داور بازنشسته فوتبال ایران گفت: نمی‌توان کتمان کرد که داور فاسد وجود ندارد؛ همانطور که نمی‌توان گفت مدیر، مربی، بازیکن، مدیر برنامه فاسد وجود ندارند. داور فاسد هست؛ ولی با توجه به شناختی که از داوران فوتبال ایران دارم بیشتر داوران فوتبال ایران شریف و پاک هستند.
بازی پرسپولیس و ذوب آهن اصفهان در اولین هفته دور برگشت لیگ برتر باشگاه‌های ایران با تساوی بدون گل خاتمه پیدا کرد، اما تصمیمی که داور این مسابقه در وقت‌های تلف شده گرفت جنجال بزرگی را رقم زد. در وقت‌های تلف شده این مسابقه حمیدرضا طاهرخانی بازیکن تیم فوتبال ذوب‌آهن وارد محوطه جریمه پرسپولیس شد و مرتضی پورعلی‌گنجی با خطایی آشکار او را سرنگون کرد. مدافع پرسپولیس با کف استوک خود به مچ پای مهاجم ذوب آهن ضربه زد، اما وحید زمانی دستور به ادامه بازی داد و وقتی بیژن حیدری و امیر ایار داوران اتاق VAR این خطا را پنالتی دانستند و از او خواستند که صحنه را بازبینی کند، اما باز هم تغییر در تصمیم وی ایجاد نشد تا بزرگ‌ترین جنجال داوری فصل در ورزشگاه فولاد شهر شکل بگیرد!
وحید صالحی داور بازنشسته فوتبال ایران درباره وضعیت داوری در فوتبال ایران حرف زد. او صحبت‌های جنجالی بر زبان آورد. این گفت‌و‌گو را در ادامه بخوانید.
وضعیت داوری فوتبال ایران را چطور ارزیابی می‌کنید؟
در فوتبال ایران معیار انتخاب داوران این نیست که آنها شایستگی‌هایشان را در داخل زمین نشان دهند؛ بلکه به مسائل بیرون زمین و ارتباطات و روابط آنها بستگی دارد. VAR اشتباهات داور را صفر نمی‌کند. فناوری یا تکنولوژی به این معنا نیست که همیشه کمک کند. باید این مهم را در نظر داشته باشید که تکنولوژی در اختیار چه کسی قرار گرفته است.
آیا هر کسی این توانایی را دارد در کابین خلبان بنشیند و هواپیما را هدایت کند؟ شما بنز آخرین سیستم را در اختیار فردی بگذارید که رانندگی بلد نیست؛ آیا او می‌تواند یک متر این خودرو را براند؟ پس پیش از اینکه صاحب تکنولوژی یباید طرز استفاده از آن را بلد باشید، باید بتوانید آز ان‌ها استفاده درست کنید. استفاده از VAR نیز چنین شرایطی را دارد. پیش از اینکه این تکنولوژی وارد فوتبال ایران شود باید ساختار داوری درست می‌شد. با این سیستم معیوب داوری فوتبال ایران از روز اول مشخص بود که نباید انتظار معجزه داشته باشیم. به نظر شما از زمانی که VAR وارد داوری فوتبال ایران شد تغییری حاصل شد؟ اشتباهات کم شد؟ اعتراضات از بین رفت؟ دیگر حق تیم‌ها خورده نمی‌شود؟
به طور حتم پاسخ به این پرسشی که مطرح کردید منفی است.
باید مسیری را مشخص کرد تا داوری پیشرفت کند، من یک حرفی می‌زنم و پای آن می‌ایستم.
چه حرفی؟
آنهایی که در لیگ برتر یعنی در بالاترین سطح فوتبال ایران قضاوت می‌کنند بهترین داوران نیستند. اصلا بگذارید راحت‌تر بگویم؛ داورانی که در فهرست بین‌المللی فوتبال ایران قرار می‌گیرند بهترین نیستند.
ادعای بزرگی است.
ساختار داوری فوتبال ایران آنقدر مشکل دارد که با جرات می‌توانم بگویم انتخاب داوران بر اساس شایستگی نیست؛ بلکه به مسائل بیرون زمین، ارتباطات و روابط آنها بستگی دارد. هیچ وقت داوران بااستعداد به لیگ برتر نمی‌رسند.
