منشأ آلودگی این روز‌های تهران و کلانشهر‌ها چیست؟

وضعیت هوای تهران دوباره قرمز شده و نفس بسیاری در کلانشهر‌های مختلف از جمله تهران به شماره درآمده است، باز هم جولان ذرات معلق در هوای پایتخت که کسی آن را گردن نمی‌گیرد را شاهد هستیم.

به گزارش مهر، آلودگی هوا چندین سال است که مهمان ناخوانده بسیاری از شهر‌های کشور شده و سالانه مرگ و میر زیادی را به همراه دارد. خودرو‌های غیر استاندارد، موتورسیکلت‌های از رده خارج، کارخانه‌های آلاینده، بنزین و سوخت‌های فسیلی و… دست به دست اینورژن یا وارونگی هوا در فصل پاییز داده است تا آلودگی هوا در ایران سومین علت مرگ و میر باشد.

مسؤولان وزارت بهداشت هر سال آمار ۲۰ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا را تکرار می‌کنند. ۲۰ هزار نفر یک عدد نیست. اسم و هویت است هر کدام یک شهروند و عضو یک خانواده اند. پدر، مادر، پسر یا دختر کسی است.

به گفته بسیاری از کارشناسان خسارت‌های آلودگی هوا در دنیا فقط به علت از کارافتادگی افراد از ۱۴۴ میلیارد دلار فراتر رفته و در ایران سالانه حدود ۸.۲ میلیارد دلار به کشور خسارت می‌زند که ۸۰۰ میلیون دلار آن در بخش بهداشت و درمان است. ۱۲.۶ درصد مرگ‌های زودرس در ایران به علت آلودگی هواست که بیشتر آن در ۲۷ کلانشهر مثل تهران رخ می‌دهد.

تهران در سال جاری تهران از ابتدای سال ۹ روز هوای پاک، ۱۷۹ روز هوای قابل قبول، ۶۱ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه و ۷ روز هوای ناسالم برای همه افراد داشته است.

قانون هوای پاک سال‌ها است تصویب شده، ولی اجرای آن هیچ وقت به صورت کامل اجرا نشده است. برخی آن را در اولویت نمی‌دانند و برخی می‌گویند بودجه کفایت نمی‌کند.

سوده نجفی، عضو شورای شهر تهران می‌گوید؛ شهروندان بدانند که یکی از دلایل آلودگی هوای شهر تهران در ۶ ماه دوم سال مازوت سوزی و موارد اینگونه است، موضوعی که بار‌ها توسط مسئولان مربوطه تکذیب شده و مورد تأیید قرار نگرفته است.

علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هفته گذشته در مورد آلودگی هوا گفت: ما هم از آلودگی هوا خسته شده‌ایم و رویمان نمی‌شود در موردش با مردم صحبت کنیم.

وی افزود: فرزندان و خانواده ما هم در همین شهر زندگی می‌کنند. تخصیص‌نیافتنِ اعتبارات کافی علت اجرا نشدن احکام قانون هوای پاک است. باید دستگاه‌ها را مکلف کنیم که اتفاق‌های خوبی برای کنترل آلودگی هوا بیفتد و کاری در عمل انجام شود و این‌قدر برای مردم کلمات تکراری نگوییم.

داریوش گل‌علی زاده رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست در گفتگو با خبرنگار مهر درباره موضوع آلودگی هوا اظهار داشت: متأسفانه خانم سوده نجفی عضو شورای شهر تهران اطلاعات به روزی در مورد قضیه موضوع مازوت سوزی نداشته است.
بر اساس بررسی‌هایی که سازمان حفاظت محیط زیست انجام گرفته نه تنها در تهران بلکه در اصفهان، اراک و کرج هم مازوت سوزی توسط نیروگاه‌ها نداشته‌ایم.

نیروگاه‌ها مازوت سوزی ندارند

وی افزود: مشکل آلودگی هوا مانند سال‌های گذشته منابع متحرک و ساکن است نیروگاه‌ها مازوت سوزی ندارند، ولی سالانه به تعداد خودرو‌های فرسوده افزوده می‌شود و سن خودرو‌های فرسوده قبلی هم افزایش یافته است.

وضعیت سوخت متناسب با یورو ۴ و یورو ۵ است

گل علیزاده ادامه داد همچنین فقط طی سال گذشته یک میلیون خودروی نوشماره به وسایل نقلیه کشور افزوده شده، ولی فقط ۲۰ هزار و ۸۰۰ خودروی فرسوده از رده خارج شده است.

وی با اشاره به اینکه در کلان شهر‌ها وضعیت سوخت متناسب با یورو ۴ و یورو ۵ است گفت: وقتی وارونگی دما ایجاد شود آلاینده‌های حداقلی هم به دلیل اینکه امکان تخلیه هوای آلوده وجود ندارد انباشت می‌شود.

تحریم‌ها باعث شده نتوانیم زیرساخت‌ها را به روز کنیم

رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه راهکار برون رفت از معضل آلودگی هوا اجرای کامل قانون هوای پاک است، گفت: متأسفانه بسیاری از مفاد قانونی طی دو دهه گذشته اجرا نشده است. توسعه حمل و نقل عمومی مدیریت سوخت و اصلاح مصرف سوخت از جمله مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد متأسفانه تحریم‌ها باعث شده که فناوری در زمینه مقابله با آلودگی هوا به روز رسانی نشود و وضعیت خودرو‌ها و نیروگاه‌ها بهبود یابد.

وی بیان داشت: توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، توسعه نیروگاه‌های تجدید پذیر خارج کردن، خروج خودرو‌های فرسوده سه راهکار بهبود وضعیت هوا خواهد بود.

حالا چند روزی است که هوای تهران دوباره آلوده شده، وضعیت بین نارنجی و قرمز رفت و برگشتی است. سازمان هواشناسی هم اعلام کرده وضعیت حداقل تا ۴ روز آینده به دلیل پایداری جو ادامه داد، مدارس در مقطع دبستان در تهران و برخی شهر‌های دیگر مانند اصفهان برای امروز تعطیل شده و دوباره راهکار‌های مقطعی در پیش گرفته شده است. ذرات معلق ریه مردم را نشانه گرفته و باید دید آیا مسئولان راهکار مؤثری در این راستا انجام می‌دهند یا همچنان باید منتظر باد و باران ماند تا شاید وضعیت بهتر شود.