عکس زیرخاکی از بساط سلمانی‌های میدان شوش

در گذشته‌های دور، خدماتی مثل تراشیدن، اصلاح ریش و سبیل مردان بر عهده آرایشگر یا سلمانی بود. محل کار این افراد، دکان سلمانی یا محلی مناسب در کوچه، خیابان یا میدانی پر رفت و آمد بود.

اکنون بسیاری از پیرایشگاه‌های شهر مجهز به رایانه و ژورنال دیجیتال برای نمایش و انتخاب مدل موی مطلوب شده‌اند! دستگاه‌های استریل برقی، تجهیزات آنان را استریل می‌کنند. صندلی‌های برقی جایگزین چهارپایه‌های قدیمی شده و استفاده از وسایل بهداشتی مشترک به کل منسوخ شده است، درحالی‌که چند دهه قبل این خدمات و کارها چندان مورد توجه نبود. جالب اینکه در تهران و حتی بسیاری از نقاط ایران و دنیا، سلمانی‌ها، مانند دلاکان در برخی امور پزشکی و دندانپزشکی نیز دخالت می‌کردند. مثلا در تهران خودمان، اموری مانند زخم‌بندی، دندان‌کشی و حجامت برعهده آقایان سلمانی بود و شغل دوم این آدم‌ها به‌شمار می‌آمد.

از کشیدن دندان تا درمان عقرب‌گزیدگی!

همچنین گفته می‌شود که برخی از مداواهای اورژانسی، مانند بریدگی‌ها، جراحت‌ها، عقرب ‌گزیدگی و مارگزیدگی را آقایان سلمانی محله بدون اجرت انجام می‌دادند طوری که گویی از وظایف آنان بوده و بی‌دلیل نیست که از این حرفه به‌عنوان هنر «دهم» نیز یاد شده است. علاوه بر سلمانی‌هایی که دکان داشتند، سلمانی‌هایی نیز بوده‌اند که فاقد محل ثابت کسب بوده و به‌صورت سیار و دوره‌گرد کار می‌کردند.

پاتوق این‌قبیل سلمانی‌ها، میادین پرتردد و قهوه‌خانه‌ها بوده‌است_ مثل عکس قدیمی سلمانی‌های محله شوش مربوط به دهه ٤٠ _ این سلمانی‌ها معمولا مهارت همکاران دکان‌دار خود را نداشتند، به همین دلیل گاهی برای تبلیغ و ترغیب مردم به اصلاح، با چای دیشلمه و چای‌ دارچین از آنان پذیرایی می‌کردند. ناگفته نماند به‌کاربردن اصطلاح رایج «اصلاح با چای دارچینی» بین مردمان قدیم نشانگر آرایش نامطلوب افراد هم بوده‌است.

بساط سلمانی در مقابل مدرسه رفاه تهران – دهه ۳۰

منبع: همشهری آنلاین