تغییراتی که کووید در مغز ایجاد می‌کند

فرارو- در پژوهشی تازه اسکن‌های مغزی پیش و پس از عفونت کووید در افراد نشان می‌دهند که از دست دادن بیش‌تر ماده خاکستری و آسیب بافتی عمدتا در نواحی مرتبط با بویایی در افرادی که مبتلا به کووید بودند نسبت به افرادی مبتلا به کووید نشده اند بیش‌تر بوده است.

به گزارش فرارو به نقل از نیویورک تایمز، یک مدل دیجیتالی از مغز انسان بخش‌هایی از مغز را که بیش‌ترین ماده خاکستری را در ۴۰۱ شرکت کننده آلوده به کووید در این مطالعه از دست داده‌اند به رنگ قرمز و زرد نشان می‌دهد.

در این مطالعه که روز دوشنبه در مجله «نیچر» منتشر شد افرادی که پیش از ابتلا به کووید و ماه‌ها پس از آن تحت اسکن مغز قرار گرفتند ارزیابی شده‌اند. متخصصان مغز و اعصاب که در انجام این پژوهش شرکت نداشته‌اند می‌گویند که این ارزیابی ارزشمند و منحصر به فرد است، اما هشدار داده‌اند که پیامد‌های این تغییرات نامشخص هستند و لزوما نشان نمی‌دهد که افراد مبتلا به کووید ممکن است دچار آسیب دائمی شده باشند و یا این تغییرات لزوما تاثیری عمیقا بر کارکرد تفکر، حافظه یا سایر موارد خواهند گذاشت.

در این مطالعه که افراد ۵۱ تا ۸۱ ساله را مورد ارزیابی قرار داده انقباض و آسیب بافتی عمدتا در نواحی مغز مرتبط با حس بویایی مشاهده شده است. به گفته پژوهشگران، برخی از این نواحی در سایر عملکرد‌های مغز نیز نقش دارند.

«سرنا اسپودیچ» رئیس بخش عفونت‌های عصبی و عصب شناسی جهانی در دانشکده پزشکی ییل که در انجام این پژوهش نقشی نداشته می‌گوید: «از نظر من این پژوهش شواهد کاملا قانع کننده‌ای را ارائه می‌کند مبنی بر آن که چیزی در مغز افراد مبتلا به کووید تغییر می‌کند.»

با این وجود، او هشدار داد: «به نظر من برای نتیجه گیری در این باره که این امر پیامد‌های بالینی بلند مدتی برای بیماران دارد راهی طولانی در پیش است و نتیجه گیری قطعی در این باره کار دشواری خواهد بود. ما نمی‌خواهیم مردم را بترسانیم و آنان را وادار کنیم که فکر کنند اوه، این مدرکی است که نشان می‌دهد همه افراد مبتلا به کووید دچار آسیب مغزی می‌شوند و نمی‌توانند درست کار کنند».

در این مطالعه اطلاعات مرتبط با ۷۸۵ شرکت کننده که داده‌های شان در بانک داده بریتانیا ثبت شده بود مورد بررسی قرار گرفت. شرکت کنندگان هر یک تحت دو اسکن مغزی به فاصله تقریبا سه سال به علاوه برخی آزمایشات شناختی اولیه قرار گرفتند.

در بین دو اسکن، نتیجه آزمایش ۴۰۱ شرکت کننده برای ویروس کرونا مثبت شد که همگی بین مارس ۲۰۲۰ تا آوریل ۲۰۲۱ میلادی آلوده شده بودند. ۳۸۴ شرکت کننده دیگر یک گروه کنترل را تشکیل دادند، زیرا آنان به ویروس کرونا مبتلا نشده بودند و ویژگی‌های مشابهی با بیماران مبتلا در زمینه‌هایی مانند سن، جنس، سابقه پزشکی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی داشتند.

با افزایش طبیعی سن افراد هر سال بخش کوچکی از ماده خاکستری خود را از دست می‌دهند. به عنوان مثال، پژوهشگران می‌گویند که در مناطق مربوط به حافظه از دست دادن معمول سالانه بین ۰.۲ تا ۰.۳ درصد رخ می‌دهد.

با این وجود، بیماران مبتلا به کووید در این مطالعه که به طور متوسط چهار ماه و نیم پس از عفونت تحت اسکن مغزی دوم خود قرار گرفتند بیش از شرکت کنندگان غیر مبتلا ماده خاکستری از دست داده بودند و از دست دادن ماده خاکستری در میزانی بین ۰.۲ تا ۲ درصد را در مناطق مختلف مغز در طول سه سال تجربه کردند. بین اسکن‌ها آنان هم چنین حجم کلی مغز بیشتری را از دست دادند و آسیب بافتی بیشتری را در مناطق خاصی نشان دادند.

یکی از پژوهشگران این مطالعه که استاد بخش علوم اعصاب بالینی در دانشگاه آکسفورد است می‌گوید که اگرچه تعداد بیماران بستری در بیمارستان در این مطالعه ۱۵ نفر بود و تعداد کمی برای ارائه نتیجه قطعی محسوب می‌شود، اما نتایج نشان می‌دهد که مغز آنان پس از ابتلا به کووید دچار آتروفی (از بین رفتن سلول‌های مغزی به نام نورون ها) شده بود و وضعیتی بدتر از بیماران مبتلا کووید خفیف داشته‌اند.