کار عجیبی که تلویزیون با والیبال ایران می‌کند

تیم ملی والیبال ایران در شرایطی چند هفته قبل با تیمی جوان در رقابت‌های لیگ ملت‌های والیبال جهان درخشید که همچنان یک مشکل قدیمی این تیم و فدراسیون مورد نظر را آزار می‌دهد. موضوع مذکور ارتباطی با مسائل فنی و ورزشی ندارد بلکه به بدعهدی تلویزیون در پرداختن حق پخش بازی‌ها برمی‌گردد. داستانی که حالا دوباره باعث شده صدای مسئولان فدراسیون والیبال ایران و در رأس آن محمدرضا داورزنی، رئیس این فدراسیون بلند شود.

رئیس فدراسیون والیبال روز گذشته در مجمع عمومی و سالانه فدراسیون از رفتار عجیبی که تلویزیون کرده پرده برداشت و گفت: «کشور‌های عضو فدراسیون جهانی والیبال باید برای پخش تلویزیونی مسابقات به فدراسیون جهانی مبلغی را پرداخت کنند. در گذشته برای بحث پخش لیگ جهانی دوستان صداوسیما ۳۵۰ هزار دلار پرداخت می‌کردند. بعد از مدتی فدراسیون جهانی به ما گفت پول واریز نکنید، چون منشأ پول ایران است و بلوکه می‌شود. ما از حساب شما پول را برداشت می‌کنیم. حساب ما همان پرداخت‌هایی است که از برد و باخت‌هایمان در لیگ جهانی منظور می‌کردند. در مقطعی طلب ما از فدراسیون جهانی حدود ۶۰۰ هزار دلار بود. به صداوسیما گفتیم پرداخت نکنید و این را به ما بدهید. فدراسیون جهانی هم از حساب ما برداشت می‌کند. فدراسیون جهانی ما را بدهکار می‌کرد و اگر پول نداشتیم حساب ما را منفی محسوب می‌کرد. مثلا زمانی که مسابقات قهرمانی جهان ۲۰۱۸ پخش شد صداوسیما بدون اینکه امتیاز پخش را بخرد از جایی برداشته و پخش کرده و فدراسیون جهانی ۱۵۰ هزار دلار از ما طلبکار شد. در مجموع این چند سال چیزی نزدیک به یک میلیون دلار به فدراسیون جهانی این‌گونه بدهکار هستیم».

اظهارات داورزنی یکی دو مورد بحث‌برانگیز در دل دارد؛ اول اینکه تلویزیون که خیالش راحت شده نباید پولی به حساب فدراسیون جهانی بپردازد، از دادن پول مذکور به فدراسیون والیبال هم طفره رفته و از آن عجیب‌تر اینکه طبق ادعای محمدرضا داورزنی، بازی‌ها را بدون اینکه حق پخش را بخرند از منبعی نه چندان قانونی روی آنتن برده‌اند. جمیع این اتفاقات باعث شده حالا کار سخت‌تر از قبل شود، چون فدراسیون جهانی پول پاداش‌هایی را که قرار است به فدراسیون والیبال برسد، به عنوان حق پخش تلویزیونی برمی‌دارد. از آنجا که پول پاداش‌ها ته کشیده حالا همان‌طورکه فدراسیون ادعا کرده آن‌ها یک میلیون دلار هم بدهی دارند! نکته عجیب‌تر داستان اینکه تلویزیون در گذشته‌ای نه چندان دور مشکلی برای پرداخت حق پخش ۳۵۰ هزار دلاری نداشته، ولی ظاهرا از زمانی که قرار شده این پول به حساب فدراسیون والیبال بنشیند، پرداخت آن را قطع کرده است.

گرفتن میزبانی از ایران به دلیل اقدام تلویزیون

مسئله‌ای که تلویزیون برای والیبال ایران درست کرده چندان تازه نیست؛ این مشکل قریب به یک دهه است که به معضلی جدی تبدیل شده و ایران به دلیل عدم پرداخت حق پخش تلویزیونی، میزبانی در لیگ ملت‌ها را از دست داده است. برای اولین بار این موضوع ۹ آذر ۱۳۹۲ رسانه‌ای شد. آن زمان خبر رسید که اگر تلویزیون ایران بدهی ۲۵۰ هزار دلاری‌اش را بابت حق پخش بازی‌های لیگ جهانی را نپردازد، ممکن است ایران را از رقابت‌ها کنار بگذارند. در آن زمان عنوان شد پورمحمدی مدیر وقت شبکه ۳ با بستن قراردادی در آلمان متعهد به پرداخت هزینه حق پخش شد، ولی بعد از رفتن او از تلویزیون صداوسیما حاضر به تسویه بدهی نمی‌شد. داورزنی که آن روز‌ها هم عهده‌دار ریاست فدراسیون والیبال بود از اقدام تلویزیون گلایه کرد و گفت: «فرصتی استثنائی که برای ورزش ایران به وجود آمده است، اما اگر صداوسیما همکاری نکند والیبال را تهدید می‌کند. اگر صداوسیما بدهی ۲۵۰ هزار دلاری اش را بدهد ایران می‌تواند در لیگ جهانی ۲۰۱۴ جزء ۸ تیم اول دنیا باشد، اما اگر تسویه نکند به احتمال زیاد تیم ما کنار گذاشته می‌شود. نهایت لطف آن‌ها هم ماندن در لیگ جهانی است، اما تیم در گروه B بازی می‌کند. حالا در همه جای دنیا تلویزیون به فدراسیون‌های والیبال خود پول هم می‌دهد، اما ما پول نمی‌خواهیم، تنها می‌گوییم بدهی‌شان را به فدراسیون جهانی بدهند تا تیم ما از لیگ جهانی حذف نشود. این مسائل در حالی پیش آمده که برای صداوسیما ۲۵۰ هزار دلار اصلا رقمی نیست. در حالی که تلویزیون با تبلیغات و آگهی می‌تواند آن را جبران کند، چرا باید به خاطر مسائل کوچک کشور ما زیر سؤال برود؟».

شهریور ۹۷ هم پخش‌نشدن مسابقه والیبال تیم ملی در رقابت‌های قهرمانی جهان انتقاد‌ها را متوجه تلویزیون کرد. آن برهه و در شرایطی که ۸۸ کشور حق پخش مسابقات والیبال قهرمانی جهان را خریده بودند، ایران در ابتدا از این امر سر باز زد تا بازی ایران و کوبا برخلاف وعده قبلی پخش نشود. برای آن بازی به‌خصوص مجری و گزارشگر برنامه حدود ۳۰ دقیقه با هم حرف زدند و سپس با این بهانه که «سیگنال دریافت نشده»، با بینندگان خداحافظی کردند، ولی بعدا مشخص شد به دلیل نپرداختن حق پخش، بازی تیم ملی روی آنتن نرفت. خرداد ۱۳۹۸ هم مسعود سلطانی‌فر، وزیر ورزش وقت، از بدعهدی تلویزیون

در قبال والیبال گلایه کرد. او بدهی این سازمان به فدراسیون را رقمی نزدیک به ۹۰۰ هزار دلار توصیف کرد. «فدراسیون والیبال طلبی حدود ۹۰۰ هزار دلاری از صداوسیما دارد که طبق پیگیری‌های انجام‌شده قرار است با ارز نیمایی به فدراسیون پرداخت شود. علاوه بر این، ۱۰۰ هزار دلار نیز از مسابقات ژاپن طلبکار هستیم. خواهش من این است که سازمان بدهی را به‌صورت ارز به آن‌ها پرداخت کند».

چنین اتفاقی رخ نداد، چون دی ۱۴۰۰ بود که عنوان شد بدعهدی تلویزیون باعث شد ایران شانس میزبانی رقابت‌های لیگ ملت‌های والیبال را از دست بدهد. ماجرا هم که شبیه به همین اتفاق امروز است؛ در آن برهه عنوان شد به دلیل بدهی ۷۰۰ هزار دلاری فدراسیون والیبال به طرف جهانی، شانسی برای میزبانی وجود ندارد، ولی وحید مرادی، مشاور عالی وقت رئیس فدراسیون والیبال، تقصیر را متوجه تلویزیون کرد و به «شرق» گفت: «این بدهی ۷۰۰ هزار دلاری که درمورد آن صحبت می‌کنند، ربطی به فدراسیون والیبال ندارد. این بدهی مربوط به صداوسیماست که به دلیل تحریم‌های مالی نتوانسته آن را تا به الان پرداخت کند. برای همین فدراسیون جهانی والیبال، ۷۰۰ هزار دلار منفی را برای ما ثبت کرده است. با توجه به این شرایط از آنجا که صداوسیما نمی‌تواند تراکنش مالی در بخش بین‌المللی داشته باشد، باید این ۷۰۰ هزار دلار را به فدراسیون والیبال بدهد و ما بعد از آن به FIVB بگوییم که این مبلغ را از حساب مالی‌مان کسر کند. فدراسیون والیبال نه تنها به FIVB بدهکار نیست؛ بلکه ۲۰۰ هزار دلار هم از صداوسیما طلب دارد».

نپرداختن حق پخش تلویزیونی فقط برای والیبال دردسر درست نکرده، چون مرداد ۱۴۰۰ بود که کنفدراسیون فوتبال آسیا هم عنوان کرد به دلیل بدهی تلویزیون ایران نمی‌تواند میزبانی به تهران بدهد. آن موضوع سروصدای زیادی به پا کرد تا اینکه فدراسیون فوتبال مجبور شد واکنش نشان دهد.

فدراسیون فوتبال چند روز بعد از آن اتفاق مهم، اعلام کرد تمام موانع برای میزبانی بازی‌های تیم ملی در ورزشگاه آزادی برداشته شده و تنها مسئله باقی‌مانده حق پخش تلویزیونی است که یک سمت مهم آن صداوسیما خواهد بود. حق پخش تلویزیونی این مرحله از مسابقات انتخابی جام جهانی در اختیار کنفدراسیون فوتبال آسیا قرار دارد که البته به اسپانسر واگذار شده است، حال دو مسئله در این بین وجود دارد که یکی بدهی صداوسیما بابت حق پخش تلویزیونی است و مسئله دیگر حق پخش مسابقات پیش‌ِرو.

کنفدراسیون فوتبال آسیا از ابتدای سال ۲۰۲۱ اسپانسر خود را تغییر داده است، اما بدهی قدیمی صداوسیما به اسپانسر قبلی محل اختلاف است. صداوسیما می‌گوید بدهی‌اش کمتر از مبلغ ادعایی این شرکت اسپانسری است که ابتدا این اختلاف باید حل شود. در صورت حل این مسئله صداوسیما باید حق پخش مسابقات پیش‌ِروی AFC را که تیم ملی در آن حضور دارد، خریداری کند تا یک مسئله مهم در واگذاری میزبانی حل شود.