مجلس دوازدهم هنوز فعالیت خود را شروع نکرده، اما ستیزهای آن شروع شده است؛ ستیز بر سر رسیدن به صندلی ریاست مجلس شکاف بین نمایندگان اصولگرای انقلابی را به جدال تبدیل کرده است. برخی از اصولگرایان با استفاده از تریبون رسانه ملی بر دیگری میتازند. مانند حمید رسایی که با اصرار مجری برنامه بهصورت علنی در تلویزیون به محمدباقر قالیباف تاخت و اعلام کرد که اگر نخ برخی از پیجهای فضای مجازی را بگیریم به افرادی میرسیم که دنبال رئیس شدن هستند. او به صراحت اعلام میکند که خبرگزاری تسنیم و روزنامه جوان در حمایت از قالیباف انواع و اقسام فحاشیها را به او کردهاند و از سوی بالادستیهایشان هم توبیخ شدهاند.
به گزارش هم میهن، این سخنان در حالی در رسانه ملی با ذوق خانم مجری پخش شده که فقط چند ساعت قبل از آن، رهبری به صراحت تذکر داده بود: «آن چیزی که میتواند شیرینی مجلس جدید را نابود کند، سخنان اختلافانگیز و دعوا راهانداختنها و ستیزهگریهای دشمنپسند است؛ شیرینی مجلس جدید را اینجور چیزها از بین میبرد. باید خیلی مراقبت کرد؛ باید خیلی مراقبت کرد. برادران و خواهران در مجلس جدیدی که حالا اندکی بعد تشکیل خواهد شد و حضور دارند، باید مراقبت کنند که نگذارند شیرینی تشکیل مجلس جدید از بین برود و کامها تلخ بشود.
اثر بعد هم این است که مجلس از کارایی میافتد؛ یعنی وقتی که مجلس شورای اسلامی دچار دعوا و ستیزه و مقابله و جبههبندیهای گوناگون اینجوری شد، بهطور طبیعی از کار اصلی خودش باز میماند؛ دستهبندیها و کشمکشها مانع میشود از اینکه اینها به کارشان برسند.»
فعالان سیاسی معتقدند؛ «این رفتارها از سوی نمایندگانی که قرار است روی صندلیهای سبز بهارستان بنشینند، حاکی از آن است که ولایتمداری فقط در حد شعار است و آنها منافع فردی خود و یک جریان خاص را در نظر میگیرند نه منافع ملی.»
از سوی دیگر این فعالان میگویند: «برخی از نمایندگان که عقبه و سابقه نمایندگی ندارند، در سال اول مجبورند تن بدهند به تصمیمات هیئت رئیسه و در پی یادگیری مسائل مربوط به جایگاه خود باشند. در این یکسال تندروهایی که به مجلس راه پیدا کردهاند، اهداف خود را پیش میبرند.»
سارا فلاحی، نماینده ایلام در مجلس در پاسخ به این سوال که چه اتفاقی بعد از انتخابات رخ داده که رهبری چنین توصیههایی را مطرح کردند؟ گفت: «کشور ما در شرایط حساسی قرار دارد و بیشتر از سیتزههای سیاسی و گروهی، نیازمند وحدت هستیم. باید برای پیشرفت ساختارهای کشور از تمام سلایق استفاده کنیم.
همه سلایق محترم هستند، اما حالا که انتخابات تمام شده و مردم نیز حضور قابلقبولی داشتند، باید دعواهای سیاسی را کنار گذاشته تا امکان استفاده از سلایق مختلف فراهم شود. وقتی در داخل جدلهای سیاسی بر سر منافع گروهی نه منافع ملی وجود داشته باشد، دشمن بهراحتی از شرایط سوءاستفاده میکند. در حال حاضر رقابت تمام شده و وقت آن است که در کنار همدیگر خدمت کنیم.»
او افزود: «این دعوای سیاسی که متاسفانه در حال افزایش و درونگروهی است، باعث میشود نیروهای ذخائر انقلاب حذف شوند و از پتانسیل نیروهایی که خدمت کردند، استفاده نشود. دشمن هم دنبال این نگاه حذفی است. باید از تمام سلایق برای اصلاح ساختارها استفاده شود؛ بهویژه در ساختارهای اقتصادی و سیاسی داخل مجلس.