برای این ادعا سند و مدرک وجود دارد؟
سند و مدرک چی؟ قضاوت داوران، عیار واقعی آنها را مشخص می‌کند. ترکیب داوری مشکل دارد. تیم داوری مشکل دارد. همیشه یک مربی تیمی را به زمین می‌فرستد که نفراتش بهترین باشند و برای برنده بودن تلاش کنند، اما تیمی که کمیته داوران برای قضاوت به زمین می‌فرستد بهترین نیستند و نمی‌توانند برنده باشند، هر بازی فوتبال ایران چالش دارد. زمانی که VAR در فوتبال نبود اشتباه وجود داشت و حالا که VAR VAR هم آمده این اشتباهات چند برابر شده است. این نشان دهنده چه چیزی است؟ نشان می‌دهد یک ساختار معیوب و بیمار داریم. باید این سیستم را خراب کرد و از نو ساخت. شما به همین بازی پرسپولیس و ذوب آهن اصفهان نگاه بیندازید. اشتباهاتی که در این مسابقه رخ داد دردناک است.
اشتباه وحید زمانی در صحنه‌ای که بازیکن پرسپولیس در محوطه جریمه تیم خودی خطا کرد عجیب بود.
پیش از اینکه بخواهم درباره اتفاقاتی که در بازی پرسپولیس و ذوب آهن اصفهان رخ داد حرف بزنم باید بگویم دوربین‌های خوب عیار واقعی داوری را بیشتر نشان می‌دهد. دوربین‌های خوب نشان می‌دهد چه فاجعه‌هایی در داوری رخ می‌دهد. وقتی دوربین خوب نیست و تصاویر کیفیت لازم را ندارد به راحتی می‌توان به قول معروف همه چیز را ماست مالی کرد.
درباره بازی پرسپولیس و ذوب آهن اصفهان حرف بزنید.
به نظر من به جز صحنه‌ای که در وقت‌های تلف شده رخ داد یک خطای دیگر هم در محوطه جریمه پرسپولیس به وقع پیوست که آن هم پنالتی گرفته نشد. در دقیقه ۷۲ امید لطیفی که در یک ضدحمله موقعیتی عالی برای گلزنی به دست آورده بود، در محوطه جریمه پرسپولیس با الکسیس گندوز برخورد کرد. اگر زاویه دوربین به گونه‌ای بود که زانوی دو بازیکن را نشان می‌داد متوجه می‌شدید که دروازه‌بان پرسپولیس خطای پنالتی انجام داد. صحنه از زوایه پشت به نمایش درآمد تا حقیقت پنهان شود، اما اتفاقی که در دقایق پایانی بازی رخ داد هیچ حرف و حدیثی نگذاشت. تصویر این قدر واضح بود که دیگر آقایان نتوانستند آن را توجیه کنند. مطمئن باشید اگر تصویر خطای مدافع پرسپولیس خوب نبود باز هم می‌گفتند پنالتی نبود. متاسفانه کارشناسانی هم که به تلویزیون می‌آیند استقلال لازم را ندارند.
چرا استقلال ندارند؟
برای اینکه با کمیته داوران ارتباط دارند، من نمی‌خواهم اسمی از کسی بیاورم، اما وقتی وابستگی دارند ملاحظه کمیته داوران را می‌کنند و به درستی کارشناسی نمی‌کنند.
خیلی شاکی هستید.
ذات و قشنگی فوتبال در این است که غیر قابل پیش‌بینی‌ترین ورزش دنیا است و همیشه اتفاقاتی در این رشته ورزشی رخ می‌دهد که هیچ کس فکر آن را هم نمی‌کند. تماشاگران برای این عاشق فوتبال هستند که تا زمان سوت پایان بازی تیم برنده مشخص نیست. حالا اگر داوران این لذت را از فوتبال بگیرند و کاری کنند که بتوان بازی‌ها را پیش بینی کرد چه اتفاق می‌افتد؟ حیات فوتبال به خطر می‌افتد؛ جذابیت آن از بین می‌رود و دیگر کسی آن را دنبال نمی‌کند.
برخی درباره عمدی بودن این اشتباه حرف زدند. شما هم فکر می‌کنید عمدی بود؟
باید نهاد‌های نظارتی به این ماجرا ورود کنند، اما ....
