bato-adv
کد خبر: ۶۳۷۲۹۹
سد بخش‌آباد درمیان مناقشات آبی ایران و افغانستان ساخته می‌شود

سد بخش‌آباد؛ ضربه کاری به سیستان و بلوچستان

سد بخش‌آباد؛ ضربه کاری به سیستان و بلوچستان
کارشناسان متعددی از سال ۱۳۸۳ به مسوولان وقت اعلام کرده بودند اگر افغانستان کنترل خود را بر آب عملیاتی کند، به ایران آب تخصیص داده نمی‌شود و باید دنبال منابعی جایگزین برای مردم سیستان بگردیم. آنچه برای ۴۰ هزار هکتار دشت سیستان، چاه نیمه‌ها و انتقال آب از چاه نیمه به زاهدان هزینه شد، همه اتلاف سرمایه بوده است
تاریخ انتشار: ۰۸:۵۷ - ۰۹ خرداد ۱۴۰۲

مناسبات ایران و افغانستان از نظر تاریخی به قبل و بعد از کمال‌خان تقسیم می‌شود. از زمانی که این سد تاسیس شد دولت‌های مختلف افغانستان تصمیم گرفتند که به ایران آبی تخصیص ندهند. سند توسعه آب افغانستان با امضای اسماعیل خان پیش می‌رود. ما جایگزینی برای آب سیستان نداریم و این خیال است که می‌توانیم از دریای عمان آب مورد نیاز سیستان را تامین کنیم. در این استان هم مانند سایر نقاط سه نوع مصرف وجود دارد: مصرف آب شرب که حدود ۶۰ تا ۷۰ میلیون متر مکعب در سال است و ممکن است با هر هزینه‌ای از دریای عمان تامین شود. قسمتی از آن کشاورزی است که آن‌هم قابل تامین است. اما اگر نتوانیم محیط زیست را درست کنیم و با وجود این گردوخاک کسی نمی‌تواند در آن منطقه زندگی کند؛ حیات سیستان به‌طور مستقیم به آب هیرمند وابسته است و نمی‌توانیم از آب هیرمند بگذریم.

به گزارش اعتماد، سد بخش‌آباد در حال تاسیس است و هنوز هم هیچ اقدامی برای آن انجام نشده است. همه مقامات افغانستان ادعا می‌کنند که به معاهده ۱۳۵۱ پایبندند، اما در عمل خلاف آن را نشان می‌دهند، آن‌ها نمی‌خواهند آب را بدهند.

مساله مهم دیگر این است که افغانستان به سمت نهرسازی هم رفته است. دولت ایران با مصرف زیادی از آب در نزدیک مرز خود مواجه است که نمی‌تواند با آن کاری انجام دهد.

فروردین سال ۱۴۰۰، زمانی که قرار بود سد کمال‌خان در افغانستان افتتاح شود، اشرف غنی رییس‌جمهوری وقت افغانستان در مراسم افتتاحیه این سد از نفت در برابر آب گفت، اما تاکید کرد که بر معاهده سال ۱۳۵۱ میان این دو کشور که بر حقابه هیرمند امضا شده، پایبند است. با وجود اینکه دولت‌های مختلف افغانستان همیشه از پایبندی به این معاهده می‌گویند، اما ساخت سد‌های متعدد و سیاست آبی این کشور در قبال همسایه غربی خود، خلاف آن را نشان می‌دهد.

بعد از افتتاح سد انحرافی کمال‌خان روی رود هیرمند در ۹۵ کیلومتری شهر زرنج افغانستان، حالا نوبت به سد بخش‌آباد رسیده که قرار است امید سیستان به آبی که ممکن بود از سیلاب‌ها به دست بیاورد را ناامید کند. افغانستان محصور در خشکی است، اما منابع آبی غنی‌تری نسبت به همسایگان خود دارد و علاوه بر آن در موقعیت بالادستی هم قرار گرفته است. به همین دلیل آب در طول تاریخ به ابزاری سیاسی برای این کشور تبدیل شده است. این کشور با پاکستان و آسیای مرکزی هم مسائل آبی مختلفی دارد، اما این مسائل با ایران بیشتر است و فقط محدود به رودخانه هیرمند نیست. ایران در دو حوضه آبی هیرمند و هریرود با این کشور اشتراک دارد و خود حوضه آبریز هیرمند هم شامل سرشاخه‌های متعددی است، با این حال قرارداد سال ۱۳۵۱ بین این دو کشور فقط درباره شاخه هیرمند است و در آن خبری از سرشاخه‌های دیگر هیرمند که می‌توانند آب پایدار را برای محیط زیست و تالاب هامون تامین کنند، نیست. سرشاخه‌های مهم این حوضه آبریز مثل فراه‌رود، خاش‌رود و هاروت‌رود نقشی بسیار کلیدی در حیات سیستان و تالاب‌های هامون دارند. افغانستان از زمان اشرف غنی کار ساخت بخش‌آباد را روی فراه‌رود آغاز کرده و در صورت تکمیل آن، وضعیت منابع آبی سیستان و خراسان رضوی بحرانی خواهد شد.

