سروش زادعلی*، بالاترین نهاد رسمی در سیستم اجرایی هر کاری وزارت خانه مربوط به آن کار است که وظیفه سازماندهی، هماهنگی، حسن انجام کار را میبایست در صدر امور خود قرار دهد و این مولفهها را به زیر مجموعه خود یعنی ادارات کل محول کند و با نظارت قوی و صحیح از انجام کار درست اطمینان پیدا کند تا کژکاردی در سیستم رخ ندهد.
وزارت کشاورزی یکی از وزارت خانههایی است که در اوایل انقلاب وظایف خودش نسبت به کشاورزان را در حد نسبتا معقولی انجام میداد، ولی رفته رفته وظایف خودش نسبت به کشاورزان را به یادها سپرد، به گونهای که گویی این وزارت خانه که مختص کشاورزی بنا نهاده شده و نام وزین کشاورزی را همراه خود یدک میکشد با کشاورزان بیگانه است، سوال اساسی این است این همه سیستم بروکراسی که در امتداد این وزارت خانه وجود دارد و بخش زیادی از بودجه کشور به آن اختصاص داده شده است چه وظیفهای نسبت به کشاورزان دارد و آیا عمل به وظیفه میکند؟
در این سالها وزارت کشاورزی و نهادهای وابسته به آن به گونهای عمل کرده اند که کشاورزان این احساس را دارند که این وزارت خانه هیچ مسئولیت و حق و حقوقی برای کشاورزان قائل نیست و کار را به اینجا رسانده که به عقیده برخی از کارشناسان میبایست نام این وزارت خانه به وزارت واردات محصولات کشاورزی تغییر نام دهد.
متاسفانه به نظر میرسد عمدا این اتفاقها در طول این سالها رخ میدهد تا بتوانند از این طریق کشاورزی که یکی از بخشهای پرپتانسیل برای اشتغال زایی، صادرات و ارز آوری در کشور است را ضربه بزنند تا بدین ترتیب امنیت غذایی کشور را تضعیف و به خارج وابسته کنند.
ناحیه شمال خوزستان خاصه منطقه مستعد کشاورزی شهرستان دزفول با توجه به پتانسیل بالای روستاهها، شهرکها وشهرهای نوظهورش همچون (شهر جندی شاپور، صفی آباد، شمس آباد، منتظران و..) بواسطه آب زلال رودخانه دز و خاک حاصل خیزش قطب کشاورزی کشور در گذشته دور تا کنون بوده است و سالانه به واسطه تلاش فراوان کشاورزان بی ادعا، بی ریا و سخاوتمند این جغرافیا بخش مهمی از امنیت غذایی کشور همچون انواع صیفی جات، گندم، ذرت، خوراک انواع دام و سایر محصولات کاربردی را با دست خالی و بدون حمایت تولید و به اقصی نقاط کشور و خارج از کشور صادر میکند، ولی متاسفانه هیچ گونه حمایت حقوقی و درمانی از طرف وزارت کشاورزی و نهادهای وابسته به آن در استان و شهرستان از کشاورزان این منطقه صورت نمیگیرد.
صنعت پایه و اصلی شهرستان دزفول کشاورزی است و مهمترین بخشی که به اقتصاد این شهر رونق داده کشاورزی است، اما مسئولین اهمیت زیادی به این بخش نمیدهند و کوششی در جهت چاره اندیشی برای معضلات کشاورزان نمیکنند. یکی از دلایل آن این است که اکثر کشاورزان در حومه این شهر یعنی مناطقی مانند (شهر جندی شاپور، صفی آباد، شمس آباد، منتظران و.) سکونت دارند، ولی اکثریت مسئولین سیاسی و تصمیم گیر از اهالی شهر هستند و درک جامعی از معضلات، مشکلات و سختیهای کار کشاورزی ندارند. این مسئله باعث گردیده تا دلسوزی نسبت به این مناطق وجود نداشته باشد؛ لذا میبایست مکانیزمهایی ترسیم گردد تا حق و حقوق مادی و درمانی برای کشاورزان همانند تسهیلات کم بهره، فراهم شدن زیر ساختها برای صادرات محصولات کشاورزی خاصه در مناطقی که قطب کشاورزی کشور هستند، به حداقل رساندن واسطه ها، تضمین خرید محصولات کشاورزی، در اختیار قراردادن ابزارالات کشاورزی مثل تراکتور و متعلقات آن، سند دار کردن زمینهای کشاورزی و حذف موضوع زمینهای هئیتهای هفت نفره، تعمیر و نگهداری زمینهای کشاورزی و بیمههای تکمیلی برای درمان کشاورزان که اکثرا بواسطه سختی کار دچار بیماری و محدودیتهای حرکتی شده اند انجام گیرد تا بتوان امیدوار بود صنعت کشاورزی از وضعیت سنتی و بحرانی حال حاضر خارج شده و با رونق دادن آن موجب اشتغال زایی جوانان، پایداری امنیت غذایی کشور و ساختارمند کردن صادرات محصولات کشاورزی که موجب ارزی آوری میشود را پایه گذاری کرد تا بتوان پشتوانه خوبی در جهت قدرتمند شدن پول ملی انجام گیرد.
* پژوهشگر اجتماعی