گاهی در تاریکی و سکوت آرامشبخش شب، ذهن ما در هیاهوی افکار غرق میشود و مغزمان بیوقفه فهرست کارهایی را که باید انجام دهیم، مرور میکند. گاهی با خود میگوییم که ایکاش میتوانستیم مغزمان را هم مثل چراغهای خانه هنگام خواب خاموشکنیم تا راحت بخوابیم، اما متأسفانه ذهن مشغولیهای شبانه گاهی اجتنابناپذیر میشود و خواب ما را مختل میکند. در چنین شرایطی باید به دنبال قطع حلقه بیپایان افکاری باشیم که قبل از خواب به سراغمان میآید.
ازآنجاییکه بین ذهن و بدن ارتباط قوی وجود دارد، افکار قبل از خواب که اغلب مثبت نیستند، باعث میشوند تا بدن ما به شیوهای مشابه واکنش نشان دهد و سیستم جنگ یا گریز ما فعال میشود. باگذشت زمان، تمایل به نشخوار فکری در رختخواب تقویت میشود. سپس، مغز ما شرطی میشود که وقتی شب دراز میکشیم شروع به نگرانی کند.
عوامل زیادی در ایجاد افکار مسابقهای و سخت خوابیدن در شب نقش دارند. برخی از این عوامل عبارتاند از:
استرس و اضطراب از عوامل اصلی ایجاد افکار مسابقهای در شب هستند. هر استرسی که با خود به رختخواب ببرید بهناچار شما را بیدار نگه میدارد و خواب شبانه را مختل میکند.
عوامل استرسزا مانند غم و اندوه، مشکلات شغلی و نگرانیهای مالی و خانوادگی، میتوانند مانع خواب راحت شوند. تحقیقات نشان داده است که ساعتهای ازدسترفته خواب باعث میشود که افراد آنطور که باید نتوانند شاد یا سالم باشند. درواقع، افراد اگر هر شب فقط یک ساعت تا یک ساعت و نیم بیشتر بخوابند، احساس سلامتی و شادی بیشتری خواهند داشت.
تنها افکار منفی باعث ایجاد استرس و بیخوابی شبانه نمیشود بلکه گاهی مشغولیت ذهنی برای داشتن یک برنامه هیجانانگیز در روزهای آینده میتواند در ایجاد استرس و بیخوابی شما تأثیر بگذارد؛ مانند فکر کردن به اینکه برای مهمانی آخر هفته چه غذایی تدارک ببینید یا جشن تولد فرزندتان را چگونه برگزار کنید و...
گاهی اوقات کاری که قبل از خواب انجام میدهید میتواند در خواب شبانه شما تأثیر بگذارد. بهعنوانمثال، چرت زدن در طول روز - بهخصوص در عصر - ممکن است خوابیدن در شب را سختتر کند. سایر عادات تأثیرگذار بر خواب عبارتاند از:
-انجام فعالیتهایی که ضربان قلب شمارا افزایش میدهد یا خوردن وعدههای غذایی سنگین در عرض دو ساعت قبل از خواب
-استفاده از تلفن همراه درست قبل از خواب
-بیش از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بیدار در رختخواب دراز کشیدن
-نوشیدن کافئین مانند چای، نوشابه و قهوه قبل از خواب
انواع خاصی از داروها میتوانند منجر به بیخوابی شوند یا در آن نقش داشته باشند؛ مانند داروهای ضدافسردگی، داروهای ضد تشنج، داروهای آسم، داروهای قلب (بهعنوانمثال، آلبوترول)، داروهای ضدبارداری، داروهای بدون نسخه برای آلرژی، سرماخوردگی یا آنفولانزا و استروئیدها.
منبع: راهنماتو