چرا سهامداران بورس احساس سر‌شکستگی می‌کنند؟

فرارو - بورس به دل شکستن عادت کرده، اما کاری که شاخص کل شنبه ۱۳ مرداد و روز بعدش با سهامداران انجام داد از دایره انصاف به دور بود.

به گزارش فرارو؛ شاخص بورس هفته بدی را استارت زده و تنها ظرف دو روز ۶۲ هزار و ۸۷۱ واحد آب رفت. پارسال همین موقع‌ها بورس در ارتفاع دو میلیون و ۳۳ هزار واحدی قرار داشت. بعضی‌ها آن موقع ناشکری می‌کردند، اما ۱۴ مرداد ۱۴۰۲، با معیار‌های الان برای خودش حکم روز عروسی را داشته، چون در پایان معاملات ارتفاع شاخص ۳۹ هزار و ۴۰۰ واحد افزایش پیدا کرده است. اگر وقایع بازار سرمایه را به طور منظم از ابتدای سال دنبال کرده باشید، الان علاوه بر حسرت، احتمالا حس دیگری هم دارید، چون داریم به سالگرد حوادث تلخ ۱۳۹۹ نزدیک می‌شویم. چهار سال پیش بازار سرمایه در نوزدهمین روز از مرداد پا را از مرز دو میلیون واحد فراتر گذاشت و در اصطلاح گول هیکش را خورد، ولی دقیقا از همان وقت ورق برگشت و کار به جایی رسید که در روز‌های آخر سال بورس نزدیک ۵۰ درصد آب رفت.

زیر ذره‌بین؛ وضعیت فعلی بورس

بورس از چهار سال پیش تا الان نتوانسته پشت راست کند. شاخص روز ۱۹ مرداد ۱۳۹۹ از مرز دو میلیون واحد گذشت و در آن زمان رکوردی تاریخی رقم زد. ورق از همان روز برگشت و اواخر اسفند آن سال، شاخص به محدوده یک میلیون و ۱۳۰ هزار واحد عقب‌نشینی کرد.

قیمت دلار، ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ صاحب رکورد قیمت جدید شد و در شرایطی که سال را از روی پله ۴۹ هزار و ۳۰۰ تومان شروع کرده بود، توانست به جایگاه ۶۷ هزار و ۵۰ هزار تومانی دست پیدا کند. وقایع و تحولات بعدی به‌شکل مسلسل‌وار یکی یکی رخ دادند. از سقوط هلی‌کوپتر سیدابراهیم رئیسی و همراهان تا برگزاری دو دور انتخابات ریاست‌جمهوری و این اواخر تشدید تنش در خاورمیانه به دلار فرصت ندادند از محدوده ۶۰ هزار تومان دور شود.

بورس مسیری متفاوت برای خود انتخاب کرده و مدام دسته‌گل به آب می‌دهد. شاخص ابتدای سال روی ارتفاع دو میلیون و ۲۵۴ هزار واحد ایستاده بود و روزی که رکورد قیمت دلار شکست، در ارتفاع دو میلیون و ۲۰۸ هزار واحدی قرار داشت.

سقوط هلی‌کوپتر ابراهیم رئیسی و هیات همراه، همان جو نسبتا آرام، اما راکد را به هم زد تا نگرانی‌ها بابت غلبه هیجان بر عقلانیت، مدیران بورس را وادار کند کرکره بازار سرمایه را پایین بکشند و در روز‌های بعد سراغ محدودیت دامنه نوسان بروند.

بورس تنها به مسعود پزشکیان روی خوش نشان داد و روز شنبه ۱۶ تیرماه ۱۴۰۳، تا دو میلیون و ۱۸۹ هزار واحد اوج گرفت. تاثیر وقایع هیجانی بر بازار‌های مالی و سرمایه‌ای زودگذر است. به همین دلیل هرچقدر از آن روز‌ها فاصله گرفتیم، بورس مانند بیماران مبتلا به افسردگی دوباره لحاف را روی سر خود کشید.

شاخص بورس یکشنبه ۷ مرداد، ارتفاع دو میلیون و ۱۳۲ هزار واحدی را امتحان کرد و در حالی که فکر می‌کردیم اوضاع نمی‌تواند از این بدتر شود، وقایع غافلگیرکننده بامداد دهم مرداد و تنش‌های بعدی باز توی سر بورس زدند و کاری کردند تا شاخص ظرف دو روز اول هفته اخیر، ۶۲ هزار و ۸۷۱ واحد دیگر بریزد و به ارتفاع دو میلیون و هفت هزار واحد تبعید شود.

آنچه در زیر پنهان است؛ مقایسه بورس با سکه، طلا و ارز

بورس در قیاس با مدت مشابه سال قبل دستاوردی نداشته است. اگر بخواهیم اوضاع را نسبت به ابتدای سال بررسی کنیم، باز هم بوی شکست به مشام می‌رسد. تا الان به طور متوسط ۱۱ درصد ارزش دارایی سهامداران جلوی چشمشان دود شده و به هوا رفته؛ اما حتی قادر نیستند برای خروج از بورس تصمیم بگیرند. غم‌انگیز و حتی کلافه‌کننده است. فکر می‌کنید اگر سراغ دیگر بازار‌ها می‌رفتید چه سرنوشتی در انتظارتان بود؟

قیمت دلار از ابتدای سال ۱۴۰۳، کاهش پیدا کرده است و از ۶۱ هزار و ۵۹۰ تومان به ۶۰ هزار و ۹۶۲ تومان برگشته. بازدهی دلار برای سرمایه‌گذاران با این حال تنها منفی یک درصد برآورد می‌شود. اگر به قصد سرمایه‌گذاری یورو خریده بودید، تغییری احساس نمی‌کردید.

