تعیین حداکثر سرعت برای یک ماهی در طبیعت چالش برانگیز است، زیرا هم ماهی و هم آب گاهی با هم و گاهی در جهت مخالف هم حرکت میکنند.
اگرچه همه کارشناسان با تعیین سریعترین ماهی در اعماق آبها موافق نیستند، اما به نظر میرسد که برخی از گونههای سریعالسیر در یک کفه ترازو سنگینی میکنند و ما ناگزیر از تقسیم بندی آنها میشویم.
به گزارش فرادید، اقیانوسهای زمین پر از ماهیان سریع و تند و فرز است، اما اینکه کدام ماهی سلطان سرعت در بین آبزیان دیگر است آنقدرها هم که به نظر میرسد ساده نیست. تعیین حداکثر سرعت برای یک ماهی در طبیعت چالش برانگیز است، زیرا هم ماهی و هم آب گاهی با هم و گاهی در جهت مخالف هم حرکت میکنند. همچنین معیارهای مختلفی برای مقایسه وجود دارد: برای مثال، سرعت شنا در مقابل پریدن به هوا، یا سرعت مطلق (که به نفع ماهیهای بزرگتر است) در مقابل طول بدن در ثانیه.
اگرچه همه کارشناسان با تعیین سریعترین ماهی در اعماق آبها موافق نیستند، اما به نظر میرسد که برخی از گونههای سریعالسیر در یک کفه ترازو سنگینی میکنند و ما ناگزیر از تقسیم بندی آنها میشویم.
در این گزارش نگاهی دقیقتر به سریعترین گونههای ماهی میاندازیم، که همه آنها به دلیل کارهای باورنکردنی که به طور منظم و متوالی انجام میدهند شایسته شناخته شدن هستند به خصوص با توجه به محدودیتهای زیستگاه آبی آنها، که حدود ۷۰۰ برابر متراکمتر از هوا در سطح دریا است.
بادبان ماهی
این ماهی که به عنوان سریعترین ماهی در اقیانوسها شناخته میشود، متعلق به گروهی از شکارچیان بزرگ و سریع است به نام نیزه ماهیان. این گونه از ماهی از پوزههای بلند خود نه برای ضربه زدن به طعمهشان، بلکه برای بریدن و زخمی کردن شکارشان استفاده میکنند. به گفته سرویس ملی اقیانوسی ایالات متحده، بادبان ماهی سرعت ۶۸ مایل در ساعت (۱۰۹ کیلومتر در ساعت) دارد.
تحقیقات اخیر سرعت مشهور ماهی بادبانی را مورد تردید قرار داده است. به عنوان مثال، یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ که در Biology Open منتشر شد، نشان داد که ماهیچههای بادبان ماهی چقدر میتوانند در پاسخ به محرک الکتریکی منقبض شوند، بعد از آن برای محاسبه حداکثر سرعت از آنها استفاده کرد؛ و این اندازه ۲۲ تا ۳۴ مایل در ساعت ثبت شد. دانشمندان در ادامه این آزمایش اضافه کردند، اگر این سرعت واقعی برای بادبان ماهی باشد، در این میزان سرعت، بالهها باید به خاطر کاویتاسیون (حباب زایی به خاطر فشار آب) خورده شوند و آسیب ببینند.
با این وجود، بادبان ماهیها هنوز هم جزو سریعترین دوندههای اقیانوس هستند. طبق مطالعهای که در سال ۲۰۱۴ در Proceedings of the Royal Society B منتشر شده است، وقتی یک بادبان ماهی خود را از میان ماهی ساردین به جلو و عقب پرتاب میکند، نوک آن میتواند با سرعت ۱۳۰ متر مربع بر ثانیه شتاب بگیرد که این یکی از بالاترین شتابهایی است که تاکنون در مهره داران آبزی ثبت شده است.
