خودرو‌های وارداتی کی در بورس فروخته می‌شوند؟

فرارو- فروش خودرو‌های وارداتی با وجود اعلام ثبت آن‌ها در بورس کالا ممکن است به این زودی‌ها انجام نشوند. طبق قانون، فروشنده‌هایی که کالای خود را ثبت می‌کنند، تا شش ماه فرصت عرضه خواهند داشت و پس از آن باید دوباره مراحل دریافت مجوز عرضه در بورس را پشت سر بگذارند. چیزی که احتمال محقق نشدن وعده عرضه اولین محموله خودرو‌های وارداتی در بورس را تقویت می‌کند، مشکلات و دست‌انداز‌های مربوط به قوانین خشک و سخت‌گیرانه گمرک است. هرچند دولت این اختیار و توانایی را دارد که در کسری از ثانیه، این مشکلات را برطرف کرده و مجوز ترخیص از گمرک و عرضه در بورس کالا را همزمان بدهد. بالاخره کمتر از ۷۰ روز تا پایان سال فرصت داریم و وعده آزادسازی دوباره واردات خودرو مثل چند وعده دیگر، روی زمین مانده است.

شماره یک | اولین سری از خودرو‌های وارداتی به بورس رسیده‌اند و قرار است از طریق مزایده واگذار شوند. هنوز تاریخ مشخصی برای این کار اعلام نشده، اما برخی منابع براساس شنیده‌ها و احتمالات از سوم بهمن یاد کرده‌اند که تقریبا می‌شود ۱۲ روز دیگر. با توجه به اینکه مراحل ترخیص کالا و موضوعات گمرکی هنوز به سرانجام نرسیده، نباید خیلی روی این تاریخ حساب باز کرد.

شماره دو | تعداد خودرو‌های وارداتی که قرار است در نخستین عرضه بورس از طریق مزایده به فروش برسند، توسط بعضی منابع رسمی بیش از ۲۱ هزار دستگاه ذکر شده است. بررسی‌های فرارو نشان می‌دهد تعداد دقیق ۲۱ هزار و ۱۴۰ دستگاه خودرو واردتی است که مراحل پذیرش را در بورس پشت سر گذشته‌اند اما...

شماره سه | قانون بورس کالا می‌گوید عرضه کننده تا شش‌ماه پس از تکمیل فرآیند پذیرش، فرصت دارد کالای خود را عرضه کند. در غیر این‌صورت عرضه ابطال می‌شود و فرآیند پذیرش باید دوباره طی شود. از طرف دیگر گمرک هم امکان ثبت موقت واردات خودرو با مهلت سه‌ماهه را فراهم می‌کند. به‌نظر می‌رسد گره واردات خودرو و فروش خودرو در بورس باید به دست خود دولت باز شود.

شماره چهار | بخشی از خودرو‌های خارجی در تاریخ دهم دی‌ماه وارد کشور شده‌اند. در آن زمان وزارت صنعت وعده عرضه در هفته سوم دی‌ماه را داد. امید قالیباف، سخنگوی وزارت صنعت، در همان تاریخ گفته بود مجوز‌های لازم برای فروش و شماره‌گذاری خودرو‌های وارداتی دریافت شده و مانعی برای واردات، ترخیص، شماره‌گذاری و فروش خودرو‌ها وجود ندارد. قالیباف همچنین در مصاحبه دیگری گفته: حدود ۱۰ درصد خودرو‌های وارداتی به‌صورت تحویل فوری به فروش می‌رسند، اما به‌طور کلی متقاضیانی که از طریق بورس کالا خرید می‌کنند سه تا شش ماه بعد از زمان خرید، خودرو به آن‌ها تحویل داده شود که این زمان با توجه به ساخت خودرو و حمل آن طبیعی است.

شماره پنج | خودرو‌های وارداتی پذیرش شده و آماده عرضه در بورس کالا، شامل ۲۰۰ دستگاه کیا سید، ۵۰۰ دستگاه کیا اپتیما، ۵۰۰ دستگاه کیا اسپورتیج، ۵۰۰ دستگاه کیا سراتو، ۱۰۰ دستگاه کیا ریو، ۷۰ دستگاه کیا سلتوس، ۷۰ دستگاه کیا سونت، ۱۰۰ دستگاه کیا پگاس، ۱۰۰ دستگاه کیا پیکانتو و تعداد قابل‌توجهی خودرو چانگان می‌شود. فروشنده خودرو‌های کیا، شرکت بازرگانی کوشا خودرو نگین معرفی شده است. از این فهرست قبلا فرصت آشنایی و ملاقات با کیا اپتیما، اسپورتیج، سراتو، ریو و پیکانتو را داشته‌ایم، اما کیا سید، کیا سلتوس، کیا سونت و کیا پگاس برای اولین بار پایشان به کشور باز می‌شود. کیا سونت یک شاسی‌بلند ۱۵ هزار دلاری است که از سال ۲۰۲۰ روی خط تولید رفته. کیا سلتوس را بیشتر باید کراوس‌اوری از نوع ساب کامپکت دانست. از نظر ارزش بازار، سلتوس بالاتر از سونت و پایین‌تر از اسپورتیج قرار می‌گیرد. کیا سلتوس پیش‌بینی شده برای فروش در ایران، مدل مخصوص هند است و با مدل عرضه شده در آمریکا تفاوت دارد. کیا پگاس را باید در نقش سدان جمع و جور متعلق به سگمت B تصور کنید. از نظر ابعاد و ظاهر تقریبا جانشین پراید به‌حساب می‌آید. در چین تولید می‌شود و به آفریقا و خاورمیانه می‌رود. در آمریکای جنوبی و جنوب شرقی آسیا هم با نام کیا سولوتو فروخته می‌شود. بالاخره به کیا سید می‌رسیم که در دسته ماشین‌های هاچ‌بک قرار دارد.

شماره شش | ۱۹ هزار دستگاه از مجموع ۲۱ هزار دستگاه خودرو وارادتی قابل عرضه در بورس، تولید شرکت چانگان چین هستند که زحمت واردات و فروش آن‌ها روی دوش سایپا است! به این ترتیب دومین تولیدکننده بزرگ خودرو کشور با حفظ سمت یکی از شش شرکت اصلی واردکننده خودرو نیز به‌حساب می‌آید.

شماره هفت | چانگان CS۳۵ پلاس، CS۵۵ پلاس و چانگان UNI-T سه محصولی هستند که فروششان توسط سایپا در دور اول عرضه خودرو خارجی بورس کالا، تقریبا قطعی است. پیش از این گفته شده بود روی هم‌رفته، حدود ۲۰ هزار دستگاه چانگان به کشور وارد می‌شود. شنیده‌ها حاکی از این بود که ابتدا ۱۰۰ دستگاه CS۳۵ و CS۵۵ پلاس تا پایان بهمن وارد می‌شود و از آن به‌بعد به‌صورت ماهیانه شاهد ورود چهار هزار دستگاه چانگان و فروش آن‌ها در بورس خواهیم بود.

شماره هشت | تمام ۲۱ هزار و ۱۴۰ دستگاه خودرو به‌صورت یکجا و در یک زمان در بورس کالا عرضه می‌شوند.

شماره ۹ | فروش خودرو در بورس، برای خودرو‌های وارداتی و تولیدی با قوانین یکسان انجام می‌شود. به این معنی که همچنان هر کدملی قادر به خرید یک خودرو خارجی خواهد بود و اگر فردی از سال ۱۳۹۸ به این طرف از سایپا و ایرانخودرو خرید کرده باشد یا در عرضه‌های اخیر بورس و قرعه‌کشی‌های دوره‌ای، موفق به ثبت‌نام شده باشد، فرصت خرید خودرو خارجی در بورس را از دست می‌دهد.

شماره ۱۰ | قیمت خودرو خارجی در بورس مشخص نیست. حتی زمان اعلام قیمت پایه فرا نرسیده است. تنها می‌دانیم، فروش خودرو خارجی در بورس مانند آنچه تا الان اتفاق افتاده براساس قیمت پایه شروع می‌شود و با توجه به مکانیزم حراج، در قالب رقابت متقاضیان به پایان خواهد رسید. خریداران قیمت پیشنهادی خود را از طریق کارگزار در سامانه معاملات وارد می‌کنند و پس از تکمیل مکانیزم حراج، قیمت کشف می‌شود. قیمت پایه که اولین حلقه از زنجیره تعیین قیمت خودرو خارجی در بورس است، پس از قطعی شدن زمان فروش اعلام می‌شود. در تنها خبر رسمی اعلام شده درباره قیمت خودرو‌های وارداتی آمده، شرکت‌های واردکننده مجاز به افزودن سود ۱۵ درصد هستند. معلوم نیست این عدد روی قیمت پایه خودرو در بورس محاسبه می‌شود و باقی ماجرا برعهده خود خریداران گذاشته می‌شود یا ممکن است سقف قیمت قابل رقابت برای فروش خودرو‌ها را ۱۵ درصد تعیین کنند؟