کاری که بورس شنبه ۱۳ مرداد و روز بعدش با سهامداران انجام داد از دایره انصاف به دور بود

قیمت یورو در چهار ماه و نیم سپری شده از سال ۱۴۰۳، از ۶۶ هزار و ۸۳۲ تومان به ۶۶ هزار و ۹۴۰ تومان رسیده است. خرید سکه امامی یا طلا ۱۸ عیار انتخاب عاقلانه‌تری بوده هرچند آن‌هایی که سمت هر دو گزینه رفته‌اند قطعا خوش‌شانس بوده‌اند.

قیمت سکه امامی روز یکشنبه ۱۴ مرداد به ۴۳ میلیون و ۲۳۶ هزار تومان رسید تا در قیاس با رقم ۳۸ میلیون و ۹۶۰ تومان ابتدای سال، ۱۱ درصد رشد کرده باشد. قیمت طلا ۱۸ عیار، شنبه ۱۴ مرداد حوالی سه میلیون و ۶۰۵ هزار و ۲۰۰ تومان دیده شد تا نسبت به عدد سه میلیون و ۲۶۲ هزار و ۶۰۰ تومان اول سال، برای سرمایه‌گذاران ۱۰.۵ درصد سود به ارمغان آورده باشد.

سکه ربع بهارآزادی روز شنبه ۱۴ مرداد با قیمت ۱۵ میلیون و ۵۴۰ هزار تومان معامله شد و اگر با ابتدای فروردین که قیمتش ۱۴ میلیون و ۴۳۰ هزار تومان بود مقایسه شود، بازدهی ۷.۷ درصدی را نشان خواهد داد. سکه گرمی و سکه نیم بهار آزادی هم در برزخ روزگار گذرانده‌اند، چون اولی زیر سه درصد بازدهی مثبت داشته و قیمت سکه نیم بهار آزادی از اول سال تا الان زیر دو درصد افزایش پیدا کرده است.

خرید ارز دیجیتال می‌توانست سرنوشت دیگری برای سرمایه‌گذاران رقم بزند، اما اگر فقط قیمت بیت‌کوین را مقایسه کنیم، احتمالا حجم حسرت سهامداران بورس کم می‌شود. بیت‌کوین اول سال ۶۳ هزار و ۵۷۰ دلار فروخته می‌شد و در نیمه مرداد مجبور شده تا ۵۹ هزار و ۵۰۰ دلار عقب‌نشینی کند. قیمت بیت‌کوین از اول سال تا الان ۶.۴ درصد آب‌رفته و مانند بورس آتش‌به‌جان دارایی سرمایه‌گذاران انداخته است.

نگاهی به آینده؛ پیش‌بینی روز‌های پیشروی بورس

کاهش دامنه نوسان بورس، اولین واکنش جدی به تحولات روز‌های اخیر بود. بعضی‌ها انتظار داشتند پس از وقایع بامداد ۱۰ مرداد، مانند روزی که هلی‌کوپتر ابراهیم رئیسی سقوط کرد معاملات بورس متوقف شود. محدودیت دامنه نوسان هم یکی از گزینه‌ها بود، اما بورس چهارشنبه و شنبه بدون وقفه به کار ادامه داد.

شاخص بورس روز شنبه ۱۳ مرداد، ۶۱ هزار ۷۰۵ واحد عقب نشست تا چهارمین افت بزرگ از ابتدای سال و دومین ریزش سنگین پس از روی کار آمدن دولت جدید را شاهد باشیم. سازمان بورس مجبور شد دوباره دامنه نوسان را کاهش دهد.

مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفته محدودیت دامنه نوسان، از روز یکشنبه ۱۴ مرداد اعمال می‌شود و تا پایان هفته، در بورس و فرابورس دامنه نوسان به مثبت و منفی یک درصد و دامنه نوسان معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی به مثبت و منفی دو درصد تغییر خواهد کرد. اگر شرایط تغییر نکند، این تصمیم شاید به معاملات هفته آینده بورس هم منتقل شود.

سهامداران حقیقی روز شنبه هزار و ۴۵۸ میلیارد تومان که معادل ۲۴ میلیون و ۳۰۰ هزار دلار می‌شود را از بورس خارج کردند. یکشنبه هم دو میلیون و ۲۱۷ هزار دلار دیگر به همین ترتیب از بازار سرمایه بیرون رفت. محدودیت دامنه نوسان به طور موقت این روند را متوقف می‌کند و ضرر و زیان سهامداران بورس را کاهش خواهد داد، اما آن‌ها خواسته‌های دیگری داشته‌اند.

مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در پاسخ به درخواست ابطال معاملات بورس در روز‌های چهارشنبه و شنبه خیلی رک و روراست گفته: شرایط سهام‌داران را درک و رصد می‌کنیم، بر اساس دستورالعمل نحوه انجام معاملات، تصمیم‌گیری برای ابطال معاملات در اختیار شرکت بورس تهران و فرابورس قرار دارد، اما باتوجه‌به دامنه موضوع و تبعات آن، تصمیمی در این زمینه اتخاذ نشد و معاملات روز شنبه، به قوت خود باقی است.

بورس روز دوشنبه ۱۵ مرداد با دامنه نوسان مثبت و منفی یک درصد به کار خود ادامه می‌دهد و تا آخر هفته همین روند را در پیش می‌گیرد. اگر موقعیت سیاسی و منطقه‌ای با تنشی جدید روبرو نشود و اتفاقات غیرمنتظره رخ ندهند، به احتمال زیاد تا آخر هفته رکود بر بازار سرمایه سایه می‌اندازد. تحرک سهامداران حرفه‌ای و حقوقی‌ها برای جمع‌آوری و خرید سهم ارزشمند گزینه‌ای محتمل به نظر می‌رسد.