بعد از انتخابات بهویژه در حوزه تهران شاهد جدلها، توهینها و شاخ و شانهکشیدنها بین منتخبان پایتخت هستیم که همه این موضوعات به ضرر کشور است. وقتی مردم افرادی را انتخاب کردند باید به آن احترام گذاشت چراکه اساس مردمسالاری دینی است. رقابت تمام شده و حالا باید در راستای منافع ملی کشور در مجلس حرکت کرد.
به نظر میرسد برخی از افرادی که انتخاب شدهاند ظاهراً میخواهند تسویهحسابهای سیاسی انجام دهند که به ضرر کشور است و شاید به همین دلیل است که رهبری باز هم به شرایط سختی ورود و توصیههایشان را مطرح کردهاند. اگر ولایتمدار هستیم صحبتهای ایشان باید فصلالخطاب باشد و دعواهای سیاسی که هیچ منفعتی به جز ضرر برای کشور ندارد را کنار بگذاریم.»
نماینده ایلام در مجلس درباره جدل بر سر صندلی ریاست و هیئترئیسه مجلس، تاکید کرد: «انتخاب هیئترئیسه در دست نمایندگان مجلس است. به نظر من باید در یک فضای آرام هیئترئیسه را انتخاب کنیم چراکه قلب تصمیمگیری، مجلس است و نباید در فضایی آلوده و تخریبی به سمت انتخاب هیئترئیسه برویم. تمام سلایق و نیروها باید توصیههای رهبری را آویزه گوش خود قرار دهند و فکر کنند که چرا رهبری در این شرایط درباره پایان این جدلهای سیاسی صحبت کردند.
باید اجازه دهیم نمایندگان در فضای آرام هیئترئیسه را انتخاب کنند. در دوره یازدهم از این حرف و حدیثها و جدلهای سیاسی وجود داشت، اما نه با این شدت و حدت. قطعاً این فضا باید به سمت آرامش برود. ما نمیتوانیم ولایتمداری لقلقه زبانمان باشد، اما وقتی رهبری دعوت به آرامش میکنند، در یک ریل دیگر حرکت کنیم. از همکاران میخواهم فضای احترام و اخلاق را رعایت کنند و اگر میخواهند نگاه متفاوتی را در هیئت رئیسه داشته باشند، این را به رای نمایندگان واگذار کنند. برخوردهای تریبونی میتواند مشکلساز شود. به همین دلیل میگوییم دوستان اجازه دهند در فضای آرامش، منطقی و عقلایی در انتخاب هیئترئیسه تصمیم بگیریم.»
فلاحی درباره توصیه به ترکیبی از نمایندگان جدید و ادوار برای رسیدن به نوآوری و تجربه، گفت: «برخی از نمایندگان در ادوار مختلف بودند و این دوره نیز رای آوردهاند. نمایندگان جدید قطعاً از تجربه آنها استفاده میکنند. این رسمی است که در مجلس برای پیشبرد بهتر کارها در هر دوره مورد استفاده قرار میگیرد.
از سوی دیگر باید از تجارب نماینده ادوار گذشته که به مجلس راه نیافتند نیز استفاده کنیم. باید قوه عاقله نظام را تقویت کنیم و تمام سلایق با محوریت منافع ملی پای کار بیایند. فصل اختلاف نیست چراکه مردم مشکل معیشتی و اقتصادی دارند و ما حق نداریم با ایجاد جدلهای سیاسی به سمت فرافکنی برویم و مسئله اصلی را فراموش کنیم. مردم ما هیچ گناهی نکردهاند که بخواهند قربانی اختلافات سیاسی ما شوند. اگر نگرانیهایی وجود دارد، بهتر است به جای مطرح کردن در تریبون، این نگرانیها با تشکیل تالار گفتمان در مجلس مطرح شود و مسائل و اختلافات را کنار بگذارند.
قطعاً دغدغههایی وجود دارد برای بهتر شدن شرایط، اما شیوه طرح آن متفاوت است. در شرایط کنونی بیشتر از هر زمانی نیاز به اتحاد داریم. ضمن اینکه در کنار هم بودن به آن معنا نیست که روی مفاسد و مشکلات اغماض کنیم. باید با کسی که از ریل انقلاب خارج شده، برخورد کرد. اما دعواهای درونگروهی بر سر هیئترئیسه و مسائل دیگر در راستای مخالفت با گفتمان انقلاب اسلامی است درحالیکه باید با آرامش کارها را پیش برد. ما میخواهیم گفتمان انقلاب تقویت شود و بهعنوان مسئول باید سرمان را پایین انداخته و کار کنیم چراکه فصل خدمت است.»
جلال محمودزاده، نماینده مهاباد در مجلس نیز درباره علت توصیه رهبری به نمایندگان دوره دوازدهم گفت: «در انتخابات مجلس دوازدهم شاهد مشارکت پایینتری نسبت به سایر انتخابات کشور بودیم. اصولاً در مشارکت کمتر معمولاً جناح تندرو رای بیشتری میآورد و تعداد آنها افزایش مییابد؛ بنابراین بر سر مسئولیتهای مجلس مانند هیئترئیسه و رؤسای کمیسیونها مشکلاتی پیش میآید. نگرانی رهبری هم از این است که مجلس آینده به دلیل این مسائل دچار چالش شده و از وظیفه اصلی خود - قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون - بازبماند و نمایندگان سرگرم اختلافات داخلی شوند.»
او با اشاره به اینکه این مسئله نمود پیدا کرده است، افزود: «در روزنامهها و دیگر رسانهها شاهدیم که افرادی بعد از سالها مجدد به مجلس راه پیدا کردند و برای رئیس، هیئت رئیسه و آینده مجلس خط و نشان میکشند. این اقدامات باعث میشود کارایی مجلس کاهش یابد و در نهایت مردم بیش از این ناراضی شوند.
یکی از دلایل کاهش مشارکت و افزایش آرای باطله در این دوره از انتخابات مجلس، عدم رضایت مردم از عملکرد مجلس و دولت است. از سوی دیگر یکدست شدن دولت و مجلس تبعات خوبی ندارد، اما متاسفانه در مجلس دوازدهم دولت و مجلس یکدست میشود. تعداد نمایندگان یک جناح افزایش یافته و کشمکش بر سر کرسیهای ریاست در مجلس را در پی داشته است. جناحی که وارد مجلس دوازدهم شده آقای قالیباف را تهدید میکند که در دوره آنها نمیتواند ریاست مجلس را کسب کند. این افراد به تصاحب اعضای هیئت رئیسه و ریاست کمیسیونها چشم دوختهاند.
این کشمکشها در آینده مشکلاتی را ایجاد میکند که دود آن به چشم مردم و کشور میرود. از سوی دیگر مشکلات کشور نیز افزایش مییابد. این اقداماتِ تندروها، در نهایت، در انتخابات ریاستجمهوری پیش رو نیز تاثیر منفی میگذارد و مشارکت را کاهش خواهد داد. نگرانی رهبری نیز از این موضوع است.
افراد باید از جناحهای مختلف وارد مجلس شده و گفتمان بین آنها شکل گیرد. رهبری نیز بر این عقیده هستند که باید جناحهای مختلف در مجلس حاضر شوند، اما نباید کشمکش و ستیز وجود داشته باشد و اصولگرایان برای تصاحب کرسیهای ریاست به جدال بپردازند.»
نماینده مهاباد در مجلس به تشریح اختیارات هیئت رئیسه و رئیس مجلس پرداخته و تاکید کرد: «در مجلس یازدهم شاهد بودیم که متن بعضی از مصوبات را تغییر دادند. نمونه آن مصوبه «عفاف و حجاب» بود که یکی از اعضای هیئت رئیسه کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس اعلام کرد که متن مصوبه ارسالشده به شورای نگهبان دستکاری شده است. هیئترئیسه مجلس میتواند تصمیماتی اتخاذ کند و اگر اکثر نمایندگان هم آن را قبول نداشته باشند باز هم باید تابع این تصمیم باشند.
هیئترئیسه حتی میتواند مصوبهای را به کمیسیونها برگرداند یا آن را مسکوت کند تا در صحن علنی مورد بررسی قرار نگیرد. در حقیقت اختیارات رئیس و هیئترئیسه بیشتر از نمایندگان است و اثرات بیشتری بر لوایح و طرحها دارند. از سوی دیگر اعضای هیئترئیسه میتوانند برای حوزه انتخابیه خود بهتر کار کنند. وزرا، معاونان و حتی رئیسجمهوری از اعضای هیئت رئیسه حرفشنوی بیشتری دارند تا از یک نماینده. وجود لابیهایی که رئیس و اعضای هیئت رئیسه مجلس دارند، باعث شده که این افراد پیگیر رسیدن به این کرسیها شوند.»
محمودزاده در پاسخ به این سوال که با توجه به رقابت شدیدی که در دوره دوازدهم مجلس وجود دارد، به توصیههای رهبری عمل میشود؟ گفت: «متاسفانه شاهدیم که صددرصد به توصیههای رهبری عمل نمیکنند. مجلس آینده باید به جای کشمکش در فکر آشتی با مردم باشند.
طبق آمار ۴۱ درصد واجدین شرایط در انتخابات شرکت کردند. در حقیقت جمعیت زیادی از مردم در انتخابات شرکت نکردند و از شرایط موجود و عملکرد دولت و مجلس ناراضی بودند. مجلس آینده باید پس از ارزیابی و ریشهیابی این موضوع، راهی را در پیش بگیرد که مردم در انتخابات بعدی به پای صندوقهای رای برگردند. باید مشکلات حل شود تا مردم به سمت صندوقهای رای سوق پیدا کنند.
اما این کشمکشها و پیگیری افراد برای کسب کرسیهای ریاست، نمایندگان را از ریل اصلی که همان توسعه و آبادانی کشور، خدمت به مردم و رفع مشکلات و چالشها است، دور کرده است؛ بنابراین نارضایتی بیشتر شده و در انتخابات بعدی شاهد مشارکت بسیار کمتری خواهیم بود.»
او افزود: «افزایش نارضایتیها از جمله نگرانی و دغدغههای مسئولان ردههای بالای کشور است و رهبری نیز توصیه میکنند تا مجلس به سمت وظیفه اصلی خود سوق پیدا کند. متاسفانه تعدادی افراد تندرو در مجلس آینده حضور دارند که این توصیهها را به دلیل مسائل حزبی و جناحی نادیده میگیرند. امیدواریم که آقایان به خود بیایند و توصیهها را جدی بگیرند و مجلس را به پرتگاه چالشها نیاندازند و امید مردم به مجلس آینده کمرنگتر نشود.»
محمودزاده درباره توصیه قرار گرفتن نمایندگان ادوار گذشته در کنار نمایندگان جدید، تاکید کرد: «من فکر نمیکنم این اتفاق رخ دهد. براساس آماری که اعلام شده تعداد نمایندگان جدید بیشتر از نمایندگانی است که در ادوار مختلف در مجلس حضور داشتند. ردصلاحیتهای گستردهای رخ داد که نمایندگان باتجربه و با عملکرد باکیفیت وارد مجلس نشدند و در برخی شهرستانها افرادی وارد مجلس خواهند شد که سابقه تجربه اجرایی یا مجلس و حتی توانمندیها را ندارند.
این افراد هیچگونه اشرافی به شیوه تصویب لوایح و طرحها، آییننامه مجلس و... ندارند و در اصل مراحل بررسی طرحها را بلد نیستند. این افراد بیتجربه نمیتوانند کارآیی خوبی داشته باشند و در نهایت باعث تضعیف مجلس میشوند و وقت مجلس به فراگیری آنها میگذرد. با این وجود فکر نمیکنم که از تجربیات نمایندگان ادوار گذشته استفاده کنند.»