چرا ارتش سوریه انگیزه‌ای برای مقابله با تروریست‌ها نداشت؟

شبکه خبری الجزیره در گزارشی به بررسی عوامل عدم وجود انگیزه کافی در میان نیرو‌های مسلح سوریه برای دفاع از این کشور در برابر گروه‌های تروریستی پرداخته و نوشت که «فرحان الخولی» جوان ۲۲ ساله نظامی سوریه که حقوق بسیار اندکی دریافت می‌کند، شرایط روحی خوبی در پایگاه نظامی خود در نزدیکی شهر ادلب واقع در شمال سوریه نداشت. این شهر قبل از تحرکات اخیر، تنها شهری بود که زیر نظر گروه‌های مخالف مسلح قرار داشت.

به گزارش مهر، قرار بود ۹ نظامی دیگر به این موقعیت نظامی اعزام شوند، اما تنها سه نظامی در محل کار خود حضور پیدا کردند و برخی از افسران و فرماندهان برای فرار از پست خود رشوه دریافت کرده بودند و افراد باقیمانده نیز توانایی حمل سلاح و مبارزه با عناصر مسلح را نداشتند.

در روز ۲۷ نوامبر، الخولی یک تماس تلفنی از سوی افسر مسئول خود دریافت کرد که به او خبر می‌داد سال‌های آرامش به پایان رسیده و عناصر مسلح از سمت ادلب به مواضع آنها نزدیک می‌شوند و او باید در پست خود باقی بماند و به مبارزه ادامه دهد.

الخولی تلفن همراه خود را روی حالت پرواز قرار داد و لباس غیرنظامی پوشید و سلاح خود را رها کرده و به منزلش رفت. او در راه فرار، تعداد دیگری از نظامیان را می‌دید که از مواضع خود فرار می‌کنند.

خبرگزاری رویترز با اشاره به این پدیده، به گفت‌و‌گو با چندین منبع در این خصوص پرداخته است. اطلاعات این منابع در کنار اسناد اطلاعاتی که رویترز از دفتر نظامی رها شده در پایتخت به دست آورده، نشان می‌دهد ارتشی که در گذشته همه از آن وحشت داشتند، چگونه دچار فرسایش شده و روحیه نیرو‌های آن کاهش پیدا کرده و تکیه زیادی به متحدان خارجی پیدا کرده است. این در حالی است که فساد موجود باعث افزایش خشم نظامیان شده است. الجزیره عوامل فروپاشی روحیه ارتش را در موارد زیر بررسی کرده است:

وابستگی به متحدان خارجی

از سال ۲۰۱۱ تاکنون نیرو‌های نظامی سوریه روی نیرو‌های ایرانی و لبنانی و عراقی تکیه کردند تا آنها بتوانند بهترین یگان‌های مبارزاتی را در سوریه ایجاد کنند.

یک منبع مطلع گفت که نیرو‌های حزب الله لبنان و فرماندهان آن در اکتبر سال ۲۰۲۳ سوریه را ترک کردند تا بتواند روی جنگ با رژیم صهیونیستی تمرکز کنند. ایرانی‌ها نیز بعد از حملات هوایی صورت گرفته به دمشق، تعداد زیادی از مستشاران نظامی خود را از سوریه خارج کرده بودند.

در این شرایط، مرکز فرماندهی و کنترل ارتش سوریه بعد از خروج افسران ایرانی و حزب الله دیگر مانند گذشته عمل نمی‌کرد و استراتژی دفاعی خود را از دست داده بودند.

بی‌برنامگی و هرج و مرج

بعد از آغاز حمله گروه‌های تروریستی-تکفیری به حلب طی هفته‌های گذشته، برنامه مبارزاتی مشخصی به یگان‌های ارتش سوریه ارائه نشد و از آنها خواسته شد اوضاع را خودشان مدیریت کنند یا به سمت شهر حمص عقب نشینی کنند تا بتوانند بار دیگر تمرکز خود را به دست بیاورند. سیطره نیرو‌های مسلح مخالف بر حلب، بدون مبارزه قابل توجه، شوکی را در میان نیرو‌های ارتش ایجاد کرد و باعث شد عناصر آن همبستگی خود را از دست بدهند.

طبق گزارش مؤسسه مطالعات راهبردی بین المللی در سال ۲۰۲۰ ارتش سوریه دارای ۱۳۰ هزار نیرو بود که به دلیل جنگ طولانی مدت به شدت تحلیل رفت و به سازمانی نامنظم تبدیل شد که صرفاً متمرکز بر برقراری امنیت داخلی بود.

دستمزد بسیار پایین

در سایه تحریم‌های اقتصادی شدید آمریکا و غرب علیه سوریه هم‌زمان با بحران تروریسم در این کشور، افسران و سربازان ارتش سوریه طی یک دهه گذشته و حتی بعد از پیروزی‌های نظامی بر گروه‌های تروریستی- تکفیری دستمزد‌های بسیار پایینی داشتند و ناامید بودند و بسیاری از آنها هم مجبور می‌شدند بعد از پایان دوره خدمتشان باز هم در ارتش بمانند.

طبق سندی که خبرگزاری رویترز منتشر کرده، اداره اطلاعات نیروی هوایی سوریه به افراد خود در مورد مجازات، در صورت عدم شرکت در جنگ هشدار داده بود، اما با این وجود تعداد سربازان فراری همچنان بیشتر می‌شد.

ساکنان شهر‌های سوریه در بسیاری از کلیپ‌هایی که منتشر کرده بودند نشان دادند که سربازان ارتش سوریه مراکز خود را رها کرده و با لباس‌های غیرنظامی در خیابان تردد می‌کنند.

یک افسر ارشد اطلاعات نظامی ارتش سوریه در همین زمینه اظهار داشت که خشم افسران و سربازان ارتش در طول سال‌ها به دلیل شرایط بد زندگی بسیار زیاد شده بود و حقوق یک نظامی در سوریه به زور به ۴۰ دلار می‌رسید و حتی حامیان بشار اسد هم از این وضعیت عصبانی بودند.

یکی از فرماندهان یک یگان رزمی ارتش عراق در گفت‌و‌گو با خبرگزاری رویترز گفت که ما اغلب از سربازان ارتش سوریه دعوت می‌کردیم تا با ما غذا بخورند، زیرا آنها جیره غذایی کافی نداشتند و دلمان برایشان می‌سوخت.

یکی از مستشاران نظامی عراقی که در سوریه حضور داشت، گفت: ما از روز اول در نبرد در سوریه شکست خوردیم؛ زیرا نیرو‌های ارتش این کشور هیچ اراده‌ای برای جنگیدن نداشتند.

چهار روز قبل از سقوط دولت بشار اسد او فرمانی را صادر کرده بود که حقوق نظامیان ارتش را ۵۰ درصد افزایش دهد، اما سربازان به فرار خود از ارتش ادامه دادند.