اهدای جایزه معماری بنیاد آقاخان به «موزه هنر‌های معاصر و مرکز فرهنگی آرگو»

جایزه معماری آقاخان، با اهداف بشردوستانه و با نگاه بر بهبود کیفیت معماری، هر سه سال یکبار برگزار می‌گردد. این دوره با حضور ۴۶۳ پروژه از کشور‌های مختلف جهان برگزار گردید که ۲۰ پروژه از این میان، به لیست کوتاه این جایزه راه یافتند.

جایزه معماری بنیاد آقاخان که یکی از معتبرترین جایزه‌های معماری جهان می‌باشد، در این دوره به شش پروژه اهدا شده است. «موزه هنر‌های معاصر و مرکز فرهنگی آرگو»، از ایران، یکی از پروژه‌های برنده برای نشان دادن برتری در معماری، نوید برای جوامع، نوآوری و مراقبت از محیط زیست است.

در جریان روز‌های سخت ایران، این خبر می‌تواند به ایرانیان یادآوری کند که چگونه در تمام این سال‌ها با اندک بودن، تحت فشار، و تحریم‌ها، امید را از دست نداده اند و همچنان به هنر، زیبایی و اجتماع اعتقاد دارند و برای روز‌های شکوفایی ایران تلاش می‌کنند.

کارخانه آرگو، ساخته شده در ابتدای قرن گذشته، در مرکز شهر تهران بود که دفتر معماری ASA North به سرپرستی طراح و معمار ایرانی اتریشی، احمدرضا شریکر، آن را به مرکز هنر‌های معاصر تبدیل کرد و اکنون خانه جدید موسسه خصوصی فرهنگ و هنر معاصر پژمان است.

این بنیاد، فعالیت خود را با هدف تمرکز بر آثار هنرمندان معاصر ایران و جهان در چهارچوب مانیفستی مشخص آغاز کرد و با گذشت زمان، وظیفه خود را در راستای تعهد بـه فضـای فرهنگی و هنری ایران، بیش از گردآوری مجموعه آثار هنری و پشتیبانی اقتصادی از گالری‌ها و هنرمندان یافت. ایجاد سکویی ارتباطی بین هنرمندان، برگزاری کارگاه‌ها، برگزاری نمایشگاه و پشتیبانی از مطالعات فرهنگی و نشر در راس اهداف اصلی بنیاد قرار گرفت.

احمدرضا شریکر، معمار و موسس دفتر معماری ASA North-ASA South است. این دفتر، در هم‌کاری با هنرمندان و نویسندگان به انجام پروژه‌های خود می‌پردازد. آقای شریکر در رشته‌ی هنر‌های زیبا تحصیل کرده و پس از آن فوق‌لیسانس خود در رشته‌ی معماری را از دانشگاه هاروارد دریافت کرده و پس از اتمام تحصیل، در دفتر Herzog & de Meuron و سپس به عنوان معمار پروژه در دفتر طراحی OMA*AMO-Rem Koolhaas به فعالیت مشغول بوده است و در سال ۲۰۱۷ اولین پروژه خود را با شروع طراحی کارخانه آرگو با کاربری جدید، در تهران آغاز کرد. گستره‌ی وسیع فعالیت‌های این دفتر به نوآوری در زمینه‌ی هنر، طراحی، تکنولوژی، تعامل اجتماعی و … توجه دارد.

موزه آرگو، اکنون مجهز به شش فضای گالری مجزا، محل نگهداری آثار نمایشی دائمی، کتابخانه، محل برگزاری رویدادها، استودیو خصوصی، فروشگاه محصولات هنری، سکوی تماشای مناظر اطراف، دفاتر و یک کافه-لانژ می‌باشد.

طراحی با قرار دادن پی سازه‌ای جدید و با هدف حفظ دیوار‌های باربر آجری قدیمی ساختمان، آغاز شد. به نشانه احترام به سقف‌های حلبی قدیمی پشت‌بام‌ها در محله، پنج سقف شیبدار و بتنی جدید بر روی سازه جدید و با فاصله از دیوار‌های باربر آجری قدیمی به صورت شناور قرار داده شد و بدون کوچکترین آسیبی به بنای قدیمی، روی آن قرار گرفته است.

نور طبیعی از شکاف‌های بین سقف‌های جدید و دیوار‌های قدیمی و همچنین از هورنو‌های ایجاد شده در سقف‌ها در گالری‌های زیرین با ارتفاع ۱۲ متر، به داخل، راه می‌یابد و فضایی امن با نور و تهویه مناسب برای نمایش آثار هنری فراهم می‌کند.

این موزه با در نظرگیری گردش مخاطبان که از ایجاد اتصال طبقات قدیمی ساختمان به طبقات جدید ساخته شده، طراحی شده است و تمامی استاندارد‌های لازم برای فضا‌های عمومی، در آن رعایت شده است. یک پله بزرگ، منحنی و با ساختاری به ظاهر شناور، گردش مخاطبان را بین فضای نمایشی آجری در طبقه همکف و گالری‌های طبقه بالا ایجاد می‌کند.

ساختار زیربنایی جدید که توسط مهندس سازه بهرنگ بنی آدم طراحی شده و توسط گروه عمرانی «توسعه ونداد» اجرا گردیده است، با بیان معماری اجازه می‌دهد تا مکالمه ظریفی را بین قدیم و جدید حفظ کند و همچنین کل کارخانه را دوباره مستحکم کند.

کارخانه آرگو با مساحت ۴۸۰ مترمربع، بدون سقف و سازه‌های اصلی فلزی که در طول این سال‌ها ناپدید شده بود، در حال حاضر به اولین موزه خصوصی هنر‌های معاصر که در چهار دهه اخیر در تهران ساخته شده است، تبدیل گردیده و پس از موزه هنر‌های معاصر تهران که در سال ۱۳۵۶ تأسیس شد، تنها موزه هنر‌های معاصر نوسازی و Aduptive Reuse شده در تهران است.

این موزه، هم اکنون به یکی از قطب‌های اصلی فرهنگی شهر و جاذبه‌ای برای بازدیدکنندگان بین‌المللی تبدیل شده و به عنوان کاتالیزوری برای نوسازی سازه‌های همجوار و احیای فرهنگی و هنری با تمرکز بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، در مرکز شهر تهران نام برده شده است.

ساخت این موزه در مرکز شهر تهران با هدف ارتقاء دوباره فضا‌های فرهنگی مرکز شهر بود و با رویکرد انتقال فضا‌های عمومی فرهنگی از شمال شهر به مرکز و جنوب شهر صورت گرفت.

این کار با حمایت ومساعدت شهرداری تهران وباهدف توسعه سرمایه گذاری در بخش‌های مرکزی وساختمان‌های با ارزش ور‌ها شده شهر تهران در دوره پنجم مدیریت شهری صورت گرفته است. قبلا هم پل طبیعت موفق به اخذ این جایزه شده بود.