اختلال خواب شیفت کاری یک اختلال خواب با ریتم شبانه روزی است که در اثر کارکردن ساعات نامنظم یا غیرسنتی مانند شیفت های شبانه یا شیفت های متناوب ایجاد می شود.
بسیاری از مشاغل، به ویژه در حوزه‌های بهداشت عمومی و ایمنی، نیاز به فعالیت 24 ساعته دارند. بنابراین، روز کاری به چندین شیفت تقسیم می‌شود که توسط گروه‌های مختلف کارمندان پوشش داده می‌شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از verywellmind، برآورد شده است که حدود 20 درصد از بزرگسالان شاغل در شیفت‌های نامنظم خارج از ساعات کاری معمولی (9 صبح تا 5 بعدازظهر) کار می‌کنند. با این حال، کار در شیفت‌های نامنظم می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و پیامدهای منفی متعددی از جمله اختلال خواب شیفت کاری به همراه داشته باشد.
شیفت‌های شبانه یا شیفت‌های نامنظم با چرخه طبیعی خواب و بیداری بدن (ریتم شبانه‌روزی) در تضاد هستند و می‌توانند توانایی فرد برای خوابیدن و بیدار ماندن را مختل کرده و به اختلال خواب شیفت کاری منجر شوند.
ریتم شبانه‌روزی یک چرخه 24 ساعته از فرایندهای بدن است که با نور خورشید هماهنگ می‌شود. این ریتم بر عملکردهای داخلی بدن مانند خواب، هضم، دمای بدن، فشار خون، ضربان قلب و تولید هورمون نظارت می‌کند. بدن انسان به طور طبیعی برای خوابیدن در شب و فعالیت در روز برنامه‌ریزی شده است. کار در شیفت شب یا شیفت‌های متناوب این چرخه را مختل کرده و موجب بروز مشکلات خواب می‌شود.
برخی از علائم رایج این اختلال عبارتند از:
مطالعات نشان می‌دهد که برخی از این علائم مانند مشکل در به خواب رفتن و خواب‌آلودگی مفرط ممکن است تا چندین روز پس از آخرین شیفت شب ادامه داشته باشد، حتی اگر برنامه خواب به حالت عادی بازگردد.
این اختلال می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت جسمانی و روانی داشته باشد:
برای تشخیص این اختلال، مراجعه به متخصص خواب توصیه می‌شود. پزشک ممکن است سابقه پزشکی، الگوهای خواب و جزئیات شیفت کاری را بررسی کرده و در برخی موارد انجام مطالعه خواب (پلی‌سومنوگرافی) را پیشنهاد دهد.
اختلال خواب شیفت کاری می‌تواند بر سلامت جسمانی و روانی تأثیر جدی بگذارد. اتخاذ راهبردهای صحیح و رعایت بهداشت خواب می‌تواند به کاهش این اثرات کمک کند. اگر علائم شما شدید یا پایدار هستند، مشورت با یک متخصص خواب یا روانشناس توصیه می‌شود.
