هنگامی که سربازان و تانک‌های روسی در فوریه۲۰۲۲ به اوکراین حمله کردند، ده‌ها هزار اوکراینی با موجی از شور و شوق میهن‌پرستانه برای خدمت در ارتش شتافتند. هجوم جنگجویانی که با وظیفه‌شناسی به اعلامیه‌ها پاسخ دادند یا به‌عنوان داوطلب ثبت‌نام کردند، به دفع حمله اولیه روسیه و خنثی کردن برنامه‌های کرملین برای قطع «سر» دولت اوکراین کمک کرد.
به گزارش دنیای اقتصاد، «توماس گیبون نف» و «کنستانت مهوت» در گزارش ۲۸ژانویه نوشتند، اما پس از نزدیک به دو سال نبرد خونین و در شرایطی که اوکراین بار دیگر به نیرو‌های تازه نفس برای دفع فشار جدید روسیه نیاز دارد، رهبران نظامی دیگر نمی‌توانند تنها به شور و شوق تکیه کنند. مردان بیشتری از خدمت سربازی اجتناب می‌کنند؛ درحالی‌که فراخوان‌ها برای خارج کردن سربازان خسته خط مقدم افزایش یافته است.
تغییر در خلق و خو به‌ویژه در بحث‌های داغ درباره لایحه بسیج جدید که می‌تواند منجر به تهیه پیش‌نویس تا ۵۰۰ هزار سرباز شود، مشهود است. این لایحه ماه گذشته به پارلمان ارائه شد؛ اما به سرعت برای بازنگری پس گرفته شد. این لایحه نارضایتی جامعه اوکراینی را درباره روند استخدام ارتش -که به‌عنوان نهادی مملو از فساد و به‌شدت پرخاشگر محکوم شده- دامن زده است. بسیاری از قانون‌گذاران گفته‌اند که برخی از مفاد آن، مانند منع فراریان از خدمت برای خرید املاک، می‌تواند ناقض حقوق بشر باشد. مهم‌ترین موضوع در این لایحه به موضوع بسیار حساس بسیج توده‌ای مربوط می‌شود. تدابیری که خدمت اجباری را آسان‌تر می‌کند، توسط کارشناسان به‌عنوان هموارکننده راه برای سربازی در مقیاس بزرگ (از نوعی که چندین مقام نظامی اخیرا گفته‌اند برای جبران خسارات در میدان نبرد و تحمل یک سال دیگر از جنگ‌های شدید لازم است) در نظر گرفته می‌شود. بسیاری در اوکراین نگران هستند که چنین اقداماتی می‌تواند تنش‌های اجتماعی را برانگیزد.
به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور ولودیمیر زلنسکی تمایلی به قبول مسوولیت تنظیم یک پیش‌نویس بزرگ ندارد، در عوض از دولت و ارتش خود می‌خواهد که استدلال‌های بیشتری در حمایت از این اقدام ارائه کنند. او در مصاحبه اخیر با کانال ۴، یک شبکه انگلیسی گفت: «من جزئیات آن‌قدر واضح ندیده‌ام که بگویم باید نیم‌میلیون نفر را بسیج کنیم.» ارتش اعلام کرده که بسیج توده‌ای موضوعی مربوط به دولت غیرنظامی است؛ پاسخی که می‌تواند تنش‌های بین زلنسکی و فرمانده ارشد او، والری زالوژنی را تشدید کند. رئیس‌جمهور اوکراین در پاییز ژنرال زالوژنی را پس از اینکه گفت جنگ به بن بست رسیده است، سرزنش کرد. پترو بورکوفسکی، رئیس بنیاد ابتکارات دموکراتیک، یک اندیشکده اوکراینی گفت: «این یک سیب زمینی داغ است.»
بورکوفسکی گفت: «رهبری سیاسی تصمیم گرفت از موضوع بسیج» در بیشتر زمان جنگ «اجتناب کند». اما با کاهش نیرو‌ها پس از دو سال، نادیده گرفتن آن قابل دوام نیست «و در حال حاضر، کسی باید از نظر سیاسی مسوول باشد.» چالش جمع‌آوری سربازان کافی تنها یکی از چالش‌هایی است که اوکراین با آن مواجه است؛ زیرا دریافت کمک‌های نظامی و مالی خارجی سخت‌تر می‌شود و توانایی کی‌یف را برای حفظ خط مقدم و حمایت از اقتصادش تضعیف می‌کند. نیاز به تکمیل نیرو‌های مسلح اوکراین ماه‌هاست که مشهود است. درحالی‌که کی‌یف شمار تلفات خود را مخفی نگه داشته است، مقامات آمریکایی در تابستان امسال این رقم را نزدیک به ۷۰ تا ۱۰۰هزار کشته و تا ۱۲۰هزار زخمی اعلام کردند.
مقامات آمریکایی گفتند که تلفات روسیه تقریبا دو برابر بود؛ نتیجه اعزام امواج نیرو‌ها در حملات خونین برای تصرف شهرها، بدون توجه به هزینه انسانی. اما روسیه جمعیت بسیار بیشتری دارد و با ده‌ها هزار زندانی در صفوف خود نیروهایش را به حرکت درمی‌آورد. در مقابل، تلاش‌های اوکراین برای بازسازی نیروهایش با تاخیر مواجه شده است. سربازان مستقر در جبهه و خط مقدم می‌گویند که متوجه کاهش مداوم کیفیت سربازان شده‌اند. بسیاری از آن‌ها مسن هستند و انگیزه‌ای برای مبارزه ندارند. مردان بیشتری نیز سعی می‌کنند از سربازی حذر کنند، از کشور فرار کنند یا در خانه پنهان شوند. یکی از سربازان اوکراینی مستقر در شرق گفت که فرار از خدمت نیز در حال تبدیل شدن به یک مساله است.
این امر باعث شده است که استخدام‌کنندگان نظامی به سمت تاکتیک‌های تهاجمی‌تر روی بیاورند، مردان را مجبور به ورود به دفاتر جذب نیرو، بازداشت (گاهی غیرقانونی) و وادار کردن آن‌ها به نام‌نویسی کنند. وکلا و کنشگران می‌گویند نشانه‌های کمی از تغییر وجود دارد. بسیاری از اوکراینی‌ها استخدام‌کنندگان را به «قبای مردم» تشبیه کرده‌اند. ژنرال زالوژنی در مقاله‌ای در ماه نوامبر گفت که روند استخدام باید «برای ایجاد ذخایر ما» مورد بازنگری قرار گیرد؛ اما او و دیگر مقامات جایگزین کمی برای بسیج در مقیاس بزرگ ارائه کرده‌اند.