مارلین
مارلینها با حدود ۱۰ گونه مختلف در سراسر سیاره آبی پراکنده شده اند، از جمله مارلینهای آبی، سیاه، راه راه و سفید. برخی از گونههای مارلین به دلیل صید بی رویه در معرض تهدید و خطر انقراض قرار گرفته اند و اغلب در تور ماهیگیری برای صید سایر گونهها گیر میکنند. مانند ماهی بادبانی، آنها شکارچیان بزرگی هستند - برخی از آنها به طول ۱۶ فوت (۵ متر) و وزن بیش از ۱۴۰۰ پوند (۶۳۵ کیلوگرم) - با پوزه بلندی که برای شکار استفاده میشود. مارلینها جهندههای قوی و شناگرهای سریعی هستند و حداقل یک گونه، مارلین سیاه، گاهی اوقات به عنوان رقیب برای سریعترین ماهی روی زمین نام برده میشود.
به عنوان مثال، بی بی سی گزارش کرده است که یک مارلین سیاه با سرعت ۱۲۰ فوت در ثانیه از یک قرقره جدا میشود، که معادل ۸۰ مایل در ساعت (۱۲۹ کیلومتر در ساعت) است، در حالی که مرکز ReefQuest گزارش میدهد که مارلینها میتوانند با سرعت ۵۰ مایل در ساعت (۸۰ کیلومتر در ساعت) بپرند. برخی از کارشناسان این سرعتها را بعید و دور از نتایج پژوهشهای جانورشناسی میدانند، اما با این وجود، مارلینها شناگران سریع و قدرتمندی هستند که با داستان مارلین آبی در «پیرمرد و دریا» ارنست همینگوی جاودانه شده اند.
اره ماهی
سومین گروه از نیزه ماهیها، ارهماهیها هستند که یک گونه واحد و تنها عضو خانواده طبقهبندی شده آن، یعنی Xiphiidae است. اره ماهی که در آبهای گرم اقیانوس اطلس، اقیانوس آرام و هند یافت میشود، شناگران بزرگ و قدرتمندی هستند که رکورد جهشهای باورنکردنی در دریا را ازآن خود کردند.
اره ماهیها به خاطر شکل و شمایل پوزه شان به «شمشیرماهی» هم معروف هستند، اما به خانواده نیزه ماهیها تعلق بیشتری دارند. طبق گزارش ها، آنها میتوانند با سرعت بیش از ۶۰ مایل در ساعت (۱۰۰ کیلومتر در ساعت) شنا کنند، اگرچه این امر با تردیدهایی مشابه که در مورد ماهی بادبانی و مارلین مطرح کردیم مواجه شده است. اره ماهیها بدون شک شناگرهای سریعی هستند، با این حال، همانطور که میدانیم سرعت آنها تا حد زیادی به دلیل قدرت و شکل بدنشان است، اما اخیرا دانشمندان عامل دیگری را نیز کشف کرده اند که اره ماهی را بسیار سریع میکند: روغن.
بر اساس مطالعهای که در سال ۲۰۱۶ در مجله زیستشناسی تجربی منتشر شد، اسکنهای MRI اندامی پیچیده را در آروارههای بالایی ارهماهی نشان دادند که دارای یک غده تولیدکننده روغن است که به مویرگها متصل شده و «با منافذ دفع کننده روغن در پوست سر ارتباط برقرار میکند». این فرایند به ارهماهی اجازه میدهد زمانی که آب از بالای سرش عبور میکند، روغن ترشح کند، و چیزی که محققان گمان میکنند یک «لایه فوقآبگریز» است که نیروی کشش را کاهش میدهد و به ماهی کمک میکند تا به طور مؤثر و بهینه شنا کند و به سرعتهای بالا برسد.
ماهی تن
۱۵ گونه مختلف ماهی تن در سراسر جهان وجود دارد و همگی شکارچیان شگفت آورو بزرگ و قدرتمند در دریا هستند. برای مثال، ماهی تن زرد باله و چشم درشت میتواند به طول تقریبی ۸ فوت (۲.۴ متر) و وزن ۴۴۰ پوند (۲۰۰ کیلوگرم) برسد، در حالی که برخی از ماهیهای تن آبی باله نزدیک به ۱۵ فوت (۴.۶ متر) طول و تا ۲۰۰۰ پوند (۹۰۰ کیلوگرم) وزن دارند.. ماهی تن شناگرانی قوی و سریع هستند، اما مانند نیزه ماهی، حداکثر سرعت آنها معمولاً بر اساس حکایات یا گزارشهای غیرقابل اعتماد بیان شده است.
در حالی که برخی منابع ادعا میکنند ماهی تن میتواند تا ۷۵ مایل در ساعت (۱۲۰ کیلومتر در ساعت) شنا کند، تحقیقات نشان میدهد که بعید است. یک مطالعه در سال ۱۹۶۴ نشان داد که ماهی تن زرد باله میتواند با سرعتی در حدود ۴۶ مایل در ساعت (۷۴ کیلومتر در ساعت) شنا کند، و مطالعهای در سال ۱۹۸۹ تأکید کرد که ماهی تن آبی غول پیکر اقیانوس اطلس احتمالا حداکثر سرعتی که دارد در حدود ۳۳ مایل در ساعت (۵۳ کیلومتر در ساعت) است. مطالعه سال ۲۰۱۶ در Biology Open، ماهی تن کوچک (یک گونه ماهی تن معمولی که به نام بونیتا نیز شناخته میشود) نیز حداکثر سرعتی که دارد در حدود ۱۶ مایل در ساعت (۲۵ کیلومتر در ساعت) ثبت شده است.
مثل نیزه ماهی، حداکثر سرعت ماهی تن ممکن است به دلیل تأثیرات کاویتاسیون (حباب زایی بر اثر فشار و خورده شدن باله ها) بر روی آن محدود شود.
کوسه ماکو
معمولاً کوسه ماکوی باله کوتاه به عنوان سریعترین کوسه زنده امروزی در اقیانوس هاست. به گفته مرکز تحقیقات کوسه ReefQuest، که ادعا میکند سرعت انفجاری آنها تا ۴۶ مایل در ساعت است باید بگوییم تعیین حداکثر سرعت آنها مانند بسیاری از ماهیهای سریع دیگر دشوار است، اما به طور قابل اعتمادی سرعت ۳۱ مایل در ساعت (۵۰ کیلومتر در ساعت) برای کوسه ماکو ثبت شده است.
طبق گزارشی از نیوزیلند، که در آن محققان یک ماکو باله کوتاه را برای تعقیب با دوربین طعمهدار که با قایقشان کشیده میشد فریب دادند، کوسه در یک نقطه از اقیانوس شتاب گرفت و بیش از ۱۰۰ فوت. (۳۰ متر) را تنها در دو ثانیه شنا کرد و دور شد. این نشان میدهد که ممکن است به حداکثر سرعت خود یعنی سرعت ۶۸ مایل در ساعت (۱۰۹ کیلومتر در ساعت) رسیده باشد، اگرچه مرکز ReefQuest توصیه میکند که این یافتهها و روایات را خیلی جدی نگیرید.
صرف نظر از حداکثر سرعت دقیق، ماکو باله کوتاه به عنوان یک اژدر دندانه دار مشهور است. این ماهی با تعقیب سریعترین ماهیهای دیگر در اقیانوس از جمله ماهی تن، بونیتو، ماهی خال مخالی و ارهماهی امرار معاش میکند.
همچنین به خاطر جهشهای آکروباتیک خود در حین شکار شهرت دارد. با همه این مسائل ما انسانها در کل برای آنها خطرناکتر هستیم. عمدتاً به دلیل تهدیدات ناشی از ماهیگیری، چه به عنوان صید جانبی و چه به عنوان گونه هدف برای مطالعات علمی، کوسه ماکو باله کوتاه توسط اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت در فهرست در معرض خطر انقراض قرار گرفته است..