اما چی؟
من می‌گویم اینکه اگر داور با وجود کمک‌داور ویدئویی باز هم چنین اشتباه ترسناکی را مرتکب می‌شوند از عمدی بودن هم بدتر است. ساختار داوری ایراد دارد که اجازه می‌دهد چنین داوری در لیگ برتر قضاوت کند. خود پرسپولیسی‌ها منتظر بودند تا داور نقطه پنالتی را نشان دهد. برای من خیلی عجیب بود که چطور پنالتی گرفته نشد، بیژن حیدری و امیر ایار، داوران VAR، این خطا را پنالتی دانستند، اما داور از اعلام پنالتی چشم پوشی کرد.
داور این مسابقه تا اطلاع ثانوی محروم شد.
کافی نیست. باید جزئیات مکالمه اتاق VAR داوران با وحید زمانی مشخص شود تا همه بفهمند چه حرف‌هایی ردو بدل شده است. کمیته داوران فدراسیون فوتبال با این تصمیم، اشتباه خود را پنهان می‌کند. اشتباه را آنها انجام دادند که این داور را برای چنین مسابقه‌ای انتخاب کردند. حالا اینکه بیایند و داور را تا اطلاع ثانوی محروم کنند یعنی دنبال قربانی کردن یک نفر هستند و چه کسی در این شرایط بهتر از داور. چه کسی می‌خواهد با تصمیم گیرندگان برخورد کند؟
آیا در سیستم داوری فوتبال ایران داور فاسد وجود دارد؟
من دو سه سال است از سیستم داوری فوتبال ایران به دور هستم، اما این سوال را اینگونه پاسخ می‌دهم. در هر صنعتی که پول باشد اگر نظارتی وجود نداشته باشد فساد به وجود می‌آید و برخی‌ها از راه‌های غیرقانونی ارتزاق می‌کنند. نمی‌توان کتمان کرد که داور فاسد وجود دارد؛ همانطور که نمی‌توان گفت مدیر، مربی، بازیکن، مدیر برنامه فاسد وجود ندارند، داور فاسد در فوتبال ایران وجود دارد؛ اما با توجه به شناختی که از داوران فوتبال ایران دارم بیشتر داوران فوتبال ایران شریف و پاک هستند.
یک استوری جنجالی گذاشته بودید. اشاره کرده بودید که باید نهاد‌های نظارتی حساب بانکی داوران و نزدیکان آنها را چک کنند.
این اتفاقی است که در فوتبال جهان رخ می‌دهد. در کشور سوئد حساب بانکی داوران، خانواده، دوستان داوران چک می‌شود. اگر یکی از نزدیکان آنها در بنگاه‌های شرط بندی فعالیت داشته باشند مادام‌العمر از قضاوت محروم می‌شوند. در ایران این طور نیست. داور باید زیر ذره‌بین باشد. وقتی ما قبول می‌کنیم که داور باشیم باید قبول کنیم که زیر ذره‌بین هم باشیم.
برای بهبود داوری فوتبال ایران راهکاری دارید؟
باید قبول کنیم داوری فوتبال ایران سرطان دارد و با پانسمان نمی‌توان این سرطان را ریشه‌کن کرد. باید جراحی و ریشه‌ای درمان کنیم. باید حقوق داوران افزایش پیدا کند و تعداد قضاوت داوران کم شود. ضمن اینکه تعداد داوران لیگ برتری را باید افزایش بدهیم تا این قدر داور تکراری نداشته باشیم. نباید از خطا‌ها به سادگی گذشت. پرسش من این است که رییس سابق کمیته داوران فدراسیون فوتبال ایران کجاست؟ پرونده‌اش چه شد؟ پرونده‌ها این قدر پروسه‌اش طولانی می‌شود که همه فراموش می‌کنند چه اتفاقی پارسال رخ داد. مگر عالی‌ترین مقام داوری فوتبال به زندان نرفت؟ چه شد؟ می‌توان باور کرد هیچ داوری در فساد رخ داده نقشی نداشت؟ پس چرا کسی اعللام نمی‌کند؟ فقط امیدوارم این خانه‌ای که از پای بست ویران است درست شود.
