گودی کمر به قوس یا انحنایی گفته میشود که در ناحیه کمر افراد ایجاد میشود. در صورتی که میزان این فرورفتگی و گودی کمر طبیعی باشد روند حرکات جسمانی به طور کلی به درستی انجام خواهد شد.
در صورتی که میزان قوس کمر از حدی افزایش یابد میتوان گفت که افراد دردهایی را در بخشهای مختلف کمر و ستون فقرات تجربه خواهند کرد. در نتیجه باید روند تشخیص و درمان از سوی بهترین متخصصین در این حوزه بهنگام انجام شود. در غیر این صورت تعویق روند درمانی میتواند عارضههایی دردناک و طولانی مدت به همراه داشته باشد.
قبل از این که وارد فهرست علائم این عارضه شویم بهتر است که این نکته را در نظر داشته باشید افراد مختلف میزان متفاوتی از شدت و ضعف علائم را تجربه میکنند. در واقع این عارضه یعنی گودی کمر در همه افراد به شکل یکسانی بروز و ظهور نمیکند در نتیجه علائم و نشانههای افراد نیز از جهت نوع و شدت و ضعف نیز برابر نخواهند بود؛ بنابراین نتیجه گرفته میشود که ممکن است دو نفر مبتلا به عارضه گودی کمر تفاوتهای آشکاری را در بروز و ظهور این مساله داشته باشند.
از مهمترین علائمی که میتوانیم برای گودی کمر برشمریم:
عقب رفتن باسن و برجستگی زیاد آن به شکلی که کاملا مشهود باشد
این مساله در افرادی که قوس کمر بیشتری دارند نمایانتر است.
ایجاد شکاف و فاصله هنگام دراز کشیدن
کسانی که گودی کمر دارند زمانی که روی کمر دراز میکشند به راحتی میتوانند مشاهده کنند که فاصله کمرشان تا تشک زیاد است.
اختلال در انجام برخی فعالیتهای جسمانی در گودی کمر
برای مثال کسانی که گودی کمر دارند به سختی میتوانند مدت زمان طولانی بنشینند یا بایستند. در نتیجه درد زیادی را متحمل میشوند و مجبورند مدت زمانی را به استراحت بگذرانند.
در این بخش میخواهیم به عمده تکنیکهایی که در زمینه درمان انواع عارضههای ناشی از گودی کمر و نیز بهبود وضعیت ستون فقرات در افراد دارای گودی به کار گرفته میشود بپردازیم.
از مهمترین روشهای درمانی گودی کمر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تکنیکهای ورزشی و انجام حرکات جسمانی از مهمترین روشهایی است که میتوان امیدوار بود افراد با انجام آنها به بهترین نتیجه دست پیدا کنند. در تکنیکهای ورزشی افراد به انجام حرکاتی ترغیب خواهند شد که در طول مدت زمان طولانی ستون فقرات وضعیتی نرمال و طبیعی پیدا میکند و از میزان دردی که افراد تجربه میکنند کاسته میشود.
استفاده از انواع بریسهای مخصوص ستون فقرات
بریسهایی که در ناحیه ستون فقرات استفاده میشود در طی مدت زمانی تقریبا طولانی میتواند به بهبود حالت کلی ستون فقرات افراد کمک کند. در نتیجه تمامی عارضههایی که در اثر قوس کمر شدید ایجاد میشود از بین رفته و افراد شرایطی مناسب را تجربه میکنند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی از جمله تکنیکهایی درمانی است که تا حد زیادی در دردهای مختلفی در بخشهای مختلف بدن میتواند کارساز باشد. یکی از آنها گودی کمر است که افراد در شرایط حاد و با تجربه دردهای شدید میتوانند تحت فیزیوتراپی قرار گیرند. این تکنیک درمانی میتواند تا حد زیادی به بهبود دردهای بیماران کمک کند و از درد آنان بکاهد. در واقع در این تکنیک درمانی بسیاری از انقباضات عضلانی و گرفتگیهای مفاصل بهبود پیدا میکنند. در نتیجه درد نیز کمتر میشود.
کمردرد میتواند ناشی از آسیبها، شرایط یا بیماریهای مختلف باشد – اغلب، آسیب به عضلات یا تاندونهای پشت. درد میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. در برخی موارد، درد میتواند راه رفتن، خوابیدن، کار کردن یا انجام فعالیتهای روزمره را دشوار یا غیرممکن کند.
درمان کمر درد ناشی از قوس کمر
معمولاً کمردرد ناشی از قوس کمر با استراحت، مسکنها و فیزیوتراپی (PT) بهتر میشود. تزریق کورتیزون و درمانهای عملی (مانند دستکاری استئوپاتیک یا کایروپراکتیک) میتواند درد را تسکین دهد و به روند بهبودی کمک کند. برخی از آسیبها و شرایط کمر نیاز به ترمیم جراحی دارند.