طبق اطلاعات موجود، حجم آب این رود حدود ۱.۳۶ میلیارد مترمکعب است. این دو رود بزرگ – هیرمند و فراه‌رود- هر دو بخشی از آب مورد نیاز حوضه آبریز هیرمند را تامین می‌کنند. در شرایط فعلی با وجود اینکه هنوز سد بخش‌آباد ساخته نشده، تقریبا هر سه هامون خشک شده‌اند و ساخت این سد، وضعیت را وخیم‌تر می‌کند. اگر تا قبل از ساخت این سد ممکن بود که به آب سیلاب‌ها امیدوار باشیم، ساخت این سد جلوی سیلاب‌ها را می‌گیرد.

افغانستان علاوه‌بر سدسازی‌های گسترده روی رودخانه فرامرزی هیرمند مثل سد کمال‌خان و فاز تکمیلی سد کجکی، در حال احداث سد‌های جدید دیگری روی سایر سرشاخه‌های حوضه آبریز هیرمند از جمله خاش‌رود است که نقش بسیار مهمی در حیات سیستان و تالاب‌های هامون دارد.

«بهنام اندیک» کارشناس محیط‌زیست به «اعتماد» می‌گوید که «این سد، دو تونل انحراف آب و کانال‌هایی دارد که بعد از این تونل‌ها، آب را به سمت زمین‌های کشاورزی می‌برد. سد هنوز در مرحله ساخت تونل است و طبق تصاویر ماهواره‌ای، بدنه آن هنوز ساخته نشده است. این حجم از آب هم برای استفاده در زمین‌های کشاورزی است.»

مساله حقابه باید حقوقی و فنی باشد، نه سیاسی

«محسن روحی صفت» کارشناس مسائل افغانستان به «اعتماد» می‌گوید «آب همیشه در افغانستان موضوعی سیاسی بوده و حتی به دلیل همین مساله، دولت موسی شفیق سرنگون شد. تا قبل از ساخت سد کجکی افغانستان کنترلی روی موضوع آب نداشت، اما بعد از آن دستش برای کنترل آن باز شد. با این حال معنی این نگاه این نیست که ما هم این موضوع را سیاسی بدانیم، ما آن را حقوقی و فنی می‌دانیم و علاقه‌ای هم نداریم سیاسی و امنیتی باشد. نوع رفتار مسوولان ما در قبال این موضوع نباید به شیوه‌ای باشد که طرف مقابل به سیاسی کردن آن دامن بزند. رفتار ما باید طوری باشد که آن را درحد یک موضوع فنی و حقوقی نگه داریم. افغانستان، نفت، معدن یا چیزی که بتواند به دنیا عرضه کند ندارد، فقط آب دارد که به‌طور طبیعی می‌خواهد از آن به شیوه‌ای که فکر می‌کند صحیح است، بهره‌برداری کند، اما این درایت در حکومت قبلی افغانستان وجود داشت و سعی می‌کرد این اختلاف را در چارچوب معاهده مدیریت کند. مشکل ما با آن‌ها از زمان ناصرالدین شاه هم وجود داشته و در دوره رضاشاه هم به دلیل خشکسالی‌هایی که رخ داد، تشدید شد. اما در دوره هویدا و شفیق با توجه به جو موجود، این معاهده منعقد شد.»

او ادامه می‌دهد که «در آن دوره که اختلافاتی بین ما و افغانستان بوده و ما به‌طور نصف به نصف از آب استفاده می‌کردیم، با اعتراضات افغانستان و میانجیگری امریکا پیش‌نویسی تهیه شد که حقابه ایران به ۸۲۵ میلیون متر مکعب در سال کاهش پیدا می‌کرد. در آن فضا ایران امتیازات و وعده‌هایی به افغانستان می‌دهد که هیچکدام به قرارداد نمی‌رسد و فقط همان حقابه به امضا می‌رسد. به‌طور طبیعی با توجه به اینکه طرف مقابل هم در همان فضا این قرارداد را امضا کرده بود، انتظار داشت که ایران به این وعده‌ها عمل کند. همین روند در نهایت منجر به کودتا علیه شفیق در افغانستان شد و در نهایت هم این کشور دستخوش تحولات سیاسی، جنگ و اشغال شد. معمولا سیلاب‌هایی که می‌آمد، آب مورد نیاز ایران را تامین می‌کرد، اما بعد از خشکسالی افغانستان توانست آب‌ها را مهار کند. اگر بخواهم ذهن طرف افغانستانی را بخوانم، می‌گویم آن‌ها با ایجاد تونل روی فراه‌رود خواستند بگویند آیا باید بدون امتیاز این آب را به ایران بدهیم؟ آن‌ها نفت دارند و ما آب داریم. من تایید نمی‌کنم ولی اگر بخواهم ذهن آن‌ها را بخوانم به این نتیجه می‌رسم. به همین دلیل اعتقاد دارم که از طالب‌ها آبی به دست ما نمی‌رسد. در این شرایط باید برنامه خود اتکایی در آب سیستان‌وبلوچستان داشته باشیم. پنج سال پیش هم این موضوع پیش‌بینی و از طرف اداره حقوقی وزارت خارجه برنامه‌ای برای آن نوشته شد و دولت هم آن را تصویب کرد. این طرح به وزارت نیرو تحویل داده شد، اما از پنج سال پیش تا امروز اجرا نشده است.»

