بر اساس گزارشها، فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان، حاضر نشده نشست خبریِ روز شنبه در محلی برگزار شود که عکس قاسم سلیمانی بر دیوارش نصب شده بود.
فرارو- تغییر ناگهانی در محل برگزاری نشست خبری وزاری خارجه ایران و عربستان سعودی، واکنشهای گستردهای به دنبال داشته است.
به گزارش فرارو، روز گذشته وزیر خارجه عربستان سعودی پس از نزدیک به هفت سال تنش و قطع ارتباط به ایران آمد. این اتفاق آنقدر مهم بود که در گرمای خردادِ باغ ملیِ تهران، دویست خبرنگار و عکاس خارجی و داخلی صف کشیدند تا لحظه لحظه این سفر تاریخی را ثبت کنند. وزير خارجه عربستان سعودی برای نخستينبار در ۱۷ سال گذشته به ايران سفر میکرد.
طبق برنامه، قرار بود پس از دیدار وزاری خارجه دو کشور، نشست خبری مشترکی در سالن تالار آیینه ساختمان وزارت خارجه برگزار شود.
آنطور که رسانهها گزارش دادهاند، اما دقایقی قبل از برگزاری نشست، چند مسئول تشریفات با جمع کردن پرچمها، تریبون و میکروفنها اعلام کردند که نشست خبری «به دلیل پارهای مسائل» در اتاقی که مذاکرات دوجانبه دو وزیر انجام شد، برگزار میشود. به رغم آماده بودن محل برگزاری نشست، از جمله سیستم صوتی، ترجمه همزمان و محل استقرار مناسب برای خبرنگاران، نشست در اتاقی برگزار شد که هیچ امکاناتی در آن تدارک دیده نشده بود و دو وزیر خارجه بدون میکروفن بیانیههای خود را خواندند.
نخستین بار روزنامه جامجم با انتشار ویدیویی در کانال تلگرام خود مدعی شد که دلیل جابهجایی محل برگزاری نشست خبری وجود تصویر شهید سردار قاسم سلیمانی در محل بوده است. این ادعا بلافاصله به شکل گستردهای در شبکههای اجتماعی بازنشر شد، تا جایی که سخنگوی وزارت امور خارجه مجبور به واکنش شد و با انتشار بیانیهای «گمانهزنیهای رسانهای در خصوص تغییر محل گفتگوهای رسانهای دو وزیر را بیاساس» دانست. کنعانی دلیل این تغییر را «بروز مشکل فنی و عدم امکان اجرا در محل تعیین شده قبلی» عنوان کرد.
واکنشها به این مساله، اما با توضیحات سخنگوی وزارت خارجه فروکش نکرد و ابعاد تازهای پیدا کرد. فارغ از واکنشهای کاربران سعودی به این ماجرا که بعضا آن را پیروزی دیپلماتیک عربستان بر ایران خواندند، واکنشهای داخلی را میتوان در سه دسته، طبقه بندی کرد.
یک) روایت جدید درباره ماجرای تغییر سالن نشست خبری از سوی اکانتهای منتسب به اصولگرایان
دو) انتقاد تند برخی افراد منتسب به جبهه پایداری از دولت رئیسی و خصوصا امیرعبداللهیان
سه) انتقاد با ترجیعبند «اگر زمان ظریف بود...»
بررسی روایتهای مختلف در فضای رسانهای کشور از این ماجرا، نشان میدهد که اکثر افراد حاضر در ساختمان وزارت خارجه اصل ماجرای تغییر سالن به دلیل تصویر سردار سلیمانی را تایید میکنند، اما برخی جریانها، این اتفاق را به رجرخوانی یک خبرنگار نزدیک به محمد جواد ظریف، در توییتر نسبت میدهد.
در روایتی که از سوی برخی منابع وابسته به جریان اصولگرایی منتشر شده، آمده است: «همه چیز به صورت عادی پیش میرفت و قرار بود نشست در سالن همیشگی و با تابلوی شهید قاسم سلیمانی برگزار شود. ناگهان یکی از خبرنگاران اصلاح طلب، توییتی را علیه عربستان و شبکه العربیه منتشر کرد و با رجزخوانی، طرف عربستانی را تحریک کرد. تیم العربیه این توییت را به مسئولان نشان دادند از رجزخوانی این خبرنگار گلایه کردند. این مساله باعث شد تا تیم تشریفات سعودی ضمن تاکید بر حذف آن توییت، سالن محل برگزاری نشست را نیز تغییر دهد.»