حدود چهار نفر از هر پنج نفر در مقطعی از زندگی خود دچار کمردرد میشوند. این یکی از رایجترین دلایلی است که مردم به متخصصین مراجعه میکنند.
برخی از افراد بیشتر از دیگران در معرض کمردرد هستند. عوامل خطر برای کمردرد عبارتند از:
سن
افراد بالای ۳۰ سال کمردرد بیشتری دارند. دیسکها (بافت نرم و لاستیکی که استخوانهای ستون فقرات را محافظت میکند) با افزایش سن از بین میروند. با ضعیف شدن و فرسودگی دیسک ها، درد و سفتی ایجاد میشود.
وزن
افرادی که چاق هستند یا وزن اضافی دارند بیشتر در معرض کمردرد هستند. اضافه وزن به مفاصل و دیسک فشار وارد میکند.
سلامت کلی
عضلات ضعیف شکم نمیتوانند از ستون فقرات حمایت کنند، که میتواند منجر به کشیدگی و رگ به رگ شدن کمر شود. افرادی که سیگار میکشند، بیش از حد الکل مینوشند یا سبک زندگی کم تحرکی دارند، بیشتر در معرض خطر کمردرد هستند.
شغل و سبک زندگی
مشاغل و فعالیتهایی که به بلند کردن یا خم شدن سنگین نیاز دارند میتوانند خطر آسیب دیدگی کمر را افزایش دهند.
مشکلات ساختاری
کمردرد شدید میتواند ناشی از شرایطی مانند اسکولیوز باشد که تراز ستون فقرات را تغییر میدهد.
بیماری
افرادی که سابقه خانوادگی آرتروز، انواع خاصی از سرطان و سایر بیماریها دارند، بیشتر در معرض خطر کمردرد هستند.
سلامت روان
کمردرد میتواند ناشی از افسردگی و اضطراب باشد.
علائم کمردرد، گودی کمر یا لوردوز میتواند به طور ناگهانی یا به تدریج ظاهر شود. گاهی اوقات، درد پس از یک رویداد خاص مانند خم شدن برای برداشتن چیزی رخ میدهد. مواقع دیگر، ممکن است ندانید چه چیزی باعث درد شده است. درد ممکن است تیز یا مبهم و دردناک باشد و ممکن است به پایین یا پشت پاهای شما تابیده شود (سیاتیک). اگر در حین فعالیت به کمر فشار بیاورید، ممکن است صدای “پاپ” را بشنوید. درد اغلب در موقعیتهای خاص (مانند خم شدن) بدتر است و زمانی که دراز میکشید بهتر میشود.
سایر علائم کمردرد عبارتند از:
سفتی
حرکت دادن یا صاف کردن کمر ممکن است سخت باشد. بلند شدن از حالت نشسته ممکن است کمی طول بکشد و ممکن است احساس کنید برای شل شدن باید راه بروید یا کشش دهید. ممکن است متوجه کاهش دامنه حرکتی شوید.
مشکلات وضعیت بدن
بسیاری از افراد مبتلا به کمردرد به سختی میتوانند صاف بایستند. ممکن است «کج» یا خمیده بایستید، بهجای اینکه با ستون فقراتتان هم راستا باشد، بالاتنهتان به پهلو باشد. کمر شما ممکن است به جای خمیده صاف به نظر برسد.
اسپاسم عضلانی
پس از یک فشار، ماهیچههای کمر میتوانند بهطور غیرقابل کنترلی اسپاسم یا منقبض شوند. اسپاسم عضلانی میتواند باعث درد شدید شود و ایستادن، راه رفتن یا حرکت را دشوار یا غیرممکن کند.
بسیاری از آسیب ها، شرایط و بیماریها میتوانند باعث کمردرد شوند. آنها عبارتند از:
کشیدگی و رگ به رگ شدن کمر
کشیدگی و رگ به رگ شدن کمر شایعترین علت کمردرد است. شما میتوانید با بلند کردن چیزی خیلی سنگین یا بلند نکردن ایمن به عضلات، تاندونها یا رباطها آسیب بزنید. برخی از افراد با عطسه، سرفه، چرخش یا خم شدن کمر خود را تحت فشار قرار میدهند.
شکستگی
استخوانهای ستون فقرات میتوانند در حین تصادف بشکنند، مانند تصادف اتومبیل یا سقوط. برخی شرایط (مانند اسپوندیلولیز یا پوکی استخوان) خطر شکستگی را افزایش میدهند.
مشکلات دیسک
دیسکها از مهرهها (استخوانهای کوچک ستون فقرات) محافظت میکنند. دیسکها میتوانند از موقعیت خود در ستون فقرات برآمده شوند و به عصب فشار وارد کنند. آنها همچنین میتوانند پاره شوند (فتق دیسک). با افزایش سن، دیسکها صافتر میشوند و محافظت کمتری ارائه میکنند (بیماری دیسک دژنراتیو).
مشکلات ساختاری
شرایطی به نام تنگی نخاعی زمانی اتفاق میافتد که ستون فقرات برای طناب نخاعی خیلی باریک باشد. نیشگون گرفتن نخاع میتواند باعث درد شدید عصب سیاتیک و کمردرد شود. اسکولیوز (انحنای ستون فقرات) میتواند منجر به درد، سفتی و مشکل در حرکت شود.
آرتریت
استئوآرتریت شایعترین نوع آرتریت است که باعث کمردرد میشود. اسپوندیلیت آنکیلوزان باعث کمردرد، التهاب و سفتی در ستون فقرات میشود.
بیماری
تومورهای ستون فقرات، عفونتها و چندین نوع سرطان میتوانند باعث کمردرد شوند. شرایط دیگر نیز میتواند باعث کمردرد شود. اینها شامل سنگ کلیه و آنوریسم آئورت شکمی است.
پزشک در مورد علائم شما میپرسد و یک معاینه فیزیکی انجام میدهد. برای بررسی استخوانهای شکسته یا آسیبهای دیگر، متخصص شما ممکن است مطالعات تصویربرداری را سفارش دهد. این مطالعات به دکتر شما کمک میکند تا تصاویر واضحی از مهره ها، دیسک ها، عضلات، رباطها و تاندونهای شما را ببیند. متخصصین ممکن است سفارش دهند سی تی اسکن انجام دهید. سی تی اسکن، که از اشعه ایکس و کامپیوتر برای ایجاد تصاویر سه بعدی از استخوانها و بافتهای نرم استفاده میکند. الکترومیوگرافی (EMG) برای آزمایش اعصاب و عضلات و بررسی نوروپاتی (آسیب عصبی)، که میتواند باعث گزگز یا بی حسی در پاهای شما شود. بسته به علت درد، پزشک ممکن است آزمایش خون یا آزمایش ادرار را نیز تجویز کند. آزمایش خون میتواند نشانگرهای ژنتیکی را برای برخی از بیماریهایی که باعث کمردرد میشوند (مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان) شناسایی کند. آزمایش ادرار وجود سنگ کلیه را که باعث درد در پهلو (دو طرف کمر) میشود، بررسی میکند.
کمردرد معمولاً با استراحت، یخ و مسکنهای بدون نسخه بهتر میشود. پس از چند روز استراحت، میتوانید به فعالیتهای عادی خود بازگردید. فعال ماندن باعث افزایش جریان خون در ناحیه میشود و به بهبودی شما کمک میکند. سایر درمانهای کمردرد به علت آن بستگی دارد. آنها عبارتند از:
داروها
پزشک شما ممکن است داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) یا داروهای تجویزی را برای تسکین درد توصیه کند. سایر داروها باعث شل شدن عضلات و جلوگیری از اسپاسم کمر میشوند.
فیزیوتراپی (PT)
PT میتواند عضلات را تقویت کند تا بتوانند از ستون فقرات شما حمایت کنند در نتیجه احتمال قوس کمر یا گودی کمر کاهش مییابد. PT همچنین انعطاف پذیری را بهبود میبخشد و به شما کمک میکند از آسیب دیگری جلوگیری کنید.
ماساژ دستی: چندین روش درمانی عملی میتواند عضلات سفت را شل کند، درد را کاهش دهد و وضعیت و هم ترازی را بهبود بخشد. بسته به علت درد، ممکن است به دستکاری استئوپاتیک یا تنظیمات کایروپراکتیک نیاز داشته باشید. ماساژ درمانی همچنین میتواند به تسکین کمردرد و بازیابی عملکرد کمک کند.
تزریقات
متخصص شما از یک سوزن برای تزریق دارو به ناحیهای که باعث درد میشود استفاده میکند. تزریق استروئید باعث تسکین درد و کاهش التهاب میشود.
جراحی
برخی آسیبها و شرایط نیاز به ترمیم جراحی دارند. انواع مختلفی از جراحی برای کمردرد وجود دارد، از جمله بسیاری از تکنیکهای کم تهاجمی.
شما نمیتوانید از کمردرد ناشی از بیماری یا مشکلات ساختاری در ستون فقرات جلوگیری کنید. اما شما میتوانید از آسیبهایی که باعث کمردرد و گودی کمر میشوند جلوگیری کنید. برای کاهش خطر آسیب کمر، باید:
حفظ وزن سالم
اضافه وزن به مهرهها و دیسکها فشار وارد میکند.
ماهیچههای شکم خود را تقویت کنید؛ مفید برای گودی کمر و کمر درد
پیلاتس و سایر برنامههای ورزشی ماهیچههای مرکزی را تقویت میکنند که از ستون فقرات حمایت میکنند.
اجسام را به روش صحیح بلند کنید
برای جلوگیری از صدمات، با پاها (نه پشت) بلند کنید. وسایل سنگین را نزدیک بدن خود نگه دارید. سعی کنید در هنگام بلند کردن بالاتنه خود را نچرخانید.
منبع: درمانکده