ارشد اطلاع می دهند تا تصمیم گیری ها بخردانه باشد. اما متاسفانه در کشور ما اینگونه نیست. سیاست گذاران کشور به واقعیت های اقتصادی بی توجهی می کنند. همچنین لازم است که مکانیسم تصمیم گیری بر اساس اطلاعات دقیق و مبانی علمی تصمیم گیری کند. در کشورهای توسعه یافته، سیستم های تصمیم گیرنده اقتصادی تلاش می کنند تصمیمات خود را به شکلی برنامه ریزی کنند که کمترین ضریب خطا، بدهی و اشتباهات را در پی داشته باشد. در اغلب موارد ضریب خطا را 2 درصد در نظر می گیرند و سعی می کنند تا 98 درصد روی واقعیت های اقتصادی حرکت کنند. آن 2 درصد را هم بر اساس مسائل امنیتی، ملی یا موارد متغییر غیرقابل کنترل یا پیش بینی نشده در تصمیمات خود لحاظ می کنند.»

وی افزود: «سالهاست که اقتصاد کشورمان از بی ثباتی اقتصادی رنج برده است. این نرخ فزاینده تورم که بیش از 5 سال است نرخ تورم کشور را بالای 40 درصد نگه داشته است، در کمتر کشوری در دنیا دیده می شود. سیاست گذار کلان اقتصاد ایران با توجه به این شرایط باید به سمت ثبات اقتصادی حرکت کند و اگر قصد رسیدن به ثبات را دارد باید تورم را کنترل کند و یکی از عواملی که به تورم دامن می زند کسری بودجه دولت است. بنابراین ما باید جلوی کسری بودجه را بگیریم. راهکاری که می توانیم مانع از کسری بودجه شویم نیز کنترل مخارج غیرضروری دولت است.»

چرا واقعیت های اقتصادی را به مردم اطلاع نمی دهید؟!

این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت: «کشور ما بسیار گران اداره می شود و آقای پزشکیان نیز باید متوجه این موضوع باشند. هم اکنون که بحث انتخاب وزیر اقتصاد است، ما اقتصاددانان درجه یکی در کشور داریم اما این اقتصاددانان اعتقاد دارند در جایی که دولت اشتباه می کند باید اشتباهات را گوشزد کنند. پرسش این است که آیا دولت ها در کشور ما توانایی پذیرش نقد را دارند؟ یکی از مشکلات مهم اقتصاد کشور ما این است که سیاست گذاران دوست دارند، آن چیزی که مشاوران یا کارشناسان مطرح می کنند، دقیقا همان چیزی باشد که آن ها می‌پسندند. با این روش نمی توان پیشرفت کرد. اگر دولت آن‌طور که اعلام شده، در شرایطی بسیار سخت تحویل گرفته شده، چرا شفاف سازی نشد؟ اتفاقا با استناد به سخنان آقای حضرتی می گویم که بسیار خوب است، دولت آقای پزشکیان با گذشت 9 ماه از آغاز کار خود، گزارش کاملی از شاخص های کلان اقتصادی و اجتماعی دولت آقای رئیسی ارائه دهد یعنی از بازه زمانی پایان دولت دوازدهم و آغاز دولت سیزدهم تا انتهای دولت سیزدهم را به طور واضح توضیح دهد. بدهی بخش خصوصی، میزان سرمایه گذاری ها، وضعیت درامد سرانه، شاخص رشد اقتصادی با نفت و بدون نفت، نرخ تورم و نرخ بیکاری و سایر شاخص های مهم در این بازه زمانی باید روشن شود. این اطلاعات را می توان با اعطای دستور به سازمان برنامه منتشر کرد و من به دولت آقای پزشکیان نقد دارم که چرا این کار را نمی کند.»

وی افزود:«مگر نه این که برخی رسانه ها یا کارشناسان علاقه مند  به دولت سیزدهم می گفتند «اسب زین شده» تحویل داده اند. پس اگر این‌طور نبوده باید واضح اعلام شود. حتی هم اکنون نیز واقعیت ها، آنطور که لازم است به مردم اعلام نمی شود. نقش وزیر اقتصاد بسیار مهم است و هر وزیری که انتخاب شود باید واقعیت ها را به مردم اعلام کند. وقتی منابع درامدی دولت محدود است چرا جلوی هزینه های متعدد را نمی گیرد؟ چرا ریخت و پاش های اقتصادی جمع نمی شوند؟ چرا مسائل رانتی، بارهای اضافی بر دوش دولت و امثالهم جمع نمی شود تا دولت در شرایط بهتری به لحاظ تخصیص بودجه و تامین مسائل مالی وزارتخانه های خود قرار گیرد؟ تا زمانی که از مخارج غیرضروری دولت جلوگیری نشود، این وضعیت بدهی های غیرقابل حل ادامه خواهد داشت. به نظر می رسد در کشور ما حل این معضلات به اراده آهنین نیاز دارد.»