توییتی که این دسته از کاربران به آن اشاره میکنند
این خط خبری جدید به سرعت در بین کاربران اصولگرا محبوب شد. مثلا کاربری با بازنشر این روایت نوشته است: «این اصلاحطلبها هر کاری میکنند که جلوی پیشرفت کشور را بگیرند. از فرط سوزش دارند خود زنی میکنند.» یا کاربر دیگری نوشته است: «سابقه نشان داده همیشه پای یک اصلاح طلب در خراب کردن اوضاع در میان است.»
این روایت، اما بیشتر از آنکه موافق داشته باشد، منتقد دارد. منتقدان با یادآوری سخنان گذشته این دسته از کاربران درباره عربستان سعودی، آنها را به داشتن تناقض متهم کردهاند.
مثلا سجاد عابدی فعال سیاسی و مدیر مسئول رسانه تلخند سیاسی در واکنش به این روایت نوشته است: «از این به بعد خودروی حامل اعضای سفارت عربستان جهت تردد در تهران باید اسکورت حذف بنرهای حاج قاسم را هم داشته باشند. چون احتمال دارد یک فعال رسانهای تصویری از خودروی آنها در کنار بنر حاج قاسم منتشر کند و به تریش قبای سعودیها بر بخورد و سر خر و کج کنند و بروند.»
کاربر دیگری در توییتر نوشته است: «البته چند سال پیش که برخی از دیوار سفارتخانه عربستان بالا میرفتند و آن را به آتش کشیدند تا روابط ایران با کشورهای اسلامی و عربی را دچار بحران سازند، نیز به خاطر توییت ظریف بود!»
یادآوری حمله به سفارت عربستان در پاسخ به این روایت زیاد تکرار شده است.
غالبترین واکنش در ماجرای تغییر محل برگزاری سالن نشست خبری، مقایسه این اتفاق با زمان وزارت محمد جواد ظریف است. بسیاری از این استاندارد دوگانه انتقاد کردهاند.
عباس عبدی تحلیلگر سیاسی از مشهورترین کسانیست که از این زاویه به ماجرا نگریسته و در انتقادی تند نوشته است: «با تغییر محل مصاحبه مخالف نیستم. اصولا اصل ایجاد این روابط مستلزم رعایت برخی نکات است. ولی آنانی که تا دیروز حاج قاسم را فریاد میزدند اگر این اتفاق در زمان ظریف رخ میداد چه میکردند؟ سرتان را پایین بگیرید و بروید. خود را در حد یک مهره حقیر تنزل داده بودید بیشتر ادامه ندهید.»
داوود حشمتی روزنامه نگار نیز نوشته است: «هفته پیش درس آرمانگرایی به ظریف میدادند و آرمانگرایی شهید سلیمانی را به سر ظریف میکوبیدند. امروز به خاطر عکس حاج قاسم، محل سالن رو کنفرانس خبری را عوض کردن و آنچنان پوزیتیوست و لیبرال شدن که تن جان لاک تو گور لرزید.»
کاربر دیگری نیز در همینباره نوشته: «باز هم از این که همه رشتههای سه ماه اخیر را پنبه نکردید که البته هزینه گزافی داشت و ممکن نبود، مثلا متشکریم. فقط یادتان باشد که اگر ظریف این عقب نشینی را کرده بود مجلس انقلابی او را استیضاح میکرد و روزنامه توپخانه او را بمباران میکرد.»
خط سوم، اما رویکردش متفاوتتر از دو جریان بالاست است. برخی هواداران جبهه پایداری در توییتر، اساس این مذاکره و دیدار را زیر سوال بردهاند و به همین بهانه به شدت به دولت رئیسی تاختند. آنها با بازنشر تصویر نشست خبری بدون تصویر سردار سلیمانی، دولت را ترسو خواندند. برخی از فعالان اصولگرا نیز که همیشه درباره مسائل روز سیاسی کشور واکنش نشان میدادند، تصمیم گرفتند از کنار این مسئله عبور کنند که انگار «نه خانی آمده نه خانی رفته». همین تفکر را میشود در برخی روزنامهها نیز مشاهده کرد. مثلا روزنامه رسالت در صفحه اول خود، تصمیم گرفته این خبر را نادیده بگیرد. یا روزنامه وطن امروز، سفر وزیر خارجه عربستان سعودی به ایران را در گوشه صفحه نخست خود در حد یک خبر کوتاه، پوشش داده است.