روحی‌صفت درباره دلایل کمک کشور‌های دیگر به افغانستان برای ساخت سد هم توضیح می‌دهد که «درباره اینکه گفته می‌شود این کشور‌ها می‌خواهند شرایط را سیاسی کنند، سندی وجود ندارد و صرفا درباره آن حدس‌هایی مطرح می‌شود. وقتی معاهده سال ۵۱ امضا شد، ما با غرب در یک جبهه بودیم و امریکا این فضا را برای امضای آن معاهده تلطیف می‌کرد، اما حالا ممکن است بعضی از کشور‌ها بخواهند از این فضا استفاده کنند. وقتی ما به افغانستان گفتیم ما در موضوع آب به شما کمک کنیم، با اکراه با آن برخورد کردند؛ چون می‌گفتند شما منافعی در این موضوع دارید، ولی ترکیه منافعی ندارد و وقتی در سدسازی به ما کمک کند، اعتبارات مالی خوبی هم به ما اختصاص می‌دهد. سیاست دولت‌های متوالی در افغانستان در قبال ما شبیه به هم و در یک راستا بوده است. کارشناسانی که زمینه مسائل آبی داشتند هم، نیرو‌های خوبی بوده‌اند. حتی بعضی از آن‌ها مدرک دکترای خود را از دانشگاه‌های ایران گرفته‌اند و در همان قسمت در افغانستان کار می‌کنند. افغانستانی‌ها ملی‌گرایند و در سیستم وزارت خارجه و آب در این زمینه‌ها بسیار منضبط عمل می‌کنند. ما نباید به عنوان یک کشور بزرگ و با این اقتدار از تامین آب استانی که در ۵۰۰ کیلومتری دریای عمان قرار گرفته است، ناتوان باشیم. در این زمینه هم مثل زمینه‌های دیگر باید سرمایه‌گذاری کنند؛ چون با جان میلیون‌ها انسان در ارتباط است و ارزش سرمایه‌گذاری دارد. بخش خصوصی که منافعی داشته، آب را از دریای عمان تا سیرجان و یزد کشیده است، اینجا هم تامین آب وظیفه دولت‌هاست.»

او ادامه می‌دهد که «صحبت‌های آقای رییسی فرصتی ایجاد و آن تهدید را به فرصت تبدیل کرد که حاکمیت مصمم شود در یک برنامه‌ریزی ضربتی در طول دو یا سه سال، مشکل آب سیستان و بلوچستان را در زمینه شرب و کشاورزی و صنعتی به‌طور کامل حل کند، آن‌هم با توان تکنولوژیک. مثلا کشاورزی گلخانه‌ای که ۸۰ درصد در مصرف آب صرفه‌جویی دارد، جدا کردن لوله‌کشی آب آشامیدنی از آب مصرفی و مواردی دیگر. در طرح رویین‌تن‌سازی که وزارت خارجه به وزارت نیرو داد، تمام این موارد نوشته شده است. به این طرح هم مثل یک طرح نظامی اولویت دهند. وقتی یک کشور بی‌نیاز شود، اقتدار هم به دنبالش می‌آید.»

هدف طرح رویین‌تن‌سازی سیستان تمرکز بر بی‌نیاز‌سازی سیستان از آب هیرمند و جایگزین منابعی دیگر برای تامین آب این استان بود. تیرماه سال ۱۴۰۰ زمانی که کنفرانسی برای این طرح در دانشگاه زابل برگزار شد، آخرین باری بود که نامی از این طرح برده می‌شد و بعد دیگر خبری از آن نیست.

خشکسالی بهانه افغانستان است

تصاویر ماهواره‌های بین‌المللی و ماهواره خیام از نقاط مختلف بالادست هیرمند شامل سد کجکی و کمال‌خان، نشان می‌دهند که مقادیر قابل توجهی آب پشت این سد‌ها وجود دارد و ادعای کمبود آب در این سد‌ها نادرست است. طالبان پس از روی کار آمدن در افغانستان، به صورت مکرر در اظهارنظرها، بیانیه‌ها و جلسات مشترک خود تاکید کرده است که به معاهده سال ۱۳۵۱ هیرمند پایبند است، اما تجربه دو سال گذشته خلاف آن را نشان می‌دهد. مقامات افغانستان مدام از خشکسالی در این کشور می‌گویند. آن‌ها در ادعا‌های خود نبودن آب پشت سد انحرافی کمال‌خان را به عنوان دلیل اثبات خشکسالی در هیرمند و تامین نشدن حقابه ایران اعلام می‌کنند. این ادعا در حالی مطرح می‌شود که ساخت سد کمال‌خان به گواه اسناد کارشناسان ایرانی با هدف انحراف آب ساخته شده و نبود آب پشت این سد به معنای خشکسالی نیست. بعد از کمال‌خان نوبت به ادعا درباره نبودن آب پشت سد مخزنی کجکی رسید، اما تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد پشت این سد هم آب وجود دارد. ادعای بعدی که از سوی مقامات افغانستان اعلام شد این بود که ۴۰ درصد این سد با رسوب پر شده و مقدار آبی که در تصاویر ماهواره‌ای نشان داده می‌شود درست نیست.

همه این ادعا‌ها در شرایطی مطرح می‌شود که طبق بند ج ماده یک معاهده سال ۱۳۵۱، ملاک سال نرمال ایستگاه آب‌سنجی دهراوود در بالادست سد کجکی است و آمار ثبت‌شده این ایستگاه به عنوان شاخص محاسبه جریان آب باید ملاک قرار گیرد. در صورت نرمال بودن جریان آب در ایستگاه آب‌سنجی دهراوود، افغانستان موظف است حقابه ایران برای مصارف شرب و زراعت را به میزان متوسط ۲۶ متر مکعب بر ثانیه بدهد. ماده چهار این معاهده هم تکلیف را برای سال‌های غیرنرمال و خشک مشخص می‌کند که در صورت اثبات غیرنرمال بودن شرایط آبی که مبتنی بر همان آمار ایستگاه آب‌سنجی دهراوود است، به میزان کاهش آبدهی نسبت به میزان آبدهی سال نرمال یعنی حدود پنج میلیارد و ۶۶۲ میلیون مترمکعب در سال، به همان نسبت از میزان حقابه شرب و زراعت ایران طبق ماده ۴ کم می‌شود.

داستان اختلافات اصلی در این سال‌ها از اینجا شروع می‌شود: معاهده سال ۱۳۵۱ برای اجرایی شدن دو پروتکل اجرایی مصوب دارد. طبق ماده ۵ پروتکل یک معاهده، در سال‌هایی که طرف افغان ادعای خشکسالی و سال غیرنرمال داشته باشد و طرف ایران درخواست اطلاعات ایستگاه دهراوود را ارایه کند، افغانستان باید آمار را به ایران بدهد. پروتکل معاهده تاکید می‌کند در صورت تقاضای کمیسار ایرانی، کمیسار افغانستانی با وی همکاری می‌کند تا جریان آب را در دستگاه دهراوود مشاهده و اندازه‌گیری کند. با این حال درخواست ایران در دولت اشرف غنی و طالبان برای صحت‌سنجی ادعای سال غیرنرمال و خشکسالی و بازدید از ایستگاه آب‌سنجی دهراوود، در هر دو دولت اشرف غنی و طالبان رد می‌شود. در شرایطی که طالبان ادعای پایبندی به معاهده سال ۵۱ را دارد، می‌گوید که موضوع بازدید هیات ایرانی از آب‌بند‌های افغانستان در معاهده هیرمند نیامده است. در سال ۲۰۱۶، بیش از ۶۲ سد در افغانستان ساخته شده و در حال بهره‌برداری هستند. کشور افغانستان به‌طور ویژه از سال ۲۰۰۲ و بعد از کنفرانس بین‌المللی در کابل درصدد مهار آب‌های سطحی این کشور بوده است که این برنامه تحت عنوان «انکشاف سکتور آب در افغانستان» معروف است.

منابع آبی سیستان تا ماه دیگر تمام می‌شود

این هشدار نماینده مردم زاهدان در مجلس است که به تازگی گفته دو میلیون نفر در این استان در وضعیت بحرانی امنیت آب قرار دارند و ذخایر آبی سیستان و بلوچستان تا دو ماه آینده تمام می‌شود.

در نشست «آب هیرمند: سیاست‌ها، روند‌ها و چشم‌انداز آینده» که این هفته در انجمن حامی برگزار شد، سید محمود حسینی، استاندار اسبق سیستان و بلوچستان هم به موضوع وضعیت بحرانی ذخایر آب سیستان اشاره کرد و گفت که «با این شرایط مهاجرت‌ها گسترش پیدا می‌کند. تمام سیستان آبرفت رودخانه هیرمند است و زمین تا عمق ۵۰۰ متر آب ندارد. از هشت تا ۱۲ متری عمق زمین هم آبی سطحی دارد. در دوره‌ای ۱۸ هزار چاهک زده و به روستاییان سپرده شد و ۹۰ تا ۱۰۰ هزار نفر تحت پوشش قرار داده شدند. باید راه‌هایی برای نگهداشتن جمعیت و ایجاد مشاغل پیدا کرد. طالبان گفته است اگر آب را از پشت سد کجکی رها کنیم در ریگستان فرو می‌رود، ولی ملاک همان ایستگاه آب‌سنجی دهراوود است.» او به مهاجرت‌های گسترده اوایل دهه ۵۰ شمسی از سیستان به سراسر کشور اشاره کرد و ادامه داد که «در این دوره با اینکه قطع آب رودخانه طولانی‌تر بود، مردم کمتر مهاجرت کردند. یکی از پیشنهادات این است که به سرعت ستاد بحران به ریاست رییس‌جمهوری تشکیل شود؛ چون میزان ذخیره آب تا مرداد بیشتر کفاف نمی‌دهد و راه‌های انتقال آب شرب به زابل باید بررسی شود. باید مشاغلی که محتاج رودخانه هیرمند نباشند در نظر گرفته شود. افغانستان می‌گوید آب نیست، اما ملاک کم‌آبی یا بی‌آبی طبق معاهده سال هیرمند، ایستگاه آب‌سنجی دهراوود است. اگر وضعیت طبق این ایستگاه نرمال بود باید ۸۲۰ میلیون متر مکعب منتقل شود و اگر کم‌آب بود، طبق همان باید آب منتقل شود.»

ماهیت این بحران را نباید ساده ببینیم

یکی دیگر از مهمانان این نشست، عمادی مشاور ارشد سابق سازمان ملل در حوزه افغانستان، درباره ماهیت نزاع میان ایران و افغانستان توضیح داد و گفت که «ماهیت این قضیه ژئوهیدروپولتیکال و پیچیده و منطقه هم بسیار حساس است. در طرف افغانستان برداشت این است که قرارداد هیرمند که در سال ۱۳۵۱ منعقد شد، به این کشور تحمیل شده است. رودخانه هیرمند ویژگی سرکش و غیرقابل پیش‌بینی دارد. اقلیم منطقه هم به‌شدت تحت‌تاثیر تغییرات اقلیمی قرار گرفته و شرایط رژیم این رودخانه مثل سال گذشته نیست. منطقه ۱.۵ تا ۲ درجه گرم‌تر شده و میزان تبخیر هم تا ۵۰ درصد بالا رفته است. مساله از نظر اقلیمی هم پیچیده است. مشروعیت نداشتن و پذیرفته نشدن طالبان هم به پیچیدگی مساله اضافه می‌کند. توسعه‌نیافتگی منطقه نزدیک رودخانه هم می‌تواند مساله را پیچیده کند.»

دولت چه می‌گوید؟

ماجرای مناقشه آبی ایران و افغانستان در هفته‌های گذشته و بعد از گفته‌های رییس‌جمهوری وارد مسیر تازه‌ای شده و وضعیت بحرانی سیستان را به صدر اخبار کشانده است. بلافاصله بعد از گفته‌های رییسی درباره ضرورت متعهد ماندن افغانستان بر تامین حقابه ایران، واکنش‌ها از سوی مقامات این کشور آغاز شد. اولین واکنش از طرف عبدالحمید خراسانی، از فرماندهان طالبان بود که ایران را تهدید کرد، اما بلافاصله برکنار شد. ماجرا در سطوح مختلفی از مقامات افغانستان ادامه پیدا کرد و واکنش‌ها خودش را از تهدید تا دیپلماسی نشان داد. امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه افغانستان هم در خصوص حقابه ایران گفته است که درد مردم سیستان را درد خود می‌دانیم و به معاهده ۱۳۵۱ پایبندیم، مسوولان ایرانی هم با این معاهده خود را تطبیق دهند.

در حال حاضر وزارت نیرو مسوول مذاکرات حقابه ایران از هیات حاکمه افغانستان است و دولت تاکید می‌کند که دادن حقابه ایران از سوی افغانستان از منظر حقوق بین‌الملل قابل پیگیری است.

سلاجقه رییس سازمان محیط زیست در آخرین اظهاراتش توضیح داده است که وزارت کشور کار خودش را انجام می‌دهد و در مجامع بین‌المللی قابل پیگیری است ولی این کشور یکی از کشور‌های همسایه ما است و ما سعی می‌کنیم که مراودات در قالب رایزنی طرفین انجام گیرد. قرار بود خود من به عنوان پایه هیات علمی در حاکمه افغانستان نشست داشته باشم، اما به دلیل رسیدگی به امور اینجا که به من سپرده شده بود و بحث‌های اخیری که مطرح شده، اما از مبادی مختلف درحال پیگیری است و به زودی خبر‌های خوشی می‌رسد. آخرین موضع‌گیر‌های دولت ایران درباره موضوع حقابه ایران از سوی امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران صورت گرفت که به تازگی گفته است هیات حاکمه فعلی افغانستان را به رسمیت نمی‌شناسیم و بر لزوم تشکیل دولت فراگیر در افغانستان تاکید داریم زیرا طالبان بخشی از واقعیت افغانستان است نه همه آن. ما در ارتباط با موضوع حقابه ایران از هیرمند، گفتگو‌هایی با مقامات افغانستان داشته‌ایم و معتقدیم که براساس قرارداد ۱۳۵۱ باید در این ارتباط مسیر حقوقی مورد توجه قرار بگیرد.

فروردین امسال و در حاشیه چهارمین نشست وزرای خارجه کشور‌های همسایه افغانستان در سمرقند ازبکستان، امیرعبداللهیان در دیدار با امیرخان اقدامات انجام شده از سوی افغانستان درباره حقابه هیرمند را لازم، اما غیرکافی خواند و گفت که ملاک اصلی برای ایران، دریافت عینی و ملموس حقابه است. او در آن دیدار موضوع حقابه را مشکلی مزمن خواند که ضرورت دارد به صورت عملی نسبت به برطرف شدن مشکلات موجود در این زمینه اقدام جدی از سوی هیات حاکمه سرپرستی موقت افغانستان مورد توجه قرار گیرد.

شهریار حیدری، رییس کمیته مرز مجلس هم که به تازگی بعد از درگیری‌های مرز سراوان میان نیرو‌های مرزبانی ایران و افغانستان گفته است که «حقابه هیرمند در قالب معاهده ۱۳۵۱ تحت عنوان معاهده هیرمند است که دو کشور ایران و افغانستان این پیمان بین‌المللی و منطقه‌ای را پذیرفته‌اند و چند پروتکل پشت این پیمان است که آن را تقویت می‌کند لذا بهتر است طالبان به قاعده بین‌المللی تن دهد. ما به عنوان کشور همسایه دوست نداریم وارد جنگ با طالبان شویم. ملت ما و افغانستان با پیشینه تاریخی دارای رابطه عمیق و وابستگی است. هزاران نفر افغانستانی در طول سالیان گذشته مهمان جمهوری اسلامی ایران بودند و مثل شهروند ایرانی با آن‌ها رفتار می‌شد.»

bato-adv
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۴۲ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
بیش از 10 میلیون افغانی در ایران زندگی میکنند به برکت تصمیمات اشتباه مسیولین کشور ایران ، این افغانها از تمام یارانه ها مثل بنزین ، آب ، برق ، گاز و غیره ... که متعلق به مردم ایران است استفاده میکنند اگر این مهاجرین به کشورشان برگردند ، ایران خیلی از مشکلاتش حل میشود . همین 10 میلیون مهاجر چقدر در روز فقط آب مصرف میکنند بماند باقی مسائل که از نظر امنیتی هم مشکل ساز هستند چون خیلی از این مهاجرین غیر قانونی و بی هویت و قاچاقی وارد ایران شده اند
احمدرحیمی
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۲۹ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
لوله کشی بکن بابا مردم به آب نیاز دارنا با آب بارانه آب خدایی رو نمی‌دین انسان هابخورن
م.ن
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۲۹ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
کره زمین از آب پوشیده شده و شمال و جنوب ایران دریا هست . ایران باید سرسبز باشد و دریاچه های فراوان داشته باشد.‌
ح
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۲۰ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
سلام انتقال آب از دوطرف ایران به مرکز و نقاط کم آب و ساخت سویزی دیگر و استفاده و مدیریت آب و گاشت درختان اصلاح شده کم آب در مقیاس زیاد و استفاده از فواید اون و درنهایت با پیشرفت علم تولید آب در مقیاس بالا و استفاده از انواع انرزی در اطراف
کمال
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۱۱ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
اگر طالبان به معاهده سال ۵۱ عمل نکند ایران باید سدهای ساخته شده را با موشک نقطه زن منفجر کند تا دیگر سدی وجود نداشته باشد وقتی طرف قانون را زیر پا می گذارد باید مقاله به مثل کرد تا دیگران حساب دستشان بیاید . ما آهن وسیمان به قیمت ارزان با آنها می دهیم خب معلوم است که علیه مردم مظلوم سیستان سد سازی می کنند .آنها را تحریم کنیم تا درد مردم تشنه سیستان را درک کنند
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۴۰
امید
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۲۸ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
از حالا به افغانستانی میگم دوز آب ، اول زمین از شاه گرفتن حالا آب دوز ، ما هم الله داریم
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۴۷ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
من به عنوان یک افغانستانی از دولت افغانستان و از ملت افغانستان میخواهم که به این همسایه خوب و مهمان نواز مون ایران که سیستان و بلوچستان درگیر کم آبی است حتا آب خوردن خودشان برای همسایه مان نصف کند با تشکر
محمدعلی احراری
United States of America
۱۳:۱۴ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
درمقابل طالبان مثل شیر بغرید نه اینکه صدای گربه درآورید.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۴۳ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
افغانستان قدرت اقتصادی نظامی سیاسی ندارد،ی گروهی این کشور رو اداره میکند،ما هم با این دب دبه کب کبه،ترسیدیم
امیر
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۵۶ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
آقا لب مرز را ببندید هیچ گونه درگیری فیزیکی جنگی نشان ندهید تا قراردادهای تجاری ایران هند انجام بشه.اقا چاه عمیق بزنید هر چی آب زیر زمینی هست را بیرو بکشید لب مرز
حسین
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۲۲ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
باید جلوی ترانزیت کالا از ایران به افغانستان را گرفت
مجتبی
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۴۳ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
ایران رود را اجرا کنید
سیداحمدمیراحمدی
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۰۸ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
5 روز اولتیماتوم سیاسی نشد پرواز فانتوم وشلیک موشک‌های نقطه زن..
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۳۳ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
بخدا قسم ده الی پانزده میلیون افغانی در کشور هست اگر حکومت اینا رو بیرون کنه بسیاری از مشکلات کشور حل میشود
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۴۲ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
دوتا موشک بزنید سدها از بین بره آب بیاد داخل حقابه نمیده باید به زور گرفت تا بفهمه باید داد
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۴۶ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
فقط وفقط باید با زبان خودشان حرف زد نفهمی و ور دوسه تا موشک به سد زده شده بخورد مشکل حل شده میشنن سر جای خودشان نترسید عمل کنید بعضی از همسایه ها رو باید کمی خشن باهاشون رفتار بشه وعلا هر روز یک جور می‌خواهند بهانه مزاحمت برای کشور ایجاد کنند تکلیف معلومه چه هست
من
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۱۵ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
#اخراج افاغنه از ایران
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۵۸ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
با حمله نظامی وشخم زدن سدها همه چی حل میشه جنگ هیج وقت وهیچ جا به صلاح هیچ کس نبوده ونیست ولی در دنیای امروز فقط باجنگ میشه حق خود رابگیری ملت‌های ضعیف همیشه پایمال میگردند
این قانون دنیا بوده است وخواهد بود
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۴۶ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
خیلی راحت میشه افغانستان رو به زانو در اورد فقط اجازه ورود تریاک به خاک ایران داده نشه و در داخل ایران به اندازه مصرف تولید بشه اونوقت که افغانستان تبدیل به زامبیستان میشه
حسین
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۴۹ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
یک مثنوی هفتاد منی را به رشته تحیر دراوردی که بگویید طالبها به ما اب نمی دهند اگر موضوع کم ابی برای دولت مردان ما حیاتی بود مطمینا تا به حال اب در دریاچه هامون موج میزد اما حرف اینجاست که منطقه بلوچستان تهران نیست که مردمش بی ابی را تحمل کنند یا حق
ناصر
Iran (Islamic Republic of)
۱۸:۴۰ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
سلام .چرا میگویید مثل شهروند ایرانی.یعنی شهروند ایرانی هم سیم کارت به نامش نمیخورد .گواهینامه تعلق نمیگیرد اموال منقول وغیر منقول سند به نامش نمیخورد .خودش در یک شهر وپدر ومادرش دریک شهر در صورت مریضی طرفین نمیتوانند به بالین مریض در حال فوت خود برسد.چون اجازه تردد بدون مجوز ندارد .اجازه تحصیل ندارد .اجازه کار ندارد.تازه اینها اون کسی که کارت امایش دارد وداخل ایران به دنیا امده اسث این شرایط را دارد.اهدای عضو
محمد
Iran (Islamic Republic of)
۱۹:۳۳ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
با علم و تکنولوژی هرکاری میشه کرد.بهترین کار آوردن آب از دریای عمان و شیرین کردن صنعتی آب هست.تو برنامه مستندی دیدم که با این روش که البته گران هست میشه مشکل آب و حل کرد.واقعیت اینه از نظر سیاسی زورمون به افغانستان نمیرسه و برای چنین کاری نمیشه جنگ کرد.پس باید فکر راه دیگه ای بود.به زودی ترکیه هم چنین کاری با ما خواهد کرد
Jefosun
Iran (Islamic Republic of)
۱۹:۴۴ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
تمام نیازهای افغانستان را قطع و هیچ نوع سوخت و مواد دارویی و بهداشتی و بیمارستانی و غذایی بصورت قاچاق و قانونی را قطع کنید و روی انتقال آب عمان سرمایه گذاری کنید . . . . فرض کنید کشوری بنام افغانستان وجود ندارد .
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۲۷ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
اگه قرارباشه همه کشورها جلوی اب روکه باکشورهای دیگه هم مرز هست بگیرن که سنگ روسنگ بندنمیشه.مثلأ پاکستان چندتا حوضه آبریزبا کشورچین داره پس کشورچین بیاد سد درست کنه وجلوگیری کنه از وروداب به پاکستان.یا اروپا چرا رو کشورهای همدیگه سد درست نمیکنه چون میدونن دیگه خبری ازقاره سبز نیست.خلاصه جایی بایدباشه که ایران شکایت بکنه.یانکه این طالبان موجودات خبیثی هستن.البته مال امروز ودیروزنیست.ولی این وحشیها مال امروزهستندکه حرف حالیشون نیست.
الهه
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۴۵ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
وقتی دولت ایران ذوق میکرد ک آمریکا از افغانستان رفتن بیرون باید فکر حالا هم میکرد ک جاشون ی مشت بی فرهنگ بی منطق اومده
محمود
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۵۷ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
افقانیها رابیرون کنبد
سجاد
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۴۱ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
فرماندهان سپاه حق ابه رو بگیرند
سعیدی
Iran (Islamic Republic of)
۲۳:۰۲ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
به نظر بنده باید تمام ابرهایی که به سمت افغانستان می‌ره بارور کنیم تا حجم زیاد بارش وسیلابی شدن رودخانه ها باعث بشه که به اجبار آب به سمت هامون جاری بشه
مسعود
Iran (Islamic Republic of)
۲۳:۲۶ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
آب سفارتخانه را قطع کنید ،تیل(نفت) هم به افغانستان ندهید , آب هم برای مردم سیستان از دریای عمان تآمین کنید ،افغانستان هم نفت و..فکری دگر بکنند ه‍یزم بسوزنند
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۳:۴۵ - ۱۴۰۲/۰۳/۰۹
بایه موشک آب راحت میاد
زندی
France
۰۱:۱۸ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
تورو خدا با طالبان مذاکره نکنید.
چندتا موشک بزنید تمام سدهای افغانستان را خراب کنید
بند خدا
Iran (Islamic Republic of)
۰۱:۲۲ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
همه بعد بختی ایران اردوغان است شروع طالبان از شیطان بزرگ آمریکا بود می دانستند ایران خشک سالی. دارد همه را بر علیه ایران انجام داد هم اردوغان وهم طالبان را آگاه کرد سد روی رودخانه های که به ایران است سد بسازد. اردوغان یهودی شیطان است
رضا
Iran (Islamic Republic of)
۰۱:۳۷ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
مردم سیستان و بلوچستان در صورت نبود آب که به گفته مسئولان تا مرداد آب دارند باید سرزمین آبا اجدادی و عزتشان را جا گذاشته و در غربت کارگری و دستفروشی وکارهای غیر عزتمند انجام دهند آب برای سیستان فقط آب نیست وقت آن نرسیده که قرارداد های ننگین حاکمان بی‌کفایت را پاره کرده و سرزمینهای از دست رفته را به وطن برگردانیم با یک تیر دو نشان
زندی
France
۰۲:۰۳ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
فرماندهی محترم ارتش و سپاه،
این موشکهای بالستیک را ساختید برای قبر من؟
بزنید تمام سدهای افغانستان را ویران کنید.
آخرش در مورد سدهای ترکیه هم مجبور میشیم همینکار را بکنیم، پس تا وقتی ما رزمندهای جنگ عراق زنده هستیم بسم الله.
یاعلی
مجید
Iran (Islamic Republic of)
۰۲:۵۱ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
بابا اینهمه دست دست میکنید ندهر بسه آقای عبداللهیان تورو جان مادرت به داد مردم زابل برس نمیتونی بذار خود مردم رواسلحه بده تا ...ولله بسه دیگه
ساقی
Iran (Islamic Republic of)
۰۳:۱۵ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
اون آقایی که سیمان سیستان رو مفت به افغانها می‌فروخت تا سد بسازن بیاد جواب بده .
اکبر
Iran (Islamic Republic of)
۰۵:۳۴ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
همسایه از همسایه ارث می‌برد قطع کلیه اقلام ایرانی به افغانستان دولت عزت مردم سیستان را زیر پای افغانستان گذاشت
سلام
Iran (Islamic Republic of)
۰۶:۲۲ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
شبکه آبیاری دشت سیستان برای ۴۶ هزار هکتار از اراضی کشاورزی شاید برای مردم سیستان آب نداشت اما برای بعضی ها خوب نان داشت .
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۶:۲۹ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
خب چین میدونه عامل عقب مانده گی ایران چی بوده. نمیخواد چین برگرده به عقب
رضا
Iran (Islamic Republic of)
۰۷:۰۱ - ۱۴۰۲/۰۳/۱۰
اینا همش دروغه خودتون را مسخره کنید خودتون نمیخواهید مشکل بی ابی سیستان حل شود چون منفعت داره واسه دولتمردان ... نمیتونید واگذار کنید به مردم محلی و بزرگان و ریش سفیدان سیستانی
bato-adv
bato-adv
bato-adv
bato-adv
پرطرفدارترین عناوین