خسارت‌های فیلترشکن؛ ضرورت رفع فیلترینگ

رحمن پاداش (فعال اجتماعی)؛ محدودیت‌ها و اختلالات اینترنتی سبب شده کاربران اینترنت برای دور زدن فیلترینگ به ابزار فیلترشکن متوسل شده و از این طریق خوراک فکر و روح خود را تهیه کنند. اگر چه استفاده از فیلترشکن و در نهایت وصل شدن، همراه با تلألو برق شادی در چشم کاربران به واسطه دسترسی به شبکه‌های مجازی، دریافت و ارسال پیامک می‌باشد، با این وجود استفاده از فیلترشکن‌های متعدد بر روی گوشی خطرات و آسیب‌های متعددی دارد که در زیر به آنها اشاره خواهد شد. این آسیب‌ها ابعاد مختلف امنیتی، اجتماعی، روانی و سلامت، فرهنگی و اقتصادی زندگی ما را تهدید می‌کنند.

 ۱. امنیتی

از آنجایی که اکثر کاربران از شبکه‌های اجتماعی مجازی فیلتر شده! استفاده می‌کنند، برای وصل شدن و استفاده از این شبکه‌ها ناگزیر به نصب و استفاده از فیلترشکن می‌باشند. این طیف، از مردم عادی تا وزرا و مسولین را شامل می‌شود. بنابراین، هنگام استفاده از فیلترشکن، بحث جاسوسی و نفوذ از طریق تلفن همراه مطرح می‌شود. به عبارت دیگر، هکر‌ها می‌توانند با دسترسی آسان به تلفن همراه هوشمند کاربران، به عنوان یک «پایگاه داده» عظیم، اطلاعات آنها را سرقت کنند. یا در مواردی، افرادی که از اطلاعات طبقه‌بندی شده استفاده می‌کنند توسط فیلترشکن‌های نصب شده بر روی تلفن همراه خود یا اطرافیان، مورد شنود قرار گیرند.

 ۲. فرهنگی

یکی از دلایلی که موافقان فیلترینگ برای اعمال محدودیت بر روی برخی اپلیکیشن‌ها و شبکه‌های مجازی بیان می‌کنند، جلوگیری از دسترسی نوجوانان به محتوای تولیدی این گونه اپلیکیشن‌ها می‌باشد. حال آنکه، پژوهش‌ها نشان، در چنین مواقعی نوجوانان و کودکان، با نصب فیلتر‌شکن و استفاده از این سایت‌ها و شبکه‌های مجازی، امکان استفاده از بقیه سایت‌ها نیز برایشان فراهم می‌شود. فیلترشکن‌ها با داشتن ظاهری متفاوت و تبلیغات زیبا باعث وابستگی بیشتر نوجوانان می‌شود.

از طرف دیگر، عدم دسترسی به سایت‌ها و اپلیکشن‌های معتبر در نتیجه فیلترینگ گسترده، سبب شده که نخبگان جامعه برای تولید محتوی به «زبان فارسی» در این شبکه‌ها با مشکل مواجه شده که در نهایت سبب آسیب و در معرض حذف قرار گرفتن «زبان فارسی» به عنوان میراث مشترک میلیون‌ها نفر ایرانی و غیرایرانی می‌شود.

 ۳. ایمنی و سلامتی

خبر تایید نشده‌ای در رابطه با استفاده از «امواج رادیویی و میکروموج‌ها» به منظور جلوگیری از دسترسی مردم به فضا‌های فیلتر شده، ماهواره و فیلترشکن‌ها همیشه وجود دارد. در صورت صحت این خبر، این امواج می‌توانند انسان و دیگر موجودات زنده را به خطر انداخته و باعث افزایش خطر ابتلا به انواع بیماری‌های خونی، تاثیر بر مغز و اعصاب، تاثیر بر جنین، عقیم شدن و. می‌شود.

از طرف دیگر، استفاده از فیلترشکن می‌تواند باعث بالا رفتن دمای گوشی تلفن همراه، منفجر شدن آن و در نهایت ورود آسیب‌های جبران‌ناپذیر به فرد و اطرافیان شود. به این موارد جنگ اعصاب، فشار‌های عصبی و استرس ناشی از عدم اتصال فیلترشکن‌ها را اضافه کنید.

 ۴. اقتصادی

اختلالات شبکه اینترنت سبب شده که خیلی از افرادی که کسب و کار‌ها و خدمات اینترنت‌محور ارائه می‌دهند، برای اتصال به شبکه از فیلتر شکن استفاده نمایند. این موضوع به واسطه کاهش سرعت اینترنت سبب خروج کارآفرینان از کشور و مهاجرت آنها به کشور‌های همسایه می‌شود که خود باعث وارد آوردن خسارات زیادی به زیرساخت‌های کشور می‌گردد.

از طرف دیگر، گردش مالی ناشی از فروش فیلترشکن، بالغ بر ده‌ها همت در سال می‌باشد. پولی که نه در چرخه اقتصاد و تولید قرار می‌گیرد و نه مالیات آن پرداخت می‌گردد.

یکی دیگر از خسارت‌های اقتصادی استفاده از فیلترشکن‌ها، خالی کردن حساب بانکی کاربران می‌باشد. سودجویان و هکر‌ها با وعده رایگان بودن، در ابتدا فیلترشکن‌ها را در اختیار کاربر قرار داده و بعد از نصب با ذخیره و سو استفاده از اطلاعات حساب کاربران، اقدام به تخلیه حساب بانکی آنها می‌کنند. از طرف دیگر، استفاده از فیلترشکن‌ها هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم زیادی را به سبد خانوار اضافه می‌کند. از آنجایی که فیلترشکن‌ها بعد از مدتی، خود دچار فیلتر می‌شوند، کاربران ناگزیر هستند هزینه‌هایی را جهت تعویض فیلترشکن متقبل شوند. همچنین، بنابه گفته کارشناسان هنگام استفاده از فیلترشکن مصرف اینترنت تا دو برابر افزایش پیدا می‌کند. آنطور که مشخص است استفاده از فیلترشکن تبدیل به یکی از ابزار‌های لازم برای ارتباط شده و زین پس هزینه‌های آن را باید در سبد هزینه خانوار محاسبه کرد.

۵. اجتماعی

در کنار هزینه‌ها و خسارات گفته شده، از منظر اجتماعی نیز استفاده از فیلترشکن‌ها تبعات زیادی دارند. جذابیت‌های فیلترشکن باعث گرایش بیشتر نوجوانان و حتی نونهالان به استفاده بیشتر از آنها شده است. عدم حضور والدین در خانواده و سرگرم کردن بچ‌ها با تلفن همراه و نصب فیلترشکن، سبب تغییر سبک زندگی و تغییر نگرش بچ‌ها شده است. استفاده از گوشی‌های هوشمندی که دارای فیلترشکن می‌باشند سبب شده کودکان و نوجوانان تا پاسی از شب بیدار مانده که این موضوع ارتباطات اجتماعی بچه‌ها را نیز تحت تأثیر قرار داده و از نظر روحی روانی، باعث انزوا و درون‌گرایی شده، در نتیجه، تحت تاثیر تبلیغات صورت گرفته پایبندی به ارزش‌ها کم و هنجار‌های خانوادگی فرو می‌ریزند.

 نتیجه‌گیری؛ همانطور که اشاره شده است استفاده از فیلترشکن‌ها باعث وارد آوردن خسارت‌های مادی و معنوی زیادی به جامعه و خانواده‌ها می‌گردد به طوری که با در نظر گرفتن هزینه‌های پنهان استفاده از فیلترشکن‌ها، این خسارت‌ها چندین برابر می‌شود؛ لذا به نظر می‌رسد در ظاهر امر «برخورد با فیلترشکن‌فروش‌ها» موضوعی مهم می‌باشد. اما در حقیقت «برخورد با فیلترشکن فروش‌ها» تنها پاک کردن صورت مسئله و ایجاد فضایی برای ادامه فیلترینگ می‌باشد. ضروریست شورای عالی فضای مجازی به ریاست رییس جمهور هر چه سریع‌تر نسبت به رفع فیلترینگ اقدام کرده تا هم به یکی از مهمترین وعده‌های رییس جمهور جامعه عمل بپوشاند و هم از این بیشتر، هزینه‌ای بر اقتصاد نیمه‌جان کشور تحمیل